Jarosław Gowin. Fot. PAP/L. Szymański
Wybór przyszłego składu Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej będzie suwerenną decyzją premiera. Podejmie on ją kierując się polską wrażliwością na te sprawy - powiedział we wtorek PAP wicepremier, minister nauki Jarosław Gowin.
Prezes Polskiej Akademii Nauk prof. Jerzy Duszyński zaapelował w zeszłym tygodniu do premiera Mateusza Morawieckiego o to, by zachować stabilność działania Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej i by radzie dalej służyła prof. Barbara Engelking – dotychczasowa przewodnicząca.
Wydana w kwietniu br. książka pod redakcją prof. Barbary Engelking i prof. Jana Grabowskiego „DALEJ JEST NOC. Losy Żydów w wybranych powiatach okupowanej Polski” wywołała pewne kontrowersje.
W rozmowie z PAP wicepremier minister nauki i szkolnictwa wyższego Jarosław Gowin poproszony został o komentarz w tej sprawie. "To, jaki będzie przyszły skład Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej, jest suwerenną decyzją premiera RP. Pan premier Morawiecki podejmie decyzję, kierując się przede wszystkim polską wrażliwością na te sprawy. Zwłaszcza w przypadku polskich przedstawicieli w radzie, trudno odmawiać premierowi polskiego rządu swobody wyboru" - powiedział Gowin.
Jarosław Gowin powiedział, że "badania prof. Engelking są kontrowersyjne". Jednak, jak zwrócił uwagę, Narodowe Centrum Nauki w ubiegłym tygodniu przyznało jej grant na badania. "To najlepszy dowód na to, że nic nie zagraża w Polsce wolności nauki"- powiedział.
Międzynarodowa Rada Oświęcimska jest organem doradczym premiera RP w sprawach dotyczących terenów byłego obozu Auschwitz oraz innych miejsc zagłady w granicach Polski. 8 maja br. rada zebrała się w Oświęcimiu na ostatnim spotkaniu w obecnej kadencji. Rada nowej kadencji zbierze się jesienią br.
Przewodniczącą rady od 2014 r. była prof. Engelking. Prezes PAN prof. Jerzy Duszyński w datowanym na 22 maja liście do premiera Mateusza Morawieckiego napisał: „Na skutek niefortunnej ustawy o IPN, którą Sejm RP uchwalił w styczniu br., nastąpiło poważne pogorszenie relacji Polski z Izraelem i Polski z żydowską diasporą, a skutkiem tego – pogorszenie strategicznej relacji Polski z USA. W tej sytuacji jest niezmiernie ważne zachowanie stabilności działania oraz składu Rady. To bowiem będzie budować zaufanie do Rzeczpospolitej i daje szansę wyjścia z obecnej trudnej sytuacji. Dlatego zwracam się do Pana Premiera z gorącym apelem o to, aby prof. Barbara Engelking nadal mogła służyć Radzie swoim ogromnym autorytetem i doświadczeniem” – napisał prezes PAN.
Międzynarodowa Rada Oświęcimska zrzesza 25 osób z różnych krajów, m.in. byłych więźniów, specjalistów zajmujących się tematyką Holokaustu, przedstawicieli instytucji pamięci, a także duchownych. Wybierani są na sześcioletnią kadencję.
Międzynarodowa Rada Oświęcimska powoływana jest na sześcioletnią kadencję. W latach 2000 -2014 przewodniczył jej Władysław Bartoszewski, były więzień KL Auschwitz, współtwórca "Żegoty", historyk. Po jego rezygnacji przewodniczącą została w 2014 r. prof. Barbara Engelking.
Prezes PAN docenił w swoim liście dotychczasowe działania rady. „Kilkanaście lat współpracy polskich i światowych ekspertów od Zagłady (w tym dyrektorów największych światowych muzeów Holokaustu) doprowadziło do zbudowania zespołu ludzi znających się wzajemnie, szanujących swoje odmienne wrażliwości, ufających sobie i posiadających niemałe doświadczenie w rozwiazywaniu konfliktów”- pisał Duszyński.
Prof. Barbara Engelking to psycholożka, kierowniczka Centrum Badań nad Zagładą Żydów IFiS PAN. Jest autorką licznych opracowań i książek poświęconych II wojnie światowej i Holokaustowi. (PAP)
Z Jerozolimy Ludwika Tomala
lt/ pko/
