Przebywający w Jerozolimie wicepremier, minister nauki i szkolnictwa wyższego Jarosław Gowin oświadczył, podsumowując swe poniedziałkowe spotkanie z dyrektorem instytutu Yad Vashem Awnerem Szalewem, że wolność badań w Polsce nie jest zagrożona.
Gowin powiedział, że w rozmowie z nim Szalew wyraził troskę o to, czy wolność badań naukowych w Polsce nie jest zagrożona. "Moim zdaniem – nie jest" - powiedział Gowin. Jego spotkanie z dyrektorem Yad Vashem generałem Szalewem to jeden z punktów programu trzydniowej wizyty wicepremiera w Izraelu.
W rozmowie z PAP Gowin podsumował to spotkanie. „Instytut Yad Vashem, który w przeszłości wielokrotnie angażował się w obronę dobrego imienia Polski i Polaków przed niesprawiedliwymi generalizacjami i formułowaniem skandalicznych tez o odpowiedzialności narodu polskiego za Holokaust, jednocześnie we wszystkich rozmowach podkreśla swoje wątpliwości dotyczące nowelizacji ustawy o IPN” – powiedział Gowin.
„Generał Szalew poinformował mnie, że tego typu zastrzeżenia w poprzednich latach formułowane były przez instytut parokrotnie i przekazywane stronie polskiej. Muszę powiedzieć, że to jest dla mnie nowa informacja” – powiedział Gowin.
Dodał, że dzisiaj troską Szalewa jest przede wszystkim to, czy w Polsce nie jest zagrożona wolność badań naukowych – zwłaszcza w kontekście prac dotyczących Holokaustu - albo wolność słowa w kontekście świadków Zagłady.
Wicepremier dopytywany przez PAP, czy ta wolność jest zagrożona, powiedział: „Nie. Moim zdaniem jednoznacznie nie. Ale jednocześnie nie możemy mówić, że wszystko jest w stuprocentowym porządku, skoro tego typu obawy pojawiają się po stronie niewątpliwie przyjaźnie nastawionej do Polski”.
Gowin zaznaczył, że na razie polski rząd czeka z decyzjami dotyczącymi ustawy na orzeczenie TK. „Mam nadzieję, że TK przychyli się do opinii prokuratora generalnego, który (…) podważył zgodność z konstytucją kluczowego artykułu tej ustawy” – powiedział PAP Gowin.
Jako przykład tego, że w Polsce nie jest zagrożona wolność prowadzenia badań naukowych, m.in. dotyczących Zagłady, przywołał badania prof. Barbary Engelking nad historią Holokaustu. Wydana w kwietniu książka pod redakcją prof. Engelking i prof. Jana Grabowskiego „DALEJ JEST NOC. Losy Żydów w wybranych powiatach okupowanej Polski” dotyczy m.in. przemocy Polaków wobec Żydów. Książka ta wywołała w Polsce pewne kontrowersje.
„Badania prof. Engelking są kontrowersyjne. A Narodowe Centrum Nauki w ubiegłym tygodniu przyznało jej grant na badania. To najlepszy dowód na to, że nic nie zagraża w Polsce wolności nauki” – powiedział wicepremier Gowin.
Zadaniem Yad Vashem jest dokumentowanie historii narodu żydowskiego podczas Zagłady. Instytut powstał w roku 1953 w Jerozolimie, powołany był przez izraelski parlament. W skład Yad Vashem wchodzą: Narodowe Muzeum Historyczne, Sala Imion, Izba Pamięci oraz Ogród Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata, gdzie rośnie kilka tysięcy drzew, każde z tabliczką, na której zapisane jest imię i nazwisko Sprawiedliwego oraz kraj jego pochodzenia.
Z Jerozolimy Ludwika Tomala (PAP)
lt/ mmp/ ap/tgo/