Polskie orędzie Mai Kleczewskiej na 57. Międzynarodowy Dzień Teatru

27 marca na świecie po raz kolejny obchodzony będzie Międzynarodowy Dzień Teatru. Święto to ustanowiono w czerwcu 1961 r., na pamiątkę otwarcia Teatru Narodów w Paryżu, które miało miejsce 27 marca 1957 r.

Ustanowienie Dnia Teatru zaproponował Arvi Kivimaa, prezydent Fińskiego Ośrodka Międzynarodowego Instytutu Teatralnego (ITI) podczas 9. światowego kongresu Międzynarodowego Instytutu Teatralnego w Helsinkach. Odtąd Dzień Teatru jest koordynowany i obchodzony corocznie przez ponad sto narodowych ośrodków ITI na całym świecie.

Międzynarodowy Instytut Teatralny został założony w 1948 r. w Pradze przez osiem państw, w tym Polskę. Obecnie działa pod auspicjami UNESCO, a jego główny sekretariat mieści się w Paryżu.

W Polsce święto jako Dzień Teatru zaczęto obchodzić w 1973 r. Wówczas centralne obchody zorganizowano 27 maja. W kolejnych latach obchodzono je 27 marca.

Co roku Polski Ośrodek Międzynarodowego Instytutu Teatralnego prosi wybitnego polskiego twórcę teatru o napisanie okazjonalnego orędzia. W 2017 r. napisał je Leszek Mądzik - twórca Sceny Plastycznej KUL. W 2018 r. jego autorką jest reżyser teatralna Maja Kleczewska.

"Dzisiaj obchodzimy święto teatru. Nasze święto. Święto wspólnoty, do której należymy, i którą współtworzymy. Twórcy i widzowie odgrywają w nim najważniejsze role. I to jest naszą siłą, wielką społeczną siłą polskiego teatru. Dlatego mówię nam: oburzajmy się! Oburzajmy się, jak pisał przed śmiercią Stefan Hessel, na niesprawiedliwość, bo gniew na nią musi być niewzruszony. Życzę nam, byśmy mieli odwagę protestować przeciwko pogardzie i utracie pamięci, przeciwko fałszowi i obłudzie, przeciwko hipokryzji i świętemu spokojowi, byśmy mieli odwagę naruszenia tabu, byśmy rozbijali stereotypy i obnażali intelektualne lenistwo, byśmy umieli podważać własne przyzwyczajenia i byśmy nigdy nie stawiali pomników sami sobie. Niech teatr będzie dla nas przestrzenią spotkania, zaufania, wolnego myślenia, i wolności słowa. Niech teatr zawsze stoi po stronie tych, którym odebrano głos, których zdradzono, którym odmawia się współczucia, których wyklucza się ze wspólnoty. Niech teatr zawsze stoi po stronie empatii. Nie pozostawajmy w letargu. Nie przestawajmy myśleć krytycznie. Nie udawajmy, że nie widzimy, nie czujemy i nie słyszymy. Miejmy odwagę podejmowania ryzyka. Teatr nie rodzi się z komfortu, ale z dyskomfortu. Nie bądźmy apatyczni, ani pyszni. I nie przestawajmy pytać samych siebie: Co jest dzisiaj prawdziwie radykalne? Kiedy radykalność staje się towarem? Kiedy bunt jest wystawiany na sprzedaż? Nie handlujmy, nie negocjujmy, nie targujmy się. Nie szukajmy kompromisów w sprawach fundamentalnych wartości. Niech nasz teatr będzie kolebką nowych myśli i idei. Bądźmy wolni i odważni – tego nam życzę".

Maja Kleczewska (ur. w 1973 r.) studiowała psychologię na Uniwersytecie Warszawskim, a następnie reżyserię w warszawskiej Akademii Teatralnej. Jest absolwentką Wydziału Reżyserii Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Krakowie. Reżyserowała m.in. w Narodowym Starym Teatrze w Krakowie, Teatrze im. J. Słowackiego w Krakowie, w Teatrze Narodowym w Warszawie, w Teatrze Polskim w Bydgoszczy, w Deutsches Schauspielhaus w Hamburgu.

Była wielokrotnie nagradzana, m.in. dwukrotnie otrzymała Laur Konrada na Ogólnopolskim Festiwalu Sztuki Reżyserskiej "Interpretacje" w Katowicach; nagrody na Festiwalu Prapremier w Bydgoszczy. W 2006 r. otrzymała Paszport "Polityki" w dziedzinie Teatru za "bezkompromisowe, ale i mądre, wpisywanie w klasyczne fabuły zagubienia współczesnego człowieka oraz za malarską wyobraźnię, pozwalającą budować na scenie fascynujące światy".

W 2013 r. wręczono jej Nagrodę Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W 2017 r. odebrała Srebrnego Lwa za innowacje w teatrze podczas 45. Biennale Teatralnego w Wenecji.(PAP)

autor: Grzegorz Janikowski

edytor: Paweł Tomczyk

gj/ pat/