Wyremontowany zbiornik "Stara Orunia" otwarto w Gdańsku, 3 bm. XIX-wieczny zbiornik zdolny jest pomieścić kilka tysięcy metrów sześciennych wody. Fot. PAP/A. Warżawa
Historyczny Zbiornik Wody Stara Orunia w Gdańsku, jedno z najbardziej wartościowych i największych siedlisk nietoperzy na Pomorzu, będzie można zwiedzać. Jest to drugi obiekt, po Zbiorniku Wody Kazimierz, udostępniony na trasie Gdańskiego Szlaku Wodociągowego.
Historyczny Zbiornik Wody Stara Orunia w Gdańsku został oficjalnie otwarty w piątek. Zapowiedziano, że dla mieszkańców i turystów zostanie udostępniony od 11 sierpnia do końca tego miesiąca. W czasie zimowej hibernacji zadomowionych tam nietoperzy zbiornik będzie nieczynny.
„Historyczny Zbiornik Wody Stara Orunia to drugi obiekt, po Zbiorniku Wody Kazimierz na Wyspie Sobieszewskiej, udostępniany na trasie Gdańskiego Szlaku Wodociągowego” – podkreślił prezes miejskiej spółki Gdańska Infrastruktura Wodociągowo-Kanalizacyjna (GIWK), Jacek Skarbek. Zwrócił uwagę, że zbiornik jest jednym z największych i najbardziej wartościowych siedlisk nietoperzy w województwie pomorskim. Zaznaczył, że „w trosce o komfort ssaków podczas renowacji zbiornika zachowano jego charakter i naturalną +patynę+”.
Jak informuje GIWK, pochodzący z 1869 r. zbiornik znajduje się na wzgórzu, w pobliżu parku oruńskiego. Obiekt o wysokości ponad 5 m zbudowany został na planie kwadratu o boku długości 40 m. Do jego budowy użyto czerwonych cegieł wytworzonych w cegielni w Kolibkach.
Jest to jednokomorowa budowla terenowa, która choć głęboko pod ziemią, paradoksalnie pełniła rolę wieży ciśnień, zaopatrując mieszkańców Gdańska w wodę pitną z jedynego wówczas, drenażowego ujęcia wody w Pręgowie. Obiekt ma klasyczną konstrukcję, złożoną z 11 naw spoczywających na łukach ośmiu arkad.
Zbiornik gromadził ok. 4,5 tys. m sześc. wody. Po wyłączeniu obiektu z eksploatacji, pod koniec lat 70. ub. wieku, specyficzny mikroklimat wewnątrz budowli spowodował, że zadomowiły się w nim nietoperze. Aby zapewnić ssakom jak najlepsze warunki temperatury i wilgotności, zbiornik będzie na stałe zalany wodą do wysokości ok. 20 cm. W okresie hibernacji zimują tu nocki duże, nocki Natterera, nocki rude oraz gacki brunatne.
W celu przybliżenia mieszkańcom historii, zasady działania i znaczenia infrastruktury wodociągowo-kanalizacyjnej dla rozwoju miasta, spółka GIWK zainicjowała projekt „Gdański Szlak Wodociągowy”. Historyczny Zbiornik Wody Stara Orunia jako zabytkowy element infrastruktury wodociągowej i wspaniałe dziedzictwo Gdańska, jest jednym z obiektów, który został uwzględniony w projekcie.
Renowacja obiektu rozpoczęła się w 2016 r. Podczas prac remontowych w zbiorniku odkryto tzw. kapsułę czasu, wmurowaną w ceglaną konstrukcję budowli. Przesyłka ma charakter listu/dokumentu w butelce pozostawionego najprawdopodobniej przez budowniczych obiektu; poza widoczną datą 1869 r., pozostałej treści listu nie udało się odczytać.
Od przyszłego roku, obiekt będzie można zwiedzać od maja do końca sierpnia. Spółka poinformowała, że rozpoczęcie sezonu będzie każdorazowo uzależnione od terminu opuszczenia obiektu przez nietoperze. Zwykle przypada to na okres od połowy kwietnia do połowy maja.
„Z uwagi na zbliżający się okres hibernacji, w tym roku możemy udostępnić obiekt wyłącznie w sierpniu” – tłumaczy Monika Piotrowska-Szypryt, rzecznik prasowy GIWK. Zbiornik będzie można zwiedzić tylko po wypełnieniu formularza elektronicznego, który będzie dostępny na stronie internetowej www.giwk.pl. Docelowo możliwa będzie również rejestracja telefoniczna. Formularz zapisów jeszcze nie został uruchomiony. Spółka zwraca uwagę, że ze względu na niską - ok. 10 st. C - temperaturę wewnątrz zbiornika i wilgotność, należy zabrać okrycie wierzchnie oraz założyć wygodne obuwie. Zwiedzanie odbywać się będzie po specjalnie przygotowanych pomostach.
Pierwszym obiektem udostępnionym na trasie Gdańskiego Szlaku Wodociągowego był Zbiornik Wody Kazimierz na Wyspie Sobieszewskiej. Usytuowany na wzgórzu wydmowym Zbiornik Wody Kazimierz, pełniący funkcję wieży ciśnień, został oddany do użytku we wrześniu 2015 r. Obiekt ma 30 m wysokości, może pomieścić 600 m sześc. wody. Jego zadaniem jest zapewnienie odpowiedniego ciśnienia wody dostarczanej mieszkańcom Wyspy Sobieszewskiej z oddalonego o ok. 18 km ujęcia wody Lipce.
Gdański Szlak Wodociągowy to przedsięwzięcie, którego celem jest udostępnienie turystyczne trzech obiektów hydrotechnicznych, dwóch zbiorników podziemnych (Stara Orunia z 1869 r. i Stary Sobieski z 1911 r.) oraz czynnego, nowego obiektu - wieży ciśnień zbiornika wody Kazimierz. Całkowity koszt utworzenia szlaku wynosi 8,7 mln zł, z czego 3,2 mln zł stanowi dofinansowanie z Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego na lata 2014-20. (PAP)
Autor: Bożena Leszczyńska
bls/ pat/
