W środę na Cmentarzu Ofiar Hitleryzmu na gdańskiej Zaspie odbyły się miejskie obchody Narodowego Dnia Pamięci Ofiar Niemieckich Nazistowskich Obozów Koncentracyjnych i Obozów Zagłady. 83 lata temu pierwszy transport więźniów trafił do niemieckiego obozu Auschwitz.
Obecny na uroczystości zastępca prezydent Gdańska Piotr Borawski podkreślił, że Auschwitz jest przeszłością, która nie przemija.
„Został tam bowiem przekroczony próg zła i upadku człowieka. Podobnie zresztą jak w innych obozach rozsianych na ziemiach polskich, włączonych do III Rzeszy lub będących pod jej okupacją. W tak szczególny dzień nasze myśli kierują się również w stronę nieodległego Sztutowa, gdzie w pierwszych dniach wojny utworzono obóz koncentracyjny Stuthoff. Tam 2 września 1939 roku dotarł pierwszy transport więźniów z Wolnego Miasta Gdańska i z Pomorza. Wśród nich byli przedstawiciele duchowieństwa i lokalnych elit politycznych, nauczyciele i urzędnicy, działacze społeczni. Słowem, wszyscy ci, którzy byli zaangażowani zarówno w aktywność obywatelską na Pomorzu, jak i w krzewienie polskości w Wolnym Mieście Gdańsku” – mówił.
Obchody Narodowego Dnia Pamięci Ofiar Niemieckich Nazistowskich Obozów Koncentracyjnych i Obozów Zagłady w Warszawie
„Dzień pamięci o ofiarach II wojny światowej budzi jeszcze jedną refleksję. Oto widzimy jak wczorajsze zło, to, które przyniosło tyle zbrodni i ludzkiego cierpienia w czasie II wojny światowej, powróciło po 24 lutego 2022 roku na ukraińskie ziemie okupowane przez armię rosyjską. Za sprawą zbrodni żołnierzy Putina przybywa miejscowości naznaczonych śmiercią ludności cywilnej. To Bucza, Hostomel, Irpień, Mariupol (…). Gdy tak się dzieje, gdy docierają do nas obrazy zła, nie zamykajmy oczu, protestujmy, głośno oburzajmy się” – wskazał wiceprezydent Borawski.
Wiceprezes Zarządu Oddziału Głównego Polskiego Związku Byłych Więźniów Politycznych Hitlerowskich Więzień i Obozów Koncentracyjnych ks. Mikołaj Skłodowski zaznaczył, że Auschwitz to symbol, pod którym kryje się cała martyrologia krajów Europy, których obywatele ginęli w obozach koncentracyjnych rozmieszczonych głównie w Europie Środkowej i Niemczech.
„Wiele lat później Sejm Rzeczypospolitej Polskiej uchwałą z dn. 12 czerwca 2015 roku ustanowił 14 czerwca Narodowym Dniem Pamięci Ofiar Niemieckich Nazistowskich Obozów Koncentracyjnych i Obozów Zagłady. Tą uchwałą, w tym dniu, wszyscy obywatele, władze samorządowe i państwowe zostały zobligowane do upamiętnienia ofiar II wojny światowej, w tym szczególnie ofiar niemieckich, nazistowskich obozów koncentracyjnych i niemieckich, nazistowskich obozów zagłady. Tym upamiętnieniem ukazujemy polski wkład w walkę z niemiecką ideologią narodowego socjalizmu” – powiedział.
W Miejscu Pamięci Auschwitz uczczono rocznicę pierwszej deportacji Polaków
„Więźniami byli mężczyźni w sile wieku i starcy, matki, córki, żony, jak również dzieci. Na ich życiu, ale także na życiu ich potomnych, obozowe doświadczenia odcisnęły bolesne i głębokie piętno. Powinniśmy patrzeć na grozę tamtych wydarzeń przez pryzmat prawdziwej empatii oczami prześladowanego człowieka. Ogrom zbrodni zmusza nas do nieustannej refleksji nad tym, jak budować przyszłość, aby nigdy więcej nie pojawiły się doktryny i ideologie, dla których człowiek nie ma żadnej wartości” – podkreślił ks. Mikołaj Skłodowski.
14 czerwca 1940 r. do KL Auschwitz z więzienia w Tarnowie dotarł pierwszy transport 728 polskich więźniów politycznych. Wśród deportowanych byli m.in. żołnierze kampanii wrześniowej, którzy usiłowali przedrzeć się na Węgry, członkowie podziemnych organizacji niepodległościowych, gimnazjaliści i studenci. Spośród więźniów z pierwszego transportu wojnę przeżyło 239. Jako ostatni z nich odszedł Włodzimierz Bujakowski. Zmarł 11 października 2020 r. w Cork w Irlandii. Pozostali zginęli w obozie lub ich dalszy los nie jest znany.
W Auschwitz Niemcy uwięzili ok. 150 tys. Polaków. Połowa z nich tam zginęła, a wielu kolejnych po przeniesieniu do innych obozów.
W KL Auschwitz Niemcy zgładzili co najmniej 1,1 miliona osób, głównie Żydów, a także Polaków, Romów, jeńców sowieckich i osób innej narodowości. Obóz Auschwitz został wyzwolony 27 stycznia 1945 r. przez Armię Czerwoną.
14 czerwca w Polsce obchodzony jest jako Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Niemieckich Nazistowskich Obozów Koncentracyjnych i Obozów Zagłady. (PAP)
Autor: Dariusz Sokolnik
dsok/dki/
