Występ zespołu Żywczanie. 2011 r. Fot. PAP/A. Grygiel
Zespół Żywczanie z Żywca otrzymał Grand Prix 29. Międzynarodowych Spotkań Folklorystycznych. To jedno z głównych wydarzeń 55. Tygodnia Kultury Beskidzkiej. W sobotę późnym wieczorem podczas koncertu finałowego Spotkań wręczone zostały nagrody.
Rzecznik żywieckiej sceny Tygodnia Kultury Beskidzkiej Mariusz Hujdus poinformował, że podczas Spotkań laureaci zaprezentowali program „Na holi”, który przybliża zwyczaje i tradycje pasterskie związane z dniem św. Jana. Tego dnia wolno było kobietom i dziewczętom przyjść do pasterzy z zapasem jedzenia. „Gdy mężczyźni byli zajęci wypasaniem owiec, przychodzić nie mogły, by nie przynieść nieszczęścia” – powiedział Hujdus.
Juhasi, widząc dziewczyny, zaczynają popisywać się przed nimi tańcem, śpiewem i grą na instrumentach pasterskich, takich jak fujarki, trombity i rogi. Z wsi dołączają kolejni chłopcy oraz muzykanci. Rozpoczyna się potańcówka, która trwała do wieczora. Publiczność w wykonaniu Żywczan zobaczyła m.in. taniec pasterski, koło, siustanego, obyrtkę i hajduka.
Żywczanie istnieją od 20 lat. Zespół skupia dzieci i młodzież z Klubu Papiernik Miejskiego Centrum Kultury w Żywcu. Prezentują folklor górali żywieckich w artystycznym opracowaniu scenicznym - zabawy, żywiołowe tańce, przyśpiewki i melodie. Ich koncerty to okazja do posłuchania gry na tradycyjnych instrumentach góralskich. Stroje zostały wykonane zgodnie z muzealnymi wzorami. Kierownikiem zespołu jest Andrzej Kurpiel, choreografem Adam Adamowski, a za muzykę odpowiada Katarzyna Jopek.
Międzynarodowa Rada Artystyczna przyznałą pięć wyróżnień. Zespół Mezdra ze Sliwen w Bułgarii otrzymał je za wykonanie tańców, Perłynka ze Sławuty na Ukrainie za autentyzm prezentacji obrzędu weselnego, Świerczkowiacy z Tarnowa za wyjątkową pieczołowitość w odtworzeniu obrzędu weselnego i wykorzystanie zapomnianych pieśni. Serbski zespół Kud Brako Radicevic ze Sremskiej Mitrovicy został wyróżniony za prezentację zróżnicowanych strojów i mistrzostwo tradycyjnego śpiewu a cappella, a Kocaeli Armelit z Izmitu w Turcji za wykonanie męskiego tańca oraz interakcje pomiędzy muzykami i tancerzami.
Dyplom Specjalny Rada przyznała zespołowi Akutagawa High School Taiko Club z Takatsuki z Japonii za wysokie walory programu wprawdzie czerpiącego inspiracje z rodzimego folkloru, ale niemieszczącego się w profilu festiwalu.
Międzynarodowe Spotkania Folklorystyczne na deskach żywieckiego amfiteatru Pod Grojcem trwały od środy. Konkurowało w nich 16 zespołów z 14 krajów. Polskę reprezentowały trzy grupy – oprócz Żywczan i Świerczkowiaków, także Sokołowianie z Sokołowa Podlaskiego.
W niedzielę wieczorem w Żywcu, Wiśle, Szczyrku, Makowie Podhalańskim i Oświęcimiu odbędą się ostatnie koncerty Tygodnia Kultury Beskidzkiej. W Ujsołach zakończą się towarzyszące mu Wawrzyńcowe Hudy. W sobotę wieczorem w niebo wystrzeliły tam płomienie z ogromnych ognisk zwanych hudami. Ich konstrukcje liczą wiele metrów wysokości. Według przekazów zwyczaj palenia strzelistych ognisk w noc poprzedzającą dzień św. Wawrzyńca wywodzi się z XVII w. Przypomina o epidemii cholery, która nawiedziła okolicę. Rozpalono wówczas ogromne ogniska i choroba ustała.
W Jabłonkowie na Zaolziu świętują nasi rodacy mieszkający w Czechach. Gorolski Święto to najważniejsze w roku wydarzenie organizowane przez polską mniejszość narodową w tym kraju. Odbywa się po raz 71.
Choć Gorolski Święto trwa od piątku, jego kulminacja przypada w niedzielę. Po nabożeństwie ekumenicznym w jabłonkowskim kościele Bożego Ciała ulicami miasteczka do amfiteatru w Lasku Miejskim przejdzie barwny korowód. Zaprezentują się członkowie wszystkich kół Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego, największej organizacji naszych rodaków mieszkających w Czechach.
Na scenie w Lasku Miejskim wystąpią w niedzielę zespoły z Jabłonkowa, Nawcia, Bystrzycy, Ustronia, Istebnej i Zakopanego, a także Czech, Słowacji, Turcji, Serbii i Ukrainy. Wieczorem święto zakończy Gorolski Karnawał.
Wokół amfiteatru Polacy prezentują wyroby rękodzielnicze oraz specjały góralskiej kuchni.
W tegorocznym Tygodniu Kultury Beskidzkiej wzięło udział ok. 90 zespołów.
Tydzień Kultury Beskidzkiej nawiązuje do przedwojennego Święta Gór. Pierwsza edycja odbyła się w 1964 r. w Wiśle i był to wówczas jedynie przegląd zespołów regionu cieszyńskiego, wzbogacony o zespoły z Podhala i Zaolzia. W następnych latach do imprezy dołączały kolejne miasta. (PAP)
autor: Marek Szafrański
szf/ agz/
