Franciszek Leon Kręcki. Źródło: IPN
Patronem nowego gdańskiego tramwaju został dr Franciszek Leon Kręcki – prawnik, działacz kaszubski i polonijny, inicjator i współzałożyciel harcerstwa polskiego w Wolnym Mieście Gdańsku. Był więźniem niemieckiego obozu koncentracyjnego Stutthof. Został rozstrzelany w zbiorowej egzekucji działaczy polskich.
Ceremonia nadania nowemu tramwajowi Pesa Jazz Duo imienia F. Kręckiego odbyła się w piątek na przystanku Nowe Ogrody. Uczestniczyli w niej m.in. autorka jego biografii Elżbieta Grot, przedstawiciele Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego, zastępca prezydenta Gdańska ds. przedsiębiorczości i ochrony klimatu Piotr Borawski, a także wójt Gminy Chmielno Michał Melibruda.
Nowy patron składu został zgłoszony z inicjatywy przedstawicieli gdańskiego oddziału Zrzeszenia Kaszubsko – Pomorskiego.
"Franciszek Kręcki nie tylko walnie przyczynił się do rozwoju ruchu kaszubsko-pomorskiego, ale również miał ogromy wkład w odbudowę państwowości polskiej na Pomorzu " – mówił prezes gdańskiego oddziału Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego Wojciech Konkel.
100 lat temu powstało Wolne Miasto Gdańsk
Sylwetkę patrona przedstawiła podczas ceremonii autorka książki "Doktor Franciszek Leon Kręcki" Elżbieta Grot. Przywołała jego słowa: "+Jeśli dbać będziemy mniej o nasze osoby, a więcej o dobro ogółu, praca nasza straci charakter działalności osobistej i przyjmie charakter pracy społecznej. Najszlachetniejszą ambicją to ambicja obywatela Polaka+. To podsumowuje całość jego życia" – podkreśliła Grot.
Franciszek Kręcki urodził się 16 kwietnia 1883 r. w Borzestowie koło Kartuz. Studiował prawo na uniwersytecie w Królewcu, Berlinie i w Heidelbergu. Uzyskał tytuł doktora.
Do Gdańska przybył w 1906 r., gdzie wobec braku zgody ze strony władz niemieckich na otwarcie kancelarii adwokackiej podjął pracę w polskiej firmie zbożowej Dom Handlowy i Komisowy "Ceres". Kiedy firma ta została przekształcona w gdański oddział Banku Kwilecki, Potocki i Spółka, został jego dyrektorem.
Był też członkiem Towarzystwa Ludoznawczego, wydawał z Aleksandrem Majkowskim czasopismo młodokaszubów "Gryf". Współpracował z "Gazetą Gdańską". Po zakończeniu I wojny światowej zaangażował się w działalność niepodległościową na rzecz przyłączenia Gdańska i Pomorza do Polski. Był inicjatorem i współzałożycielem harcerstwa polskiego w Wolnym Mieście Gdańsku. Działał i wspierał wiele innych polskich stowarzyszeń i organizacji.
A. Duda: Stutthof pozostaje dla Europy i całego świata przestrogą na przyszłość
Kręcki pełnił też m.in. funkcję wiceprezesa Gdańsko-Polskiego Związku Gospodarczego, był członkiem zarządu Gdańskiej Giełdy Papierów Wartościowych i Dewiz, zasiadał w radach nadzorczych gdańskich banków: British and Polish Trade Bank, Banku Emisyjnego i w wydziale bankowym Bank von Danzig.
W dniu wybuchu II wojny światowej aresztowało go gestapo. Był przetrzymywany w Victoria Schule. Następnie trafił do obozu koncentracyjnego Stutthof. W styczniu 1940 r. został rozstrzelany w masowej egzekucji działaczy polskich. W 1947 r. jego szczątki ekshumowano i pochowano na cmentarzu na gdańskiej Zaspie.
Został odznaczony Orderem Virtuti Militari, Złotym Krzyżem Zasługi i Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.
Tradycja ustanawiania patronów dla gdańskich tramwajów narodziła się w 2010 r. W ten sposób chciano upamiętnić powszechnie znanych gdańszczan, ale też przypominać o osobach mniej popularnych.
Patronami taborów są osoby związane z historią miasta – naukowcy, artyści, politycy, działacze społeczni. Wśród nich znaleźli się m.in. Anna Walentynowicz, Aram Rybicki, Maciej Płażyński, Krzysztof Klenczon, Artur Schopenhauer, Johanna Schopenhauer, Gabriel Fahrenheit, Jan Heweliusz. W ostatnim czasie do grona uhonorowanych dołączyli także m.in. Olga Krzyżanowska, Alina Pieńkowska, Roman Rogocz, Lech Bądkowski, prof. Anna Podhajska, Brunon Zwarra i gdańscy księża – Bronisław Komorowski, Marian Górecki i Bruno Binnebesel. (PAP)
Autorka: Anna Machińska
anm/ joz/
