Wystawa nawiązująca do pokazu awangardy japońskiej w Londynie w 1968 r.

Ekspozycja w głównej siedzibie CSW Łaźnia na Dolnym Mieście w Gdańsku odnosi się wprost do wydarzenia sprzed 50 lat, kiedy to w londyńskim Institute of Contemporary Art na wystawie "Fluorescent Chrysanthemum" zaprezentowano dzieła japońskich artystów awangardowych. 

Tytuł obu wystaw nawiązuje do efektu fluorescencji wykorzystywanej w pracach japońskich artystów oraz do monsho (japońskiego odpowiednika herbu) w formie chryzantemy. 

Koordynatorka wystawy "Fluorescent Chrysanthemum Remembered" Emilia Golnik wyjaśniła PAP, że w CSW Łaźnia będzie można zobaczyć m.in. zdjęcia, filmy, kalendarze, książki, plakaty, okładki płyt winylowych, grafiki, zapisy nutowe oraz dokumentację wystawy z 1968 roku autorstwa m.in. Kohei Sugiury (projektanta londyńskiej wystawy) oraz Katsushiro Yamagochiego. Na ekspozycji znajdą się też współczesne dzieła obu artystów, aby pokazać w ten sposób rozwój ich sztuki po upływie pięciu dekad. 

Na wystawie pokazana zostanie m.in. latawce Yamagochiego (oryginalny eksponat z londyńskiej ekspozycji) oraz jego wybrane prace z cyklu "Sanriku Requiem", nawiązujące do wydarzeń z 2011 r., kiedy w wyniku trzęsienia ziemi potężne tsunami nawiedziło wybrzeże na północy Japonii.

Wystawa w londyńskim ICA podzielona była na sześć części: miniatury, rzeźby, plakaty, grafika, filmy i muzyka. Uczestniczyło w niej 83 artystów. Była to pierwsza ekspozycja nowej sztuki japońskiej, która odbyła się w Europie po II wojnie światowej. 

"Początki awangardy zbiegły się w Japonii z narodzinami komiksu Manga. Był rok 1947, czas stopniowych zmian, które doprowadziły Japonię do niepodległości w roku 1952, po siedmiu latach amerykańskiej okupacji. Dla artystów był to okres eksperymentów: sięgano po nowe materiały, robiono filmy, a w performansach i wydarzeniach artystycznych łączono ze sobą różne techniki" - przypomniała w katalogu do wystawy "Fluorescent Chrysanthemum Remembered", dyrektor CSW Łaźnia Jadwiga Charzyńska.

Organizatorką obu wystaw w Londynie i Gdańsku jest znana w świecie sztuki współczesnej kuratorka Jasia Reichardt (urodzona w 1933 r. w Warszawie, od kilkudziesięciu lat mieszka w Wielkiej Brytanii - PAP). 

"Wiedza o tym, co dzieje się w Japonii, była wówczas dość nikła, jednak już w 1967 roku ktoś mi opowiedział, że pewien tokijski artysta zaprojektował pokój, który wydawał się zupełnie pusty, kiedy się do niego weszło. Dopiero po podświetleniu pomieszczenia promieniami UV okazywało się, że jest ono w pełni umeblowane: zwiedzający dostrzegali kontury stołów, krzeseł i regałów z książkami. Nigdy nie widziałam tego pokoju, ale gdy pojechałam do Japonii po raz pierwszy, udało mi się obejrzeć wyjątkowe dzieła sztuki, w których wykorzystano fluorescencyjne materiały" - wspomina w tekście do katalogu wystawy w CSW Łaźnia, Reichardt. 

Zwróciła uwagę, że w latach 60. ub. wieku kierunki poszukiwań japońskich twórców różniły się od tych, jakie obowiązywały wówczas w Europie. "Nie istniał podział na sztukę i design. Twórcy eksperymentowali z nowymi materiałami i rozwiązaniami technologicznymi, zaś granica między obrazem i dźwiękiem często ulegała zatarciu. Była to sztuka pod każdym względem postępowa" - podkreśliła. 

Katsuhiro Yamaguchi (1928-2018) był prekursorem japońskiej sztuki mediów i video artu. Od początku wykorzystywał różnorodne materiały: tkaninę, pleksiglas, metal, drut, magnesy, film i technologię cyfrową. Yamaguchi stworzył również operę i napisał kilka książek o sztuce eksperymentalnej. 

Kohei Sugiura (ur. 1932 r.) należy do najbardziej znanych grafików w Japonii. Jego bogaty dorobek obejmuje książki, plakaty, kalendarze i katalogi. Jego twórczość zajmuje w świecie grafiki szczególne miejsce, łączy bowiem tematy i motywy kultury Zachodu z tymi należącymi do japońskiego i szerzej, azjatyckiego kręgu kulturowego. 

Wystawa w CSW Łaźnia będzie czynna do 24 lutego 2019 r.(PAP)

autor: Robert Pietrzak

rop/aszw/