Pomnik we wsi Chatyń na Białorusi upamiętniający masakrę ludności cywilnej z 22 marca 1943 r. Fot. PAP/EPA
Białorusini wspominają w czwartek zgładzonych przez Niemców w 1943 roku mieszkańców wsi Chatyń, która od czasów sowieckich jest dla obszaru poradzieckiego symbolem okrucieństwa nazistów wobec ludności cywilnej w czasie II wojny światowej.
22 marca 1943 w położonej niedaleko od Mińska wsi spalono żywcem lub zabito 149 osób, w tym 75 dzieci. Pretekstem do masakry mieszkańców, w której oprócz Niemców uczestniczyli również współpracujący z nimi nacjonaliści ukraińscy i byli czerwonoarmiści, stał się atak sowieckich partyzantów na niemiecki konwój.
„Wielka Wojna Ojczyźniana zostawiła narodowi białoruskiemu ciężką spuściznę – pamięć o strasznych tragediach ludzi, którzy stali się świadkami i ofiarami potwornych zbrodni. Dzisiaj oddajemy cześć mieszkańcom Chatynia, który został spalony przez nazistów 75 lat temu” – zwrócił się w liście do rodaków Alaksandr Łukaszenka. „Nigdy nie pogodzimy się z przerażeniem rodziców, na oczach których umierały ich dzieci” – dodał. (Wielką Wojną Ojczyźnianą w krajach poradzieckich nazywa się tę część II wojny światowej, w której ZSRR walczył po stronie koalicji antyhitlerowskiej - 1941-45).
„Wspominając Chatyń, pamiętamy o tysiącach unicestwionych wsi. Opłakując ofiary tych strasznych wydarzeń, opłakujemy co trzeciego mieszkańca Białorusi, który zginął w czasie II wojny światowej. Ten ból na zawsze pozostanie w naszych sercach” – napisał prezydent.
Od czasów sowieckich Chatyń jest symbolem niemieckiego okrucieństwa; przypomina o setkach innych białoruskich wsi, które zostały w czasie wojny zrównane z ziemią przez Niemców. Na miejscu spalonej wsi w 1969 roku powstał kompleks memorialny, który odwiedziły miliony ludzi.
Zachodni historycy i niezależni badacze na terenach b. ZSRR uważają, że Chatyń został wybrany przez sowieckie władze jako symbol ze względu na podobieństwo nazwy z Katyniem – miejscem sowieckiej zbrodni na Polakach, której władze ZSRR zaprzeczały aż do 1990 r., twierdząc, że dokonali jej Niemcy w 1943 roku. Upamiętnianie Chatynia miało więc służyć zatajeniu prawdy o Katyniu, zarówno w ZSRR, jak i poza jego granicami.
Z Mińska Justyna Prus (PAP)
just/ mmp/ kar/
