Nowy Komitet Noblowski, składający się z pięciu członków Akademii Szwedzkiej oraz pięciu ekspertów zewnętrznych, wybierze laureatów literackiego Nobla w latach 2019-2020 - podał w poniedziałek sekretarz Akademii Anders Olsson.
W nowo powstałym komitecie z ramienia dotychczas przyznającej Nagrodę Nobla Akademii Szwedzkiej zasiądą: Per Waestberg (przewodniczący), Horace Engdahl, Kristina Lugn, Anders Olsson i Jesper Svenbro. Powołani eksperci zewnętrzni to Mikaela Blomqvist, Rebecka Kaerde, Kristoffer Leandoer, Henrik Petersen oraz Gun-Britt Sundstroem.
Jak podkreślił w komunikacie prasowym sekretarz Akademii Szwedzkiej Anders Olsson, nowy Komitet Noblowski został powołany w porozumieniu z Fundacją Noblowską. Ta realizująca wolę Alfreda Nobla Fundacja wielokrotnie wcześniej naciskała Akademię Szwedzką w kwestii uporządkowania swoich spraw i powołania nowych członków. Proces ten trwał jednak bardzo powoli, co groziło, że w kolejnych latach gremium to nie będzie w stanie wskazać laureatów literackiego Nobla. Wyjściem z sytuacji okazało się zwrócenie się do autorytetów spoza Akademii.
W tym roku Akademia Szwedzka wyjątkowo nie przyznała literackiej Nagrody Nobla. Decyzja miała związek ze skandalami i niezgodą wśród jej członków, a także masowymi odejściami z tej instytucji. Według wcześniejszych zapowiedzi w 2019 roku poznamy dwóch laureatów, w tym jednego zaległego za 2018 rok.
Mająca 232 lata Akademia Szwedzka pogrążona jest w kryzysie od jesieni 2017 roku, gdy francusko-szwedzki fotografik i reżyser Jean-Claude Arnault, mąż członkini Akademii Katariny Frostenson, został oskarżony o gwałty oraz o to, że był źródłem przecieków o laureatach literackiego Nobla.
Osiemnaście kobiet oskarżyło go o wykorzystywanie seksualne. Pięć z nich zdecydowało się złożyć doniesienie na policję z oskarżeniem o gwałt. Na początku października tego roku Arnault został skazany przez sąd w Sztokholmie na dwa lata więzienia za zgwałcenie jednej z kobiet.
Do skład nowego komitetu noblowskiego nie powołano Katariny Frostenson, oskarżanej o ułatwianie swojemu mężowi kontaktów w Akademii. Złożyła ona rezygnację z pracy w Akademii, ale formalnie jest jej członkinią. Natomiast w komitecie, który wskaże kolejnych noblistów, jest jej stronnik, były przewodniczący Akademii Szwedzkiej Horace Engdahl, posądzany o tolerowanie niewłaściwych praktyk w tej instytucji.
Ze Sztokholmu Daniel Zyśk (PAP)
zys/ jo/ mc/
