Ruda Śląska stanie się właścicielem zabytkowego, wielkiego pieca huty Pokój w dzielnicy Nowy Bytom, być może jeszcze w tym roku. Od lat samorząd planował nabyć, a następnie zrewitalizować, monumentalną konstrukcję, aby – po zaadaptowaniu - mogła stać się ikoną miasta.
Jak poinformował w czwartek rudzki magistrat, tego dnia miejscowi radni przyjęli uchwałę, zabezpieczającą pieniądze na pokrycie kosztów związanych z zakupem obiektu. Stanie się on własnością miasta poprzez zamianę nieruchomości z obecnym właścicielem obiektu; Ruda Śląska dopłaci mu do tej transakcji nieco ponad 90 tys. zł.
Uchwała otwiera drogę do dalszych kroków prawnych, dzięki którym wielki piec - ostatni tego typu obiekt na terenie woj. śląskiego i jeden z trzech na terenie kraju - może stać się własnością miasta jeszcze w tym roku. Konstrukcja ma wysokość ok. 40 metrów, przez co jest charakterystycznym punktem krajobrazu całej Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii.
„Wiążemy z wielkim piecem wiele nadziei i mamy ambitne plany” - zapewniła, cytowana w informacji miasta, jego prezydent Grażyna Dziedzic. „Mamy już opracowane zasady międzynarodowego konkursu architektonicznego dotyczącego jego zagospodarowania. Jestem przekonana, że obiekt stanie się wizytówką miasta i będzie znaczącym punktem na Szlaku Zabytków Techniki Woj. Śląskiego” – uznała prezydent.
Jak wynika z informacji samorządu, miasto przekaże obecnemu właścicielowi pieca prawo użytkowania wraz z prawem własności gruntu byłej portierni Huty Pokój, a w zamian otrzyma na takich samych zasadach piec wraz z całą infrastrukturą towarzyszącą. Zamiana nastąpi za dopłatą ze strony miasta, która wyniesie ponad 90 tys. zł (różnica między wartościami nieruchomości).
Jak podał magistrat, w sumie na całe przedsięwzięcie zarezerwowano w budżecie miasta 865 tys. zł, co obejmuje również koszty podatku VAT. Po zabezpieczeniu środków, do publicznej wiadomości podane zostanie ogłoszenie o zbyciu nieruchomości w drodze zamiany. Po sześciu tygodniach nastąpią rokowania, po których strony podpiszą protokół. Będzie on podstawą do podpisania aktu notarialnego o zamianie. Po protokolarnym zdaniu nieruchomości piec będzie własnością miasta.
Planowany konkurs architektoniczny ma być dwuetapowy – w pierwszym, otwartym etapie, pracownie projektowe będą miały za zadanie przedstawić szkicowy plan zagospodarowania obiektu. Przesłane koncepcje zostaną ocenione przez jury konkursowe, które wybierze kilka do dalszego, szczegółowego opracowania. Główną nagrodą będzie możliwość podpisania umowy na wykonanie projektu architektoniczno-budowlanego zagospodarowania wielkiego pieca.
„Chcemy, aby po przeprowadzeniu prac budowlanych przy obiekcie, był on nie tylko monumentem historii techniki, lecz także symbolem nowoczesnej architektury i jej pięknego współżycia z zabytkową tkanką miasta” - zaznaczyła Marta Lip–Kornatka z biura miejskiego konserwatora zabytków w Rudzie Śląskiej.
W miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego działki, na których stoi wielki piec, są przeznaczone pod obiekty usługowe, przede wszystkim kulturalne, rekreacyjne czy gastronomiczne. Taki rodzaj zagospodarowania przewidziano w konkursie
„Wielki piec ma być dostępny dla mieszkańców, którzy znajdą tutaj miejsce zarówno na to, by odpocząć np. przy filiżance kawy, posłuchać koncertu, obejrzeć wystawę, czy popatrzeć na piękną panoramę Śląska. Ze szczytu wielkiego pieca można dojrzeć nawet Beskidy” - zaznaczył miejski konserwator zabytków w Rudzie Śląskiej Łukasz Urbańczyk.
Objęty ochroną konserwatorską wielki piec powstał w latach 60. ub. stulecia. Sama Huta Pokój została uruchomiona w 1840 r. pod nazwą Friedenshuette. Wtedy znajdował się tam jeden wielki piec opalany koksem. Najwięcej, siedem pieców, działało w 1937 r., kiedy wybudowano tam najnowocześniejszy w kraju wielki piec typu europejskiego. W 1968 r. na terenie huty stanął, do dziś górujący nad Nowym Bytomiem, "kolos", który zastąpił jeden z wcześniejszych pieców.
Ze względów ekologicznych i ekonomicznych piec wygaszono ostatecznie w lutym 2005 r. Dziś inspiruje on wielbicieli architektury przemysłowej. W 2012 r. został wpisany do rejestru zabytków. (PAP)
autor: Mateusz Babak
mtb/ son/
