Informacje na temat uwięzienia prymasa Polski kard. Stefana Wyszyńskiego, ukazane z jego perspektywy, zawiera III tom "Pro memoria", który zostanie zaprezentowany w poniedziałek, 8 października, w Domu Arcybiskupów Warszawskich z udziałem kard. Kazimierza Nycza.
Jak poinformowało PAP biuro prasowe Archidiecezji Warszawskiej, wezmą w niej także udział redaktorzy naukowi tomu: Iwona Czarcińska i ks. dr Andrzej Gałka a także Ewa Czaczkowska – autorka najnowszej biografii Prymasa Wyszyńskiego, członek Zespołu Redakcyjnego serii.
Trzeci tom +Pro memoria+ to - jak podkreśla przewodniczący zespołu redakcyjnego dr hab. Paweł Skibiński - tom szczególny, dlatego że dotyczy okresu uwięzienia prymasa Wyszyńskiego. Obejmuje on lata 1953-1956 i zawiera notatki z tego czasu. "Jest to moment ważny dla historii Polski, gdyż wtedy prymas podlegał najcięższym prześladowaniom ze strony ustroju komunistycznego" - mówi Skibiński.
Podkreśla jednocześnie, że zawiera informacje na temat uwięzienia prymasa, ukazane z jego perspektywy. "Ten tekst nie jest ani +Zapiskami więziennymi+, ani monografią na temat uwięzienia. Jest komentowanym tekstem prymasowskich zapisek codziennych, tak jak on sam w latach 70. zadecydował, że mają wyglądać. Bardziej dotyczy spraw konkretnych, raczej zewnętrznych, mniej jest duchowych przeżyć prymasa, które znalazły się wcześniej w +Zapiskach więziennych+, a pochodzą z innych notatek " – wyjaśnia Skibiński.
Dodaje, że w zasadniczym kształcie notatki zawarte w tomie III "Pro memoria" ukazały się już wcześniej w "Zapiskach więziennych" kard. Wyszyńskiego, który osobiście współpracował z ówczesną redakcją podczas przygotowania tej pozycji do druku. Obecnie ukazuje się wydanie krytyczne tych notatek wraz z przypisami.
Redaktorzy naukowi tomu stanęli przed poważnym wyzwaniem, dlatego, że kard. Wyszyński nie identyfikował osób, z którymi spotykał się w czasie uwięzienia. O oficerach UB i funkcjonariuszach sił bezpieczeństwa pisał enigmatycznie, redaktorzy naukowi próbowali rozpoznać te postacie.
W tomie III "Pro memoria" - jak podkreśla Skibiński - czytelnik znajdzie też korespondencję, którą prymas Wyszyński dołączył do swoich notatek. "Szczególne wrażenie robią listy ocenzurowane przez Urząd Bezpieczeństwa, pocięte i prezentowane prymasowi z wyciętymi fragmentami" – zwraca uwagę Skibiński.
"Więzienne +Pro memoria+ kard. Stefana Wyszyńskiego, jak i teksty napisane przez niego w czasie odosobnienia, ukazują go jako człowieka, który mimo zła, jakie go spotkało i jakiego doznał Kościół, ani przez chwilę nie przestaje wierzyć, że Bóg go prowadzi" - podkreśla Skibiński.
Zwraca też uwagę, że "na monumentalne 27-tomowe dzieło +Pro memoria+ złożyły się tysiące codziennych notatek sporządzanych przez kard. Stefana Wyszyńskiego przez ponad 30 lat. To unikatowe świadectwo niestrudzonej działalności prymasowskiej w latach 1948-1981".
Według Skibińskiego, zainaugurowana w 2017 r. seria wydawnicza jest pierwszą próbą całościowego i krytycznego wydania zapisek, opatrzonego aparatem naukowym obejmującym wstęp, przypisy oraz indeksy.
Wydanie jest wspólnym przedsięwzięciem pięciu podmiotów: Archidiecezji Warszawskiej, Archidiecezji Gnieźnieńskiej, Instytutu Prymasa Wyszyńskiego, Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego i Instytutu Pamięci Narodowej, dla którego jest to przedsięwzięcie realizowane w ramach centralnego projektu badawczego "Władze komunistyczne wobec Kościołów i związków wyznaniowych w Polsce 1944-1989" - informuje biuro prasowe AW. (PAP)
autor: Stanisław Karnacewicz
skz/ krap/
