Wystąpienie Lutra nie zmierzało do stworzenia nowego Kościoła czy zbudowania nowego wyznania. Namawiał do powrotu do dawnego chrześcijaństwa, ograniczenia roli papieża i wzmocnienia znaczenia soborów - mówi prof. Jacek Wijaczka z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. 500 lat temu, 31 października 1517 r., Marcin Luter ogłosił 95 tez przeciwko odpustom, co rozpoczęło okres reformacji.
27 września 1612 r. w Krakowie zmarł Piotr Skarga – kaznodzieja, jezuita, zdecydowany przeciwnik reformacji, współtwórca unii brzeskiej z 1596 r.; zasłużony dla rodzimej kultury i języka pisarz, autor m.in. „Kazań sejmowych”, w których przepowiadał zgubę Polski.