Cmentarz wojenny nr 327 jest częścią cmentarza parafialnego w Niepołomicach. Wikimedia Commons
Gmina Niepołomice zakończyła rewitalizację cmentarza wojennego nr 327 z czasów I wojny światowej, stanowiącego cześć tamtejszego cmentarza parafialnego. Samorząd pozyskał też środki na kompleksową konserwację cmentarza nr 325 Wola Batorska – Sitowiec.
Jak poinformował w środę burmistrz Niepołomic Roman Ptak, renowacja nekropolii nr 327 odbywała się w kilku etapach. Gruntowny remont został przeprowadzony w 2010 r. - przywrócono wtedy pierwotny układ grobów. Wszystkie prace prowadzone były zgodnie z opracowaną dokumentacją historyczno-odtworzeniową wykonaną przez Jerzego Drogomira. Następnie w 2018 r. obiekt został wpisany do rejestru zabytków.
„Obecnie, po wielu latach starań, udało się odtworzyć nazwiska poległych” - zaznaczył burmistrz.
Dzięki temu na krzyżach umieszczone zostały emaliowane imienne tabliczki nagrobne. Wykonano je przy współfinansowaniu (5 tys. zł) Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie.
Według archiwalnego wykazu poległych, początkowo na cmentarzu znajdowało się 26 grobów z pochowanymi 52 żołnierzami. Dodatkowe groby powstały w wyniku likwidacji i ekshumowania dwu pobliskich cmentarzy wojennych z terenu gminy Niepołomice (nr 330, nr 326) oraz dokonywania pochówków po zakończeniu I wojny światowej.
Cmentarz wojenny nr 327 jest częścią cmentarza parafialnego w Niepołomicach. To miejsce spoczynku 57 Austriaków i dziewięciu Rosjan poległych w 1914 r., a także ośmiu żołnierzy Wojska Polskiego pochowanych po 1918 roku. W latach 1918-35 był tam bowiem cmentarz garnizonowy.
Jak poinformowały władze Niepołomic, tamtejszy urząd miasta i gminy pozyskał w ostatnim czasie również środki finansowe na przeprowadzenie kompleksowej konserwacji cmentarza wojennego nr 325 Wola Batorska – Sitowiec z 1914 r., znajdującego się na terenie Puszczy Niepołomickiej.
Wsparcie finansowe w wysokości 50 tys. zł pozyskane z Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego pozwoliło na podjęcie prac konserwatorskich i restauratorskich przy zabytku.
Obiekt wpisany w rejestr zabytków uzyskał pozwolenie od Małopolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków na przywrócenie pierwotnego wyglądu cmentarza, uporządkowanie i rekonstrukcje ilości i wielkości mogił, wymianę elementów ogrodzenia, konserwację obiektów betonowych, tynkowych i metalowych.
Nekropolia na Sitowcu pochodzi z 1914 r. Są tam pochowani żołnierze polegli na początku zmagań wojennych: 27 Austriaków i 16 Rosjan. Wśród żelaznych krzyży postawiono także krzyże podwójne, co sugeruje, że leżą tam też żołnierze wyznania greckokatolickiego, służący w armii austriackiej.
Małopolska jest miejscem wiecznego spoczynku żołnierzy wielu narodowości, którzy ginęli w walkach i umierali w okopach w czasie I wojny światowej. Na terenie d. Galicji Zachodniej powstało ok. 400 cmentarzy, upamiętniających ok. 70 tys. poległych żołnierzy, m.in.: Polaków, Austriaków, Rosjan, Niemców, Ukraińców, Węgrów i Słoweńców.
Cmentarze z I wojny światowej na terenie d. Galicji Zachodniej skrywają ciała ofiar walk toczonych w latach 1914-15. W tym okresie front broniony był przez armię austro-węgierską oraz pruską i Legiony Polskie przed naporem Rosjan. Tym ostatnim udało się podejść aż pod Kraków, ale od grudnia 1914 r. powoli byli odpychani na wschód. Decydującym starciem była bitwa pod Gorlicami - która trwała od 2 do 5 maja 1915 r., nazywana ze względu na liczbę ofiar "małym Verdun" lub "polskim Verdun".(PAP)
autor: Rafał Grzyb
rgr/ dki/
