Skarb ze Skrwilna, fot. Wikipedia
27 maja 1961 r. we wsi Skrwilno około 80 km na wschód od Torunia archeolodzy odkryli niezwykły skarb: złoto, srebro i diamenty ukryte w trakcie szwedzkiego potopu.
Skarb ze Skrwilna to przedmioty codziennego użytku, takie jak lichtarze, zastawa stołowa, nożyce do ucinania knotów świec oraz biżuteria damska i męska. W sumie to ok. 2 kg złota i 5 kg srebra, ozdabiane diamentami, rubinami, szmaragdami, szafirami, turkusami i perłami. Obiekty pochodzą przede wszystkim z miejscowych zakładów złotniczych z Torunia i Brodnicy.
Skarb należał do rodziny Stanisława Piwo, który był urzędnikiem ziemskim w połowie XVII wieku. Zmarł w 1649 roku, a niedługo później - w czasie szwedzkiego potopu - tereny te zostały zajęte przez wojska króla Karola X Gustawa. To wtedy prawdopodobnie rodzinne precjoza zostały ukryte i przez następne trzysta lat ich los był nieznany.
Potop szwedzki przyniósł Polsce straty o wartości 4 mld złotych
Część przedmiotów jest sygnowana herbem Rogala i zostały one wniesione do jego rodziny, jako posag żony Stanisława - Zofii Loka herbu Rogala. Ich dobra ziemskie były oddalone o około 4 km od miejsca odnalezienia skarbu. Przedmioty ukryto podczas potopu szwedzkiego.
"To było wyjątkowe znalezisko. Do połowy lat 80., kiedy odnaleziono skarb ze Środy Śląskiej (kolekcja średniowiecznych monet i klejnotów, które należały do monarchów czeskich, znaleziona w latach 80. ub. w. m.in. na wysypisku gruzu; uważa się go za jedno z najcenniejszych znalezisk archeologicznych XX wieku w Europie - PAP), było ono jedynym tej wartości i jakości artystycznej" - podkreślił dr Michał Kurkowski z Muzeum Okręgowego w Toruniu.
Wśród znalezionych w Skrwilnie przedmiotów - wskazał Kurkowski - wyróżnia się zawieszenie z figurą Fortuny. "Jest ono wyjątkowe, dekorowane między innymi rubinami i emalią" - powiedział. Drugim jest lawabo, czyli naczynie służące do obmywania rąk podczas posiłku, będące dziełem augsburskiego złotnika.
Dr Kurkowski podkreślił, że nie można oszacować wartości znalezionych przedmiotów. "Skarb ze Skrwilna posiada przede wszystkim ogromną wartość historyczną i jest dla kultury polskiej bezcenny" - podsumował.
Kolekcję przedmiotów wchodzących w skład znaleziska ze Skrwilna można oglądać w Muzeum Okręgowym w Toruniu.
Wideo dostępne na: https://wideo.pap.pl/videos/73354/ ,oraz pap.pl: https://www.pap.pl/aktualnosci/63-lata-temu-w-skrwilnie-odnaleziono-skarb-dla-polskiej-kultury-jest-bezcenny-nasze (PAP)
Autor: Paweł Stępniewski
mow/
