Stefan Banach. Fot. PAP/CAF
Stefan Banach uznawany jest za jednego z najwybitniejszych matematyków ostatniego stulecia - napisali senatorowie w uchwale w 120. rocznicę urodzin uczonego. Zachęcają też "do refleksji nad rolą matematyki w rozwoju intelektualnym i mentalnym człowieka".
120. rocznica urodzin Stefana Banacha przypada w piątek. Senatorowie chcieli przypomnieć wkład tego lwowskiego matematyka w światową naukę. Wnioskując o przyjęcie uchwały senator Kazimierz Wiatr z klubu parlamentarnego PiS podkreślił, że współcześni naukowcy nadal korzystają z jego dokonań, np. rozwijając fizykę kwantową.
"Ale też warto przypomnieć – niedawno wszedł na ekrany film o Bitwie Warszawskiej i tam to pięknie pokazano – rolę, można powiedzieć, zaplecza naukowego. Deszyfranci, kryptolodzy wsławili się także w czasie II wojny światowej rozpracowaniem szyfratora Enigma. A to wszystko swoje źródło miało w polskiej szkole matematycznej, której poniekąd podstawą stał się Stefan Banach" - powiedział.
Zaznaczył, że uchwała, przypominająca wkład Banacha w rozwój matematyki, ma również być zachętą dla młodych ludzi, aby decydowali się na karierę naukową.
"Rok 1922, w którym Stefan Banach ogłosił drukiem swoją pracę doktorską, uważany jest przez wielu matematyków za przełomowy w historii matematyki XX wieku. Ogłoszona rozprawa stworzyła bowiem podstawy analizy funkcjonalnej, będącej nowym, niezwykle ważnym działem matematyki" - napisano w uchwale.
"Rok 1922, w którym Stefan Banach ogłosił drukiem swoją pracę doktorską, uważany jest przez wielu matematyków za przełomowy w historii matematyki XX wieku. Ogłoszona rozprawa stworzyła bowiem podstawy analizy funkcjonalnej, będącej nowym, niezwykle ważnym działem matematyki. Bardzo szybko okazało się, że praca ta ma istotne znaczenie dla rozwoju nie tylko matematyki, lecz także innych nauk ścisłych, szczególnie fizyki kwantowej. Stefan Banach opracował główne pojęcia i twierdzenia analizy funkcjonalnej, a wyrażenie +przestrzeń Banacha+ znane jest matematykom i fizykom na całym świecie" - napisano w uchwale.
Senatorowie przypomnieli, że Amerykańska Komisja Nauki, dokonując niedawno przeglądu wiedzy wniesionej do naukowego dorobku współczesnej cywilizacji, wyróżniła spośród wszystkich polskich naukowców Mikołaja Kopernika i Stefana Banacha.
"Z punktu widzenia matematyków katedralnych, profesorów obejmujących katedry, Banach był niedoukiem. A jednak ci profesorowie prowadzący katedry uznali, że człowiek, który właściwie jest niedokształcony, nie ma formalnego wykształcenia, jest lepszy od nich. Pozwolili mu robić doktorat, mimo że nie miał studiów. (...) Środowisko naukowe tamtego czasu miało szerokie horyzonty, skoro zamiast zmarnować takiego człowieka, stworzyło mu możliwość uzyskania doktoratu i uznało jego osiągnięcia. Warto to podkreślić" - powiedział w trakcie debaty nad treścią uchwały senator Piotr Wach (PO).
Za przyjęciem uchwały głosowało 87 senatorów, dwóch wstrzymało się od głosu. Nikt nie był przeciw.
Stefan Banach urodził się 30 marca 1892 roku w Krakowie. Od dzieciństwa wykazywał nieprzeciętne zdolności matematyczne i lingwistyczne. Nie ukończył jednak studiów wyższych. Jego talent odkrył prof. Hugo Steinhaus, dzięki któremu Stefan Banach w 1920 roku został asystentem na Politechnice Lwowskiej. W tym samym roku otrzymał doktorat na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie. W roku 1922 na tej uczelni habilitował się i został jej profesorem. W 1924 roku wybrano go na członka korespondenta Polskiej Akademii Umiejętności, a w 1939 został prezesem Polskiego Towarzystwa Matematycznego.
Jest twórcą analizy funkcjonalnej - działu matematyki, który pomógł znaleźć równania stosowane do opisywania złożonych zjawisk przyrodniczych, w tym mechaniki kwantowej.
Stefan Banach zmarł we Lwowie w sierpniu 1945 r. Został pochowany na Cmentarzu Łyczakowskim. (PAP)
ula/ hes/
