Białystok, 19.02.2021. Wojewoda podlaski Bohdan Paszkowski składa kwiaty przed pomnikiem marszałka Józefa Piłsudskiego na Rynku Kościuszki w Białymstoku, 19 bm. Trwają uroczystości 102. rocznicy wyzwolenia Białegostoku z rąk zaborców. PAP/A. Reszko
W piątek minęła 102. rocznica wyzwolenia Białegostoku spod okupacji zaborców - momentu w historii miasta określanego mianem odzyskania przez nie niepodległości. Z powodu pandemii nie było uroczystości z udziałem mieszkańców; przy pomniku marszałka Piłsudskiego władze składały kwiaty.
Nie było przemówień, po hymnie państwowym w samo południe przy pomniku składano kwiaty. W uroczystości wzięli udział przedstawiciele władz miasta, województwa podlaskiego i służby mundurowe.
Choć Polska odzyskała niepodległość 11 listopada 1918 roku, to niemiecka okupacja Białegostoku zakończyła się trzy miesiące później - 19 lutego 1919 roku. Wtedy - jak przypominają historycy - z miasta odjechał ostatni pociąg z niemieckim wojskiem ewakuującym się do Prus Wschodnich, a na ulicach pojawili się pierwsi polscy żołnierze. Dlatego datę 19 lutego przyjmuje się za symboliczny dzień "odzyskania niepodległości" przez Białystok.
Prezydent Białegostoku Tadeusz Truskolaski przypomniał w wypowiedzi dla mediów, że mieszkańcy miasta musieli dłużej czekać na wolność. "Myśmy czekali do 19 lutego 1919 roku i trzeba podkreślać tę lokalną tożsamość z uwagi na to, żeby przekazywać te fakty historyczne młodzieży. Białystok zawsze leżał w takim geopolitycznie trudnym miejscu, z uwagi na to, że tutaj ścierały się różnego rodzaju siły i w przypadku zakończenia I wojny światowej, też odbyło się to wyzwolenie nieco później" - powiedział.
Choć Polska odzyskała niepodległość 11 listopada 1918 roku, to niemiecka okupacja Białegostoku zakończyła się trzy miesiące później - 19 lutego 1919 roku. Wtedy - jak przypominają historycy - z miasta odjechał ostatni pociąg z niemieckim wojskiem ewakuującym się do Prus Wschodnich, a na ulicach pojawili się pierwsi polscy żołnierze. Dlatego datę 19 lutego przyjmuje się za symboliczny dzień "odzyskania niepodległości" przez Białystok.
Wojewoda podlaski Bohdan Paszkowski zwrócił uwagę, że północna część województwa jeszcze później wyszła spod okupacji zaborców. "Poprzez losy konkretnych ludzi, aktywnych wtedy osób, które wykazywały swoje przywiązanie do idei niepodległego państwa polskiego, można bliżej tę historię osadzić. Może ktoś będzie mógł, poprzez te lokalne i bardziej personalne odniesienie się do tych spraw, również zlokalizować takie osoby w tradycji rodzinnej czy sąsiedzkiej" - powiedział wojewoda.
W związku z 102. rocznicą tych wydarzeń miejscowe Muzeum Wojska przygotowało tzw. quest - historyczną grę terenową z zagadkami połączoną ze spacerem, na którego trasie znalazły się charakterystyczne punkty Białegostoku związane z wydarzeniami z 1919 roku. W minionych latach miłośnicy lokalnej historii mogli brać udział w teście wiedzy o mieście; przez kilka lat w formie pisemnej w Białostockim Ośrodku Kultury, przed rokiem w formie internetowego quizu.
Przy budynku Muzeum Wojska można zobaczyć wielkie cyfry tworzące 1919. Instalację zdobią fotografie z oficjalnej uroczystości przekazania Polakom władzy w mieście. Placówka przygotowała też kilka krótkich filmów do obejrzenia w internecie pod wspólnym hasłem "Białostockie epizody 1918-1919”.
W związku z 102. rocznicą tych wydarzeń miejscowe Muzeum Wojska przygotowało tzw. quest - historyczną grę terenową z zagadkami połączoną ze spacerem, na którego trasie znalazły się charakterystyczne punkty Białegostoku związane z wydarzeniami z 1919 roku.
Również inne miejskie placówki kultury akcentują w piątek rocznicę wyzwolenia Białegostoku, np. proponują udział w quizach historycznych na swoich profilach w mediach społecznościowych. W czwartkowy wieczór rocznicę upamiętniono też na cmentarzu wojskowym w Białymstoku. Z inicjatywy stowarzyszenia "Grupa Wschód" na grobach polskich żołnierzy zapłonęły znicze. W uroczystości wzięli udział również harcerze.(PAP)
autor: Robert Fiłończuk
rof/ dki/
