Józef Piłsudski. Źródło: Wikimedia Commons
Ruszają nagrania do słuchowiska radiowego „Katastrofa łódzka” - historii opartej na motywach broszury Józefa Piłsudskiego „Bibuła”. Książeczka wydana w 1903 roku w Krakowie opisywała działalność konspiracyjnych organizacji na terenie zaboru rosyjskiego.
O nagraniu poinformował PAP Marcin Wąsiewicz - dyr. programowy Radia Łódź. Dodał, że będzie to pierwsze słuchowisko poświęcone łódzkiemu epizodowi w życiu Piłsudskiego.
Jak podkreślił Wąsiewicz, dla przyzwyczajonych do względnej swobody mieszkańców Galicji (wówczas zabór austriacki) "Bibuła" była opowieścią egzotyczną i miejscami szokująca. Głównym motywem "Bibuły" był druk nielegalnych druków i ich wpływ na rozwój polskiej tożsamości.
Słuchowisko skupia się na łódzkim epizodzie w życiorysie Józefa Piłsudskiego – druku "Robotnika" na terenie miasta, aresztowaniu, przesłuchaniu i ucieczce z więzienia. "Poznajemy przyszłego marszałka, jako brutalnie przesłuchiwanego więźnia aresztu przy ulicy Długiej (dzisiejsza ul. Gdańska) w Łodzi. Jego walka o przetrwanie przeplatana jest scenami przedstawiającymi codzienną działalność konspiracyjną i drukarską" - wyjaśnił
Dodał, że "Katastrofa łódzka" - podobnie jak literacki pierwowzór – niepozbawiona jest elementów humorystycznych. Tłem do wydarzeń jest Łódź przełomu XIX i XX wieku – z jednej strony Ziemia Obiecana dla tysięcy robotników, a z drugiej ich małe piekło na ziemi. "To o ich dusze trwała bezwzględna walka pomiędzy zaborcą, a polskimi działaczami niepodległościowymi drukującymi nielegalną prasę" - powiedział.
Autorem pomysłu słuchowiska jest dr Sebastian Adamkiewicz – historyk, adiunkt w dziale historycznym Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi. Scenariusz napisał Rafał Zięba – poeta, dramaturg, pracownik Teatru Nowego w Łodzi – we współpracy z Marią Oberman – reżyser filmową i scenarzystką. Reżyserią zajął się Mikołaj Szczęsny – reżyser filmowy i telewizyjny, współpracujący m.in. przy serialu "Drogi Wolności", i filmie Krzysztofa Zanussiego "Eter". Realizatorem dźwięku jest Andrzej Papajak.
Projekt słuchowiska radiowego realizowany jest przez Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi, we współpracy z łódzkim Teatrem Nowym im. Kazimierza Dejmka, oraz Radiem Łódź, z funduszy Muzeum Historii Polski w ramach Programu "Patriotyzm Jutra".
Jak poinformował Wąsiewicz, słuchowisko ma być wyemitowane w Radio Łódź w niedzielę 11 listopada.
Józef Piłsudski przyjechał do Łodzi jesienią 1899 roku i wraz z żoną zamieszkał przy ul. Wschodniej. Tam też odbywał się druk "Robotnika" - pisma, którego redaktorem był m.in. Piłsudski. Został aresztowany w nocy z 21 na 22 lutego 1900 r. Z więzienia w Łodzi trafił do więzienia w Warszawie. Według historyków, Piłsudski pojawił się jeszcze raz w Łodzi - w 1921 roku w drodze do Paryża. Spędził tam kilkanaście minut spotykając się na dworcu kolejowym m.in. z władzami miasta.
W sierpniu 1919 r. łódzcy radni postanowili przyznać Piłsudskiemu Honorowe Obywatelstwo Miasta Łodzi. Oficjalna uroczystość nadania tego tytułu miała miejsce rok później w Belwederze. (PAP)
autor: Jacek Walczak
jaw/ pat/
