Arcybiskup senior archidiecezji krakowskiej Stanisław Dziwisz (C), prezes wydawnictwa literackiego Anna Zaremba-Michalska (L) i dr Marta Burghardt (P) podczas prezentacji książki "Kazanie na Areopagu. 13 katechez" Karola Wojtyły. Fot. PAP/J. Graczyński
Niepublikowane wcześniej rozważania Karola Wojtyły - zainspirowane kazaniem św. Pawła na Areopagu - trafią 3 października do księgarń w całym kraju. To tekst, który zasługuje na pogłębioną refleksję - mówił w czwartek kard. Stanisław Dziwisz. Prezentacja książki odbyła się w sali Mehofferowskiej Wydawnictwa Literackiego. Jak podkreśla wydawca to tekst stanowiący spójną całość.
"Ten tekst zasługuje na to, żeby nasze społeczeństwo go poznało i poznało poprzez ten tekst również autora – świętego papieża. Autor nie datował ani nie podał okoliczności jego napisania. Z analiz wynika, że cykl 13 katechez został napisany w atmosferze Soboru Watykańskiego II, jest on niejako syntezą pielgrzymki do Ziemi Świętej i do Aten, a także jest owocem przemyśleń soborowych. Tekst o głębokiej treści, która zasługuje na pogłębioną refleksję” – powiedział kard. Dziwisz.
Przypomniał, że w piątek przypada 60. rocznica przyjęcia przez ks. Karola Wojtyłę sakry biskupiej, a wkrótce 40. rocznica jego wyboru na Stolicę Apostolską. Kard. Dziwisz mówił dziennikarzom, że w "Kazaniu na Areopagu" "widać duchowość Jana Pawła II i jego zdolności artystyczne".
Teksty Wojtyły, dla których punktem wyjścia była mowa św. Pawła z Tarsu na ateńskim Areopagu, nie są datowane. Przypuszczalnie zostały spisane w Rzymie w 1965 lub na początku 1966 r. ponieważ zawierają odniesienia do pism Soboru Watykańskiego II. Jednocześnie są one pokłosiem pielgrzymki do Ziemi Świętej, którą Karol Wojtyła odbył w grudniu 1963 r. wraz z innymi uczestnikami Soboru Watykańskiego II po zakończeniu drugiej sesji obrad.
Nie wiadomo, do kogo katechezy miały być kierowane ani czy zostały kiedykolwiek wygłoszone. Zachowały się w formie rękopisu na 39 luźnych kartach zapisanych dwustronnie czarnym atramentem oraz w formie 72 stron maszynopisu spisanego przez osobę trzecią. Jak mówił w czwartek dziennikarzom kard. Stanisław Dziwisz Karol Wojtyła nie przywiązywał wagi, do tego co pisał, często rozdawał swoje teksty innym osobom i właśnie od osoby prywatnej, która nie chce, by jej nazwisko było ujawniane, teksty katechez trafiły do kardynała.
Podstawą publikacji były rękopisy, których reprinty zamieszczono także w książce. "Praca na tekstach Karola Wojtyły Jana Pawła II to jest wielkie wyzwanie, a praca na rękopisach tego autora to jest wielka przygoda. Każde skreślenie, każde zastąpienie jednego słowa drugim mówi nam, jak ważył słowa" - mówiła dr Marta Burghardt, która zajmowała się odczytaniem rękopisu. Dodała, że umieszczone w lewym górnym rogu rękopisu wezwanie "na większą chwałę Bożą" lub też monogram z greckich liter oznaczających Jezusa Chrystusa wskazują, że ta twórczość literacka, artystyczna, teologiczna, naukowa ks. Wojtyły była "formą modlitwy".
Ks. dr hab. Robert J. Woźniak z UPJP II mówił, że tekst katechez jest "niesamowicie aktualny". "Można powiedzieć, że to jakaś igraszka losu, że się zgubił, a teraz odnalazł. Czytając go, miałem wrażenie, że to nie los, nie przypadek, ale że to Opatrzność zostawiła ten tekst właśnie na te nasze czasy, w których przeżywamy totalnie zglobalizowany kryzys. Kryzys, który dotyka Kościoła i świata na zewnątrz Kościoła" – mówił ks. Woźniak. "Gdyby ten tekst został wydany kiedyś, nie wybrzmiałby dzisiaj tak jak może wybrzmieć" – podkreślił.
Zdaniem ks. Woźniaka tekst "Kazania na Areopagu" jest "najbardziej syntetyczny ze wszystkich dzieł Wojtyły i Jana Pawła II". "Otrzymujemy wielką opowieść i to napisaną zwiewnie" – mówił ks. Woźniak. "W tej zwiewności żyje całe doświadczenie Wojtyły: człowieka, chrześcijanina, kapłana, biskupa, poety, mistyka i filozofa" – dodał. "Pierwszy cel tej opowieści to przedstawić wiarę chrześcijańską współczesnemu człowiekowi. Żeby to zrobić Wojtyła wychodzi od najbardziej podstawowych problemów: sensu istnienia i pytania o byt" – podkreślił.
Prorektor UJ, literaturoznawca i teatrolog prof. Jacek Popiel, mówił, że dla niego zaskoczeniem było odnalezienie tekstu ks. Karola Wojtyły, który jest całością. "Teksty te pokazują tego wielkiego człowieka w okresie, kiedy jeszcze cały świat się nim nie interesował" – mówił prof. Popiel. "Mnie najbardziej zainteresował jako tekst literacki. To znakomicie napisany traktat literacko-religijno-filozoficzny" – dodał.
Dopełnieniem książki są fotografie pochodzące w większości z Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie. "Kazanie na Areopagu. 13 katechez" Karola Wojtyły zostało wydane w kilkudziesięciotysięcznym nakładzie.
Wydawnictwo Literackie publikowało już wcześniej m.in. dwujęzyczne tomy poezji Karola Wojtyły – polsko-angielski i polsko-włoski oraz autobiografię Jana Pawła II, która była wielokrotnie wznawiana.(PAP)
Małgorzata Wosion-Czoba
wos/ agz/
