IPN poszukuje szczątków ofiar komunistycznego więzienia w Raciborzu. Źródło: IPN
Biuro Poszukiwań i Identyfikacji IPN od kilku dni prowadzi prace poszukiwawcze na cmentarzu Jeruzalem w Raciborzu. Celem badań jest odnalezienie szczątków 15 ofiar komunizmu, straconych i zmarłych w raciborskim więzieniu w latach 1947-1952.
Wśród poszukiwanych jest siedmiu żołnierzy i sześciu współpracowników podziemia niepodległościowego, członek antykomunistycznej organizacji młodzieżowej i mężczyzna, który sprzeciwiał się przymusowej kolektywizacji wsi.
Masowe pochówki ofiar komunizmu na terenie b. więzienia tzw. Toledo
Jak przypomniała we wtorek Monika Kobylańska z katowickiego oddziału IPN, w Raciborzu do dziś mieści się zakład karny, którego początki sięgają połowy XIX wieku. Po II wojnie światowej, jako Więzienie Centralne dla ok. 1300 osadzonych, przyjmował skazanych z całej Polski, w tym także więźniów politycznych. W latach 1945-1956, prawdopodobnie z powodu epidemii gruźlicy, pogłębionej ciężkimi warunkami bytowymi w przepełnionym ponad miarę więzieniu, zmarło wielu osadzonych. Większość z nich pogrzebano na cmentarzu Jeruzalem, gdzie IPN rozpoczął prace 2 listopada.
„Biuro Poszukiwań i identyfikacji IPN stanęło zatem przed rzadką okazją odnalezienia w jednym miejscu np. uczestników słynnych akcji zbrojnych na Kielce z sierpnia 1945 r. i Radomsko z kwietnia 1946 r.; partyzanta plutonu KWP-NSZ +Wędrowiec+ i specjalisty od ucieczek rodem z poakowskiej +Organizacji Makopola+; żołnierza kpt. Hedy - +Szarego+ i bliskiego współpracownika st. sierż. Dziemieszkiewicza +Roja+ – ofiar komunizmu z Podlasia, Mazowsza, Lubelszczyzny, Kielecczyzny, Ziemi Sandomierskiej, Łódzkiej i Górnego Śląska” - opisywała Kobylańska.
IPN odnalazł szczątki ludzkie na terenie dawnego więzienia na Mokotowie
Jak zaznaczają przedstawiciele IPN, podchodzące z lat 40. i 50. miejsca pochówków na tyłach cmentarza Jeruzalem są w niemal nienaruszonym stanie. Daje to szansę na znalezienia szczątków w ich pierwotnym ułożeniu. „Pewnym wyzwaniem okazało się jednak ustalenie dokładnych granic dawnych kwater, częściowo dziś zasypanych lub zniwelowanych, przebiegu rzędów i numeracji grobów. W rozwikłaniu tej zagadki pomogła drobiazgowa analiza ksiąg pochówków od założenia cmentarza w końcu XIX wieku, ale także powojennych zdjęć lotniczych, układu betonowych stel, karp (pniaków drzew), linii działek, itp.” - wyjaśniają przedstawiciele IPN.
Na obecnym etapie działania IPN koncentrują się na odnalezieniu szczątków dziewięciu ofiar, m.in. kpr. Ryszarda Chrzanowskiego, ps. Kos, który walczył m.in. w oddziale Antoniego Hedy – „Szarego”, Józefa Jankowskiego, ps. Płaza – żołnierza AK, a wcześniej Błękitnej Armii gen. Hallera i uczestnika wojny o niepodległość w latach 1919-1920, Wacława Laskowskiego ps. Wielki, który razem z rodzeństwem wielokrotnie udzielał pomocy st. sierż. Mieczysławowi Dziemieszkiewiczowi – sławnemu „Rojowi” – i jego żołnierzom oraz Rudolfa Korzyńca, który był członkiem organizacji młodzieżowej Wolna Reakcja Narodowa w Siemianowicach Śląskich.(PAP)
autor: Krzysztof Konopka
kon/ dki/
