Uroczystości w Syhocie Marmaroskim - w setną rocznicę wydarzeń 1918
Stowarzyszenie „Res Carpathica”, zajmujące się m.in. dziedzictwem kulturowym i historycznym Karpat, postanowiło upamiętnić, we współpracy ze stroną rumuńską, ważne epizody z naszej historii – bitwę pod Rarańczą, która odbyła się w nocy z 15 na 16 lutego 1918 r. na pograniczu należącej wówczas do Austro-Węgier Bukowiny i przynależnej do Rosji Besarabii, oraz proces legionistów polskich uwięzionych w Syhocie Marmaroskim.
Wydarzenia te zapisały się trwale nie tylko na kartach naszej historii, ale też pozostały w żywej pamięci mieszkańców i historyków dawnego Marmaroszu, przede wszystkim w mieście Syhot.
Z okazji rocznicy Stowarzyszenie „Res Carpathica” wraz z przedstawicielami rumuńskiego środowiska historycznego miasta Syhot i dyrekcją tamtejszego Miejsca Pamięci Ofiar Komunizmu i Ruchu Oporu „Memorialul” oraz Fundacją Academia Civică w Bukareszcie organizuje 8 czerwca w Syhocie Marmaroskim sesję historyczną.
Ważnym punktem uroczystości rocznicowych będzie też odsłonięcie w dawnym więzieniu w Syhocie - dziś muzeum „Memorialul” - kamiennej tablicy z emblematem II Brygady Legionów Polskich oraz tekstem w języku rumuńskim i polskim, upamiętniającym bitwę pod Rarańczą i uwięzienie legionistów. (Wykonanie i montaż sfinansowała strona polska - Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Stowarzyszenie „Res Carpathica”).
Ponadto w pobliskiej miejscowości Berbeşti zostaną złożone wieńce przy pomniku poległych polskich legionistów - ofiar walk w październiku 1914 roku, z udziałem gości i gospodarzy, przedstawicieli wojska z Polski i Rumunii oraz duchowieństwa obu krajów.
Uroczystości, które odbędą się 8 czerwca 2018, dokładnie w setną rocznicę pierwszego dnia procesu polskich legionistów, zostały objęte patronatem Ambasadora Rzeczypospolitej Polskiej w Rumunii oraz Instytutu Polskiego w Bukareszcie. Patronat medialny sprawuje dwutygodnik „Kurier Galicyjski”.
Bitwa pod Rarańczą odbyła się w nocy z 15 na 16 lutego 1918 r. na pograniczu należącej wówczas do Austro-Węgier Bukowiny i przynależnej do Rosji Besarabii.
Do procesu legionistów polskich uwięzionych w Syhocie Marmaroskim - wówczas węgierskim Máramarossziget, dziś rumuńskim Sighetu Marmaţiei - doszło w następstwie nieudanej próby przebicia się części oddziałów legionowych przez linię frontu pomiędzy Austro-Węgrami a Rosją. Próba przebicia się została powzięta jako akt protestu wobec państw centralnych, które w sposób haniebny zdecydowały odłączyć od Królestwa Polskiego Chełmszczyznę i Podlasie, co zostało ujęte w Traktacie brzeskim z 9 lutego 1918 roku.
Jan Skłodowski
http://www.rescarpathica.pl/extdoc/Artykuly/Rarancza_JanSklodowski.pdf
http://dzieje.pl/aktualnosci/rarancza-najwazniejszy-boj-zelaznej-brygady
abe/
