Fot: Bogusław Chorąży
Wiele fragmentów późnogotyckich i renesansowych kafli o bardzo bogatej ornamentyce, datowanych na koniec XV w. i wiek XVI, znaleźli archeolodzy Bożena i Bogusław Chorążowie, którzy badają na bielskiej starówce jedną z remontowanych kamienic.
„To bardzo piękne kaflarstwo. Jego jakość świadczy o sporej zamożności bielszczan” – powiedział Bogusław Chorąży.
Archeolog poinformował, że odkryte fragmenty zawierają bardzo zróżnicowane wzory. „Są na nich przedstawienia figuralne na bardzo wysokim poziomie artystycznym. To m.in.: prorok, muzyk grający na dudach, czy postać królewska z rybimi ogonami, tzw. meluzyna. Oprócz nich są kafle zdobione motywami roślinnymi i architektonicznymi” – powiedział w rozmowie z PAP Bogusław Chorąży.
Jak przypomniał, archeolodzy w przeszłości znaleźli już w Bielsku gotyckie kafle z trzeciej ćwierci XV w. „Również były one – jak na owe czasy - zaawansowane pod względem technologicznym i przede wszystkim artystycznym. Teraz mamy następną serię. Zaczynamy się zastanawiać, czy Bielsko nie było jednym z ważniejszych ośrodków tego rzemiosła. I to na bardzo wysokim poziomie. To hipoteza, której jednak w tej chwili nie jesteśmy jeszcze w stanie udowodnić. Nie natknęliśmy się na pozostałości warsztatu” – powiedział Chorąży.
Naukowcy nie mają pewności, z którego budynku w Bielsku pochodzą fragmenty kafli. Raczej nie stanowiły one części pieca w remontowanym budynku, ani nie były wykorzystywane w znajdującym się obok zamku. „To może być zbiór z całego miasta. Fragmenty znaleziono wewnątrz obecnego budynku, w miejscu, gdzie niegdyś przebiegała przymurna uliczka. Prawdopodobnie w XVI w., po wybudowaniu nowych fortyfikacji, ta przestrzeń została wykorzystana na inne cele. Poziom terenu został podniesiony przy wykorzystaniu gruzu, w tym kafli” – wyjaśnił Chorąży.
Prace archeologiczne, podczas których znaleziono kafle, mają związek m.in. z badaniami systemu zabudowy fortyfikacyjnej Bielska. „W murze elewacyjnym współczesnej kamienicy znajduje się spora część najstarszego muru obronnego miasta, o szerokości 2 m, który został wzniesiony w pierwszej połowie XIV w. Pod jego warstwą budowlaną znalazły się ślady osadnictwa z XIII w.” – powiedział archeolog.
Piętrowa kamienica, w której trwają prace, powstała w drugiej połowie XVII w. Ponad sto lat później została rozbudowana, a istniejąca część przebudowana. W XIX w. mieściła się tutaj czytelnia niemiecka. Obecnie budynek jest gruntownie remontowany. Powstanie w nim Miejskie Centrum Usług Społecznościowych, które ma rozpocząć działalność wiosną 2019 r. (PAP)
autor: Marek Szafrański
szf/ pat/
