Kopalnia soli w Wieliczce i jej historia jest wyjątkowa, w nierozerwalny sposób związana z historią Polski. To najciekawsza i najpiękniejsza kopalnia w Europie – powiedziała w poniedziałek w Wieliczce wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego Magdalena Gawin.
Wiceszefowa resortu otworzyła w poniedziałek w Wieliczce Międzynarodową Konferencję Muzeów Górniczych i Skansenów Podziemnych Wieliczka-Bochnia. Konferencja na terenie kopalń w Wieliczce i Bochni (Małopolskie) potrwa do czwartku. W spotkaniach udział wezmą znawcy tematu (muzealnicy, historycy, naukowcy) z 19 krajów.
Konferencja odbywa się w rocznicę 40-lecia wpisania wielickiej kopalni soli na pierwszą Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO (1978) i pięciolecie rozszerzenia wpisu UNESCO o kopalnię soli w Bochni i Zamek Żupny w Wieliczce, a także w 650-lecie spisania „Statutu Żup Krakowskich” i 500-lecie powstania „Krótkiego opisu zarządzania i stosunków w żupach wielicko-bocheńskich w 1518 r.” Jubileusze wpisują się w rocznicę 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości.
„Kopalnia soli w Wieliczce i jej historia jest wyjątkowa, w nierozerwalny sposób związana z historią Polski" – powiedziała podczas inauguracji w Kopalni Soli Wieliczka Gawin. Wielicką kopalnię określiła także „najciekawszą i najpiękniejszą w Europie”.
Pogratulowała zarządowi kopalni frekwencji sięgającej prawie dwóch mln osób rocznie. W jej ocenie napływ turystów jest ogromnym wyzwaniem, z którym Kopalnia Soli Wieliczka i Muzeum Żup Krakowskich w Wieliczce „świetnie sobie radzi” i swoimi doświadczeniami może się podzielić z innymi uczestnikami konferencji.
Przewodniczący Polskiego Komitetu ds. UNESCO prof. Jacek Purchla powiedział, że obszarem działania UNESCO jest świat wartości i w wartościach tkwi magia i siła UNESCO, którego obecność pożądana jest na wszystkich kontynentach w ramach skutecznej ochrony dziedzictwa naturalnego i kulturalnego.
Prof. Purchla ocenił, że na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO Wieliczka jest perłą wśród 1092 wpisów ze 167 krajów. Jak zaznaczył, Polska jest dumna z tego, że wielicka kopalnia i historyczne centrum Krakowa były wśród pierwszych 12 obiektów na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Według profesora, właściwa ochrona obiektów światowego dziedzictwa jest głównym narzędziem upowszechniania i propagowania dobrych praktyk w zakresie ochrony dziedzictwa. „Świetnym tego przykładem jest właśnie Wieliczka jako sukces, dowód na to, że dziedzictwo kulturowe stanowi nie tylko przedmiot ochrony, ale ma potencjał, który może zostać wykorzystany dla rozwoju” – zaznaczył.
Jak dodał, dziś w UNESCO mówi się, że dziedzictwo kulturowe jest nie tylko sacrum, ale staje się towarem, jest często produktem. „Wartość takich miejsc wyznaczają użytkownicy, stąd jednym z fundamentalnych pytań związanych z dziedzictwem kulturowym jest pytanie o jego właścicieli, kto tworzy, kto interpretuje, kto chroni dziedzictwo, kto nim zarządza” – mówił przewodniczący Polskiego Komitetu ds. UNESCO.
Jego zdaniem „Wieliczka jest nie tylko światową atrakcją turystyczną, nie tylko laboratorium nowoczesnego myślenia o dziedzictwie industrialnym, ale dziś staje się katalizatorem międzynarodowej debaty nt. przyszłości tak ważnego regionu naszej przeszłości”.
Początki eksploatacji źródeł solankowych na terenie dzisiejszych Wieliczki i Bochni sięgają epoki neolitu (3 tys. lat p.n.e.). W XII i XIII w. wydrążono tu pierwsze głębokie studnie i szyby do wydobycia soli kamiennej. Obie kopalnie i ich warzelnie od kon. XIII w. do I rozbioru Polski (1772) tworzyły królewskie przedsiębiorstwo - Żupy Krakowskie.,Dziś kopalnie soli w Wieliczce i Bochni są nieczynne wydobywczo, a służą do celów leczniczych (np. groty solne) oraz są zwiedzane przez turystów (muzea i specjalne trasy).
Międzynarodową Konferencję Muzeów Górniczych i Skansenów Podziemnych Wieliczka-Bochnia współfinansuje resort kultury w ramach programu "Niepodległa".(PAP)
Autor: Beata Kołodziej
bko/ agz/
