Wnętrze cerkwi św. Mikołaja Cudotwórcy w Białymstoku. Fot. PAP/A. Reszko
W Białymstoku zaprezentowany został w poniedziałek premierowo blisko 20-minutowy animowany film, prezentujący historię prawosławia na ziemiach polskich. Projekt zrealizowany przez stowarzyszenie Orthnet związany jest ze stuleciem autokefalii polskiej Cerkwi.
Film nosi tytuł „100 lat autokefalii. 1000 lat historii”; ma w przystępnej formie popularyzować historię i teraźniejszość prawosławia w Polsce. „Przez stulecia prawosławni mieszkańcy RP w twórczy i nieraz heroiczny sposób świadczyli o Ewangelii Chrystusa i wnieśli tym samym wielki wkład do kultury polskiej i europejskiej. Dzisiaj, patrząc na życie naszej Cerkwi, obserwujemy owoce starań wielu pokoleń” - podkreślają autorzy projektu, w ramach którego powstała też wystawa fotograficzna. Można oglądać ją na ogrodzeniu katedry prawosławnej pw. św. Mikołaja w Białymstoku.
Premierowy pokaz filmu miał miejsce w poniedziałek wieczorem, w auli wydziału nauk o edukacji Uniwersytetu w Białymstoku. Projekt pomógł sfinansować samorząd województwa podlaskiego.
„Na początku myśleliśmy, żeby uzupełnić, poprawić film powstały w 2017 roku, ale po przemyśleniu uznaliśmy, że nawet łatwiej będzie, z nowym podejściem, zrobić to od początku” - powiedział PAP Jakub Oniszczuk ze stowarzyszenia Orthnet, które jest m.in. administratorem serwisu o prawosławiu cerkiew.pl.
Tak przez kilka miesięcy powstawał scenariusz; konsultowany był m.in. z prof. Aleksandrem Naumowem, znawcą historii prawosławia oraz zwierzchnikiem Cerkwi w Polsce metropolitą Sawą. „Powstał tekst finalny, na którym bazuje animacja. Jest to przekrojowe pokazanie tysiąca lat historii Cerkwi w Polsce” - dodał Oniszczuk.
Zaznaczył, że od początku ważnym założeniem było to, by produkcja była przystępna dla zwykłego widza i by - jak to ujął – „byle laik był w stanie coś wynieść po obejrzeniu tego materiału". "Chcieliśmy również - i zawarliśmy to też w tytule całego projektu - by wybrzmiało to, że choć świętujemy stulecie autokefalii, to prawosławie na ziemiach polskich funkcjonuje w zasadzie od początku polskiej państwowości” - dodał Oniszczuk.
Polska Cerkiew uzyskała autokefalię, czyli niezależność (samodzielność), udzieloną jej przez patriarchat w Konstantynopolu 13 listopada 1924 roku. Patriarchat moskiewski nie uznał tej autokefalii twierdząc, że stało się to z naruszeniem zasad kanonicznych; zrobił to dopiero po II wojnie światowej.
Hierarchowie przypominają, że prawosławie na ziemiach polskich ma wielowiekową tradycję, a odzyskanie przez Polskę niepodległości stało się okazją do rozpoczęcia starań o uzyskanie niezależności cerkiewnej, czyli autokefalii. Rezultatem tego było nadanie polskiej Cerkwi przez patriarchat konstantynopolitański autokefalii i uroczyste ogłoszenie tego w katedrze metropolitalnej w Warszawie 17 września 1925 roku.
Obecnie sytuację prawną polskiej Cerkwi reguluje ustawa z lipca 1991 roku o stosunku państwa do Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego, w której jest m.in. zapis o tym, że PAKP jest niezależny od jakiejkolwiek pozakrajowej władzy duchownej i świeckiej, rządzi się w swych sprawach wewnętrznych własnym prawem, swobodnie wykonuje władzę duchowną i jurysdykcyjną oraz zarządza swoimi sprawami.(PAP)
rof/ aszw/
