Dyrektor Studium Europy Wschodniej UW Jan Malicki. 2017 r. Fot. PAP/P. Supernak
„Polacy na Białorusi – od końca XIX do pocz. XXI w.” – to temat konferencji naukowej, która odbywa się w Grodnie. „Polacy tu nie tylko byli w przeszłości, ale ciągle są. I wciąż pozostaje mnóstwo tematów do zbadania” – mówi PAP Jan Malicki ze Studium Europy Wschodniej UW.
„To już druga nasza konferencja i będą następne. Co roku pojawiają się nowe tematy, także w skali mikro – np. historia konkretnych miejscowości czy powiatów” – powiedział Jan Malicki, dyrektor SEW UW.
„Oczywiście, są przyczyny tego spotkania oczywiste czy wręcz banalne: nasza wspólna historia sięgająca do Rzeczpospolitej Obojga Narodów, fakt, że Polacy przez wieki zamieszkiwali te ziemie, że losy Polaków i Białorusinów przenikały się w przeszłości. Najważniejsze jest jednak, że wciąż żyją na Białorusi dziesiątki czy setki tysięcy Polaków i to jest wystarczająco ważki powód, byśmy taką konferencję organizowali” – podkreślił Malicki.
Organizatorami imprezy są właśnie Studium Europy Wschodniej UW, Konsulat Generalny RP w Grodnie oraz Związek Polaków na Białorusi.
Dr Tadeusz Gawin, honorowy prezes ZPB podkreślił w rozmowie z PAP, że naukowa dyskusja o historii i współczesności jest potrzebna nie tylko środowiskom naukowym w Polsce i na Białorusi, ale także osobom, które po prostu interesują się poruszanymi podczas konferencji tematami. Jak powiedział, mniej więcej połowa prelegentów to Białorusini z uczelni białoruskich lub polskich.
„To są nauczyciele, studenci, ale nie tylko. Jeden z tegorocznych prelegentów, Walery Tuchta - białoruski nauczyciel, który prowadzi badania historyczne – odkrył dwie polskie wsie na wschodzie Białorusi” – mówił Gawin. „Chcemy m.in. pokazać, że Polacy mieli wielkie zasługi w budowaniu państwa białoruskiego, a także, że nas, Polaków i Białorusinów mieszkających tutaj, nic nie dzieli” – dodał rozmówca PAP.
„Nawet jeśli dyskutujemy czy spieramy się o historię, możemy mieć diametralnie odmienne opinie, ale to nie powinno nam przeszkadzać w pokojowym współistnieniu” – podkreślił. Gawin mówił również o tym, że to właśnie te dwie narodowości najbardziej ucierpiały w czasie masowych represji w latach 1937 i 1938.
Tematyka referatów jest bardzo różnorodna – są to m.in. kwestie związane z odrodzeniem niepodległego państwa polskiego na terenach dzisiejszej Białorusi, relacji polsko-białoruskich w różnych okresach, działalności antyniemieckiego i antysowieckiego podziemia polskiego, losów Kościoła katolickiego na terenach Białorusi, represji stalinowskich, zmian granic i ich konsekwencji.
Malicki wskazał, że grodzieńska konferencja jest niezwykła jeszcze pod jednym względem. „Publikację konferencyjną przygotowaliśmy przed, a nie, jak jest to zazwyczaj przyjęte – po konferencji” – powiedział dyrektor SEW. Dzięki temu, jak podkreślił, uczestnicy spotkania oraz inne zainteresowane osoby mogą zapoznać się z treścią wystąpień. Książkę wydaną przez SEW można już kupić w księgarni naukowej im. B. Prusa w Warszawie.
Konferencja odbywa się w Sali multimedialnej Konsulatu Generalnego RP w Grodnie. Rozpoczęła się w czwartek i potrwa do soboty. W trakcie spotkania wygłoszone zostanie w sumie niemal 30 referatów.
Z Grodna Justyna Prus (PAP)
just/ bjn/
