Na ścianie czteropiętrowego budynku w centrum Jastrzębia-Zdroju powstał mural, upamiętniający obchodzoną w tym roku 40. rocznicę Porozumienia Jastrzębskiego. Projekt grafiki, będącej motywem rocznicowych obchodów w mieście, wybrano spośród 200 prac zgłoszonych do ogólnopolskiego konkursu.
Ukończone w ostatnich dniach malowidło ma ponad 16 metrów wysokości i 10 szerokości. Powstało na bocznej ścianie czteropiętrowego bloku mieszkalnego przy ulicy Śląskiej. Mogą je zobaczyć wszyscy, przejeżdżający aleją Piłsudskiego - jedną z głównych arterii blisko 90-tysięcznego Jastrzębia-Zdroju.
Zaprojektowany przez Ewę Podlodowską mural w prostej, graficznej formie przedstawia każdy z postulatów, jakie znalazły się w podpisanym 3 września 1980 r. Porozumieniu Jastrzębskim. To m.in. wprowadzenie wolnych sobót, obniżenie wieku emerytalnego górników czy wyrównywanie płac w ślad za wzrostem kosztów utrzymania.
"Ten mural, choć w pewien sposób nieoczywisty, jest bardzo wymowny. Każdy, kto zna historię naszego miasta, dostrzeże na nim mnóstwo symboli wprost odnoszących się do treści Porozumienia Jastrzębskiego. Wierzę, że przypadnie on jastrzębianom do gustu i będzie przypominał o roli, jaką nasi mieszkańcy odegrali w najnowszej historii Polski" - tłumaczy prezydent Jastrzębia-Zdroju Anna Hetman.
Jak napisała prezydent w portalu społecznościowym, każdy uwidoczniony w grafice symbol ma znaczenie. "Dzięki temu w pigułce pokazujemy, czym było Porozumienie Jastrzębskie" - napisała prezydent, wyrażając nadzieję, że to nie ostatni tego typu mural w Jastrzębiu-Zdroju.
Konkurs na zaprojektowanie muralu władze miasta ogłosiły w marcu tego roku. Jak mówiła wówczas prezydent, "przemiany, jakie zostały zapoczątkowane w Polsce w latach 80., były jak lawina, na którą złożyło się wiele pojedynczych kamieni, zaś jedne z najważniejszych wydarzeń tego okresu miały miejsce w Jastrzębiu-Zdroju". "Zależy nam na tym, by zarówno w naszym mieście, jak i poza nim, pamięć o tym pozostawała żywa" - wyjaśniła Anna Hetman.
Konkurs cieszył się bardzo dużym zainteresowaniem - wpłynęło 200 projektów. O wyborze grafiki autorstwa Ewy Podlodowskiej zadecydowało jury pod przewodnictwem prof. dr. hab. Adama Pociechy z katowickiego ASP. Wygrał projekt, który - jak napisano w konkursowym regulaminie - "w sposób najpełniejszy, najciekawszy lub najbardziej zaskakujący oddaje sedno tematu".
Jury przyznało również liczne wyróżnienia, które otrzymali: je: Jacek Zwolski, Rafał Roskowiński, Dominika Płaszewska, Joanna Żybul, Marcin Tybuś, Marcin Czaja, Michał Polaczek, Piotr Topczyłko, Marek Głowacki i Rafał Herman.
Podpisane 3 września 1980 r. w ówczesnej kopalni Manifest Lipcowy (obecnie Zofiówka) Porozumienie Jastrzębskie było dopełnieniem porozumień zawartych kilka dni wcześniej między władzą a strajkującymi robotnikami. Strajkujący w Jastrzębiu górnicy - oprócz potwierdzenia wcześniejszych ustaleń z Gdańska i Szczecina – wywalczyli m.in. zniesienie czterobrygadowego systemu pracy w kopalniach, który oznaczał konieczność pracy siedem dni w tygodniu, a także wolne soboty dla całej Polski oraz podnoszenie zarobków w ślad za wzrostem kosztów utrzymania.
Zwycięska grafika może być także wykorzystana w rocznicowych materiałach, m.in. w internecie i mediach społecznościowych, a także w postaci materiałów drukowanych i umieszczonych na innych nośnikach - tym samym będzie graficznym motywem rocznicowych obchodów w mieście.
Celem ogólnopolskiego konkursu na okolicznościowy mural - jak podkreślali samorządowcy - było przede wszystkim budowanie świadomości artystycznej i kulturalnej mieszkańców Jastrzębia-Zdroju oraz promowanie kultury i dziedzictwa historycznego miasta, związanego - m.in. poprzez Porozumienie Jastrzębskie - z historią powstania Solidarności.(PAP)
autor: Marek Błoński
mab/ skr/
