Ekspozycja "Człowiek za burtą. Łodzianie 50 lat po Marcu". Fot. PAP/G. Michałowski
Wystawę fotografii "Człowiek za burtą. Łodzianie 50 lat po Marcu" można od środy oglądać w hali Dworca Łódź Fabryczna. Ekspozycja jest jednym z wydarzeń przygotowanych przez Centrum Dialogu im. Marka Edelmana, które mają przybliżyć kontekst tzw. wydarzeń marcowych.
"Historia to nie tylko studiowanie starych dokumentów; świadectwa świadków wydarzeń historycznych są równie ważnym źródłem wiedzy. Nasz projekt +Człowiek za burtą+ oddaje głos ofiarom Marca'68. To relacje przeżyć ludzi, którzy zostali zmuszeni do wyjazdu bez prawa powrotu do własnej ojczyzny, którym po pewnym czasie udało się stworzyć nowe życie na obczyźnie. Wspólnie ze współautorami projektu - Kamilą Bogulewską i Bartoszem Obrowskim - wierzymy, że świadectwa te przybliżą nowym pokoleniom Polaków historię, która w dużej mierze pozostaje nieznana i przemilczana, a która jest przecież ich dziedzictwem" - podkreślił jeden z autorów projektu i jednocześnie emigrant Marca'68 Aleksander Milchtach Sław.
Na ekspozycję, którą od środy można oglądać w hali Dworca Łódź Fabryczna, składa się kilkanaście fotografii osób, które opuściły Polskę lub też zdecydowały się pozostać w kraju po antysemickiej nagonce 1968 roku. Ich portrety opatrzone są cytatami opisującymi uczucia związane z wydarzeniami marcowymi.
"Dworzec Łódź Fabryczna jest miejscem symbolicznym, z którego w roku 1968 łodzianie pochodzenia żydowskiego wyjeżdżali na emigrację. W niedzielę 11 marca przypada 50. rocznica pierwszego wiecu poparcia dla studentów z Warszawy, który odbył się pod Biblioteką Uniwersytetu Łódzkiego i właśnie w tym dniu w Centrum Dialogu otwieramy wystawę, której część już od środy można oglądać na Dworcu" - zaznaczyła dyrektorka Centrum Dialogu im. Marka Edelmana Joanna Podolska.
"Człowiek za Burtą. Łodzianie 50 lat po Marcu" to zbiór opowieści i fotografii zebranych przez autorów projektu, którzy odwiedzili 63 marcowych emigrantów mieszkających obecnie w różnych zakątkach świata, m.in. w Danii, Szwecji, Izraelu, Stanach Zjednoczonych. Odpowiedzi na podobne pytania - o integrację i realizację w społeczeństwie - udzielili także Żydzi, którzy nie zdecydowali się na wyjazd w 1968 roku. Zgromadzony materiał dokumentalny - w postaci wywiadów, filmów, zdjęć - ma przybliżyć losy i doświadczenia uczestników wydarzeń sprzed półwiecza.
"W niedzielę podczas wernisażu będziemy gościć wielu marcowych emigrantów oraz tych, którzy jednak zdecydowali się zostać w Polsce. Przedstawimy w sumie 50 historii związanych z wydarzeniami marcowymi" - dodała Podolska.
Emocjonalnej ekspozycji towarzyszyć będzie część naukowa "Marzec'68 Konteksty" przygotowana przez łódzkiego historyka Andrzeja Czyżewskiego. Jej celem jest przybliżenie skomplikowanej materii wydarzeń marcowych w Polsce. jak zapowiadają organizatorzy, narracja wystawy poprowadzona zostanie trzytorowo - obejmie zarówno kontekst ogólnopolski, lokalną specyfikę Łodzi oraz ogólnoświatowy wymiar roku 1968.
W poniedziałek w Centrum Dialogu odbędzie się także wykład dyrektora Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN prof. Dariusza Stoli o propagandzie antysemickiej w 1968 r., a po nim - dyskusja panelowa z udziałem wykładowców Uniwersytetu Łódzkiego.
Wystawę zrealizowano ze środków Urzędu Miasta Łodzi, natomiast sponsorem ekspozycji na dworcu jest Maria Wońska-Friend z Australii.
W marcu 2018 roku przypada 50. rocznica tzw. wypadków marcowych, które w 1968 roku rozpoczęły nagonkę i prześladowania Żydów w komunistycznej Polsce. Doprowadziły one do masowej emigracji polskich Żydów; w latach 1968-1972 jako uchodźcy polityczni kraj opuściło 25-30 tys. osób pochodzenia żydowskiego.(PAP)
autorka: Agnieszka Grzelak-Michałowska
agm/ agz/
