Fot. PAP/P. Supernak
Archiwum IPN udostępniło kolejne 69 tys. opisów jednostek archiwalnych ze swoich zasobów archiwalnych. Dostępne są one w publicznym inwentarzu archiwalnym, który obecnie - jak podał IPN - zawiera dane dotyczące ponad 2,28 mln teczek.
"Inwentarz Archiwalny, dostępny od 31 grudnia 2012 r. na stronie internetowej Instytutu Pamięci Narodowej, został uzupełniony o kolejne 69 tys. opisów jednostek archiwalnych i obecnie zawiera dane dotyczące ponad 2,28 mln jednostek archiwalnych" - poinformował w środę Instytut.
IPN podał też, że inwentarz uzupełniono o kolejne opisy akt wytworzonych przez m.in. cywilne organy bezpieczeństwa państwa, wojskowy wymiar sprawiedliwości, jednostki i administrację wojskową, cywilny wymiar sprawiedliwości, archiwa osobiste i kolekcje, Główną Komisję Badania Zbrodni Hitlerowskich i jej terenowe ogniwa, wojskowe organy bezpieczeństwa państwa, władze okupacyjne i instytucje III Rzeszy Niemieckiej, wojska wewnętrzne i organizacje społeczne.
Biuro Lustracyjne IPN ustaliło ok. 1,3 tys. „kłamców lustracyjnych”
Najwięcej rekordów, bo aż 33 tys. dotyczy cywilnych organów bezpieczeństwa państwa, w tym PRL-owskiej Służby Bezpieczeństwa.
Inwentarz IPN, o czym warto pamiętać, nie zawiera treści dokumentów; dostępne są one np. dla historyków i dziennikarzy w archiwach IPN w całej Polsce. Publikacja kolejnej transzy opisów jednostek archiwalnych przewidziana jest na wiosnę przyszłego roku.
W ocenie archiwistów IPN na uwagę zasługują np. notacje przekazane przez Marcina Więckowskiego w ramach Archiwum Pełne Pamięci, które zawierają wspomnienia dotyczące głównie zbrodni ludobójstwa dokonanej na Polakach przez Ukraińską Powstańczą Armię oraz wysiedleń dokonanych w ramach Akcji "Wisła" z 1947 r., czyli czystki etnicznej ludności ukraińskiej, a także Akcji "H-T" (Hrubieszów-Tomaszów)- późniejszych wysiedleń znad Bugu i z Bieszczad.
Inwentarz IPN, o czym warto pamiętać, nie zawiera treści dokumentów; dostępne są one np. dla historyków i dziennikarzy w archiwach IPN w całej Polsce. Publikacja kolejnej transzy opisów jednostek archiwalnych przewidziana jest na wiosnę przyszłego roku.
"Wśród dokumentacji przekazanej w ramach wspomnianego projektu na uwagę zasługuje kolekcja pani Anny Poray-Wybranowskiej, zawierająca, oprócz materiałów biograficznych i dokumentujących historię rodziny Poray-Wybranowskich, także materiały związane z jej własną działalnością w Komitecie dla Upamiętnienia Polaków Ratujących Żydów i związane z dokumentowaniem pomocy udzielonej Żydom przez Polaków w czasie II wojny światowej" - podał IPN.
W wyniku współpracy IPN z instytucjami zagranicznymi w Archiwum IPN znalazły się również materiały przekazane przez prezesa Polskiego Funduszu Humanitarnego we Francji Marka Szypulskiego. To zbiór kopii cyfrowych dokumentów Domu Spokojnej Starości Polskiego Funduszu Humanitarnego w Lailly-en-Val. W latach 80. w tym Domu przebywała - zatajając swoją przeszłość - Blanka Kaczorowska, agentka Gestapo, która w czerwcu 1943 r. - wspólnie z Ludwikiem Kalksteinem i Eugeniuszem Świerczewskim - wydała Niemcom dowódcę AK gen. Stefana Roweckiego "Grota". Po wojnie Kaczorowska współpracowała także z tajnymi służbami PRL.
Projekt edukacyjny „Lekcje archiwalne: Co kryją archiwa IPN?”
W Domu Spokojnej Starości w Lailly-en-Val przebywał po wojnie także polski bohater - admirał Józef Unrug, który we wrześniu 1939 r. był dowódcą Floty i Obrony Wybrzeża. Wybrzeże wraz z Helem było jednym z najdłużej utrzymujących się punktów oporu w wojnie obronnej Polski 1939 r. W oflagu admirał Unrug - syn pruskiego generała - komunikował się z Niemcami przez tłumacza, twierdząc, że 1 września zapomniał niemieckiego. Odrzucił propozycje podpisania listy Ur-Deutscha (Pra-Niemca), awansu i podjęcia walki w szeregach Kriegsmarine.
IPN podał też, że opublikowano kolejne opisy dokumentacji ze zbioru zdjęć osób sfotografowanych dla celów badań rasowych przez funkcjonariuszy niemieckiej Centrali Przesiedleńczej (Umwandererzentralstelle, UWZ) w Poznaniu.
Instytut wymienił również opisy przekazanych przez Bibliotekę Sejmową w formie plików cyfrowych kopii wydawanego w Detroit w Stanach Zjednoczonych tygodnika polonijnego "Głos Ludowy" z lat 1939–45. Ponadto do inwentarza włączono kolejne rekordy opisujące pozyskane w formie kopii cyfrowych egzemplarze polskiej prasy emigracyjnej wydawanej w Kanadzie – czasopism "Związkowiec" z lat 1933–81 oraz "Głos Polski – Gazeta Polska" z lat 1951–67, a także opisy materiałów archiwalnych przekazanych w formie duplikatów ze Studium Polski Podziemnej w Londynie, zawierających m.in. akta Komisji Weryfikacyjnej Żołnierzy AK.
IPN podał też, że opublikowano kolejne opisy dokumentacji ze zbioru zdjęć osób sfotografowanych dla celów badań rasowych przez funkcjonariuszy niemieckiej Centrali Przesiedleńczej (Umwandererzentralstelle, UWZ) w Poznaniu.
Inwentarz archiwalny IPN pełni rolę spisu treści dla wszystkich korzystających z dokumentacji zgromadzonej w IPN. Dostępny jest na stronie www.inwentarz.ipn.gov.pl i przedstawia opis zasobu poprzez informacje o konkretnych jednostkach archiwalnych. Mimo że inwentarz IPN nie zawiera treści dokumentów, to jednak dzięki jego systematycznemu poszerzaniu przez archiwistów IPN każdy obywatel może zapoznać się z informacjami o aktach np. funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa, jej tajnych współpracowników albo osób pokrzywdzonych przez komunistyczne władze. (PAP)
nno/ pat/
