Archiwum rodu Rostworowskich trafiło do Archiwum Akt Nowych

Przekazany zbiór dokumentów i fotografii to spuścizna Stanisława Jana Rostworowskiego ofiarowana Archiwum przez wdowę po nim Barbarę. Archiwalia prezentują dzieje i dokonania członków rodu Rostworowskich głównie z XIX i XX w.

W zbiorze znalazły się genealogie i biogramy Rostworowskich oraz skoligaconych z nimi rodów; materiały dotyczące życia i korespondencja gen. bryg. Stanisława Rostworowskiego oraz jego syna Stanisława Jana Rostworowskiego m.in. jego działalność społeczno-polityczna w Chrześcijańskim Stowarzyszeniu Społecznym i jako posła na Sejm PRL.

Wiele dokumentów przedstawia działanie organizacji społeczno-politycznych i wydawnictw w okresie Polski Ludowej. Obszerna korespondencja obrazuje więzi rodzinne Rostworowskich rozsianych po całym świecie. W spuściźnie znalazły się także maszynopisy książek Rostworowskich, stare pozycje książkowe i czasopism.

Wojciech, syn Stanisława Jana Rostworowskiego, podkreślił, że jednym z jego wspomnień o ojcu jest stukot maszyny do pisania, często do późnych godzin nocnych. "Inną rzeczą charakterystyczną była drewniana szafa, która mieściła coraz więcej teczek z maszynopisami, pudełek z fotografiami i innych pamiątek. Wszyscy, którzy znali ojca, wiedzieli, że historia rodziny była jego pasją i każda rozmowa zawsze schodziła na ten temat. Istotną częścią jego pracy było wydawanie dokumentów i książek opisujących życie i działalność dziadka, który pozostawił dość obszerne materiały" - opowiadał.

"Ojciec wydał również wspomnienia innych członków rodziny, był także autorem prac dotyczących historii Polski ostatnich 100 lat. Tata zawsze chciał, żeby gromadzone przez niego materiały były publikowane, prezentowane, by służyły utrwalaniu pamięci historycznej Polaków. Także po jego odejściu naturalną decyzją było dla nas przekazanie w godne ręce zawartości tych archiwów" - zaakcentował Wojciech Rostworowski.

Senator, historyk prof. Jan Żaryn charakteryzując Stanisława Jana Rostworowskiego, wśród jego dominujących cech wymienił konserwatyzm, misję państwowca i olbrzymią erudycję sięgającą wszystkich okresów historii Polski. "Ponieważ ród Rostworowskich wymagał tego, by być erudytą, jeżeli ktoś chciał się jego historią zająć. Proszę sobie w związku z tym wyobrazić, jaki to będzie raj dla historyków, kiedy zaczniemy się zagłębiać w historię Polski widzianą przez pryzmat rodziny Rostworowskich. A wszystko w stulecie odzyskania niepodległości, a zatem niewątpliwie właśnie tu w Belwederze ta uroczystość powinna się odbywać" - mówił Żaryn.

Zastępca dyrektora Archiwum Akt Nowych Mariusz Olczak zaznaczył, że to archiwum rodziny, która doświadczała przez stulecia walki o niepodległą Polskę, której wielu przedstawicieli straciło życie walcząc o nią. "To archiwum jest szczególnie istotne, ponieważ znajdują się w nim materiały obrazujące ważne postacie zarówno w historii samego rodu, jak i historii Polski. Wymienić tu można gen. Stanisława Rostworowskiego czy kapelana Batalionu +Wigry+ i Grupy +Północ+ w Powstaniu Warszawskim Tomasza Rostworowskiego, czyli postacie, które de facto łączyły się z różnymi ważnymi wydarzeniami w dziejach Polski" - powiedział.

"W tej spuściźnie widzimy dokumenty związane praktycznie z wszystkimi ważnymi wydarzeniami z XX w. Zarówno z okresu odzyskiwania niepodległości, Rady Regencyjnej, II wojny światowej, czasu Solidarności, czyli świadectwa walki tej rodziny o niepodległość w pełnym tego słowa znaczeniu. Wśród najciekawszych archiwaliów na pewno warto wskazać zbiór albumów fotograficznych z oryginalnymi zdjęciami z historii rodu, w tym bardzo ciekawe obrazujące życie gen. Stanisława Rostworowskiego. Interesująca jest także korespondencja między wszystkimi ważnymi przedstawicielami rodu" - dodał Olczak.

Stanisław Jan Rostworowski (1934-2018) był potomkiem znanej rodziny ziemiańskiej, synem generała brygady Stanisława, zamęczonego przez Gestapo w sierpniu 1944 r. Stanisław Jan był magistrem polonistyki, działaczem Stowarzyszenia Chrześcijańsko-Społecznego, redaktorem naczelnym rocznika "Studia i Dokumenty" oraz w wydawnictwie "Novum", posłem na Sejm w okresie PRL.

Po przejściu na emeryturę zajął się pisaniem utworów o charakterze literacko-historycznym, przede wszystkim dotyczących dziejów rodu Rostworowskich m.in. napisał dwutomową "Monografię rodziny Rostworowskich", owoc wielu lat pracy. Za swoją pracę pisarską otrzymał wiele nagród m.in. Pruszyńskich, m.st. Warszawy, Wydawców Katolickich "Feniks" czy Witolda Hulewicza. (PAP)

autor: Anna Kondek-Dyoniziak

akn/ itm/