Zrównanie uprawnień osób deportowanych do pracy przymusowej przez III Rzeszę z prawami osób przymusowo zesłanych i deportowanych do ZSRR z przyczyn politycznych, religijnych i narodowościowych zakłada projekt nowelizacji ustawy o kombatantach poparty przez połączone komisje senackie.
Posiedzenie połączonych senackich komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej oraz Ustawodawczej odbyło się we wtorek.
"Projekt ustawy o zmianie ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego został przedstawiony przez grupę senatorów, którą mam zaszczyt reprezentować. Jego celem jest nadanie osobom deportowanym do pracy przymusowej i osadzonym w obozach pracy przez III Rzeszę i ZSRR uprawnień zawartych w ustawie o kombatantach i osobach represjonowanych, które w tej chwili przysługują kombatantom i osobom represjonowanym" - powiedział sprawozdawca projektu senator Jerzy Czerwiński (PiS).
„[...] osoby deportowane do prac przymusowych do ZSRR, które są wskazane w ustawie o kombatantach, mają wyższe uprawnienia niż osoby deportowane do prac przymusowych przez III Rzeszę. W efekcie braku tej symetrii jest to odczuwane przez osoby, które mają mniejsze uprawnienia, jako pewnego rodzaju niesprawiedliwość. Chodzi tu o to, że te uprawnienia są uzależnione od kierunku geograficznego deportacji do prac przymusowych, a krzywdy, których obie grupy doznały, są podobne i bardzo duże” – mówił senator J. Czerwiński.
"Obecny stan prawny jest taki, że jest pewnego rodzaju brak symetrii pomiędzy osobami, które były deportowane do prac przymusowych do ZSRR i przez III Rzeszę. Ten brak symetrii powoduje, że osoby deportowane do prac przymusowych do ZSRR, które są wskazane w ustawie o kombatantach, mają wyższe uprawnienia, niż osoby deportowane do prac przymusowych przez III Rzeszę. W efekcie braku tej symetrii jest to odczuwane przez osoby, które mają mniejsze uprawnienia, jako pewnego rodzaju niesprawiedliwość. Chodzi tu o to, że te uprawnienia są uzależnione od kierunku geograficznego deportacji do prac przymusowych, a krzywdy, które obie grupy doznały są podobne i bardzo duże" - mówił Czerwiński.
Jak zaznaczył, przez okres ok. 30 lat miano świadomość tego braku symetrii i próbowano podejmować kroki, które miały na celu jej wyrównanie. "Ten projekt proponuje, aby w sposób ogólny zaliczyć osoby, które należą do kategorii osób deportowanych do pracy przymusowej w krąg osób, które mają podobne uprawnienia jak kombatanci. Projekt zakłada, że nastąpi to z urzędu, że nie trzeba będzie pisać wniosków, bo pamiętajmy, że osoby, których to dotyczy, są już z reguły w starszym wieku, schorowane. I byłoby też dla nich trochę niezrozumiałe, że po raz kolejny muszą pisać wniosek, jeśli już go wcześniej sformułowały" - zauważył Czerwiński.
"Więc nie będzie tutaj postępowania wnioskowego, tylko postępowanie z urzędu i większa część odpowiedzialności za realizację tej ustawy będzie spoczywała na Urzędzie do spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych oraz na Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych. Nie chcemy także, żeby trzeba było ponownie składać wnioski, żeby nie uruchamiać ponownie procedury sprawdzającej. Bo te osoby, które były deportowane do III Rzeszy już raz udowadniały ten fakt w związku z ustawą, która daje im pewne uprawnienia jako deportowanym. Więc chcemy, żeby to się odbywało z automatu, z urzędu, by ponownie tej weryfikacji nie przeprowadzać" - podkreślił.
W przypadku tego projektu ustawy - jak wskazał - to postępowanie z urzędu będzie się "sprowadzało tak naprawdę do trzech kategorii związanych z dodatkowymi uprawnieniami". "Pierwsza to uprawnienia związane z dodatkiem do emerytury lub renty, które otrzymują kombatanci. Te uprawnienia będą wyższe i rodzą określone skutki prawne, skutki finansowe także. Druga kwestia to zwiększenie kwoty emerytury ze względu na uprawnienia kombatantów do tego, aby pewne okresy, które przynależą kombatantom były liczone jakby podwójnie, jeśli chodzi o kwestie emerytalne. I trzecia kwestia to dodatkowe ulgi w przejazdach środkami komunikacji publicznej, które by uzyskały osoby deportowane, które mogą dzięki tej ustawie uzyskać status taki jak kombatanci" - mówił.
"Ponieważ realizacja tej ustawy powinna być ze względu na osoby deportowane, które są już wiekowe, jak najszybciej wdrożona, zaproponowaliśmy w ustawie dość krótki termin jej wejścia w życie. Ale ze względu na uwagi zgłaszane podczas prac nad projektem, składam autopoprawkę, aby art. 2, który mówi o dacie wejścia w życie ustawy miał następujące brzmienie: +Ustawa wchodzi w życie pierwszego dnia czwartego miesiąca następującego po miesiącu ogłoszenia+. Czyli dajemy co najmniej trzymiesięczny okres vacatio legis na przygotowanie wejścia w życie tej ustawy przez podmioty zobowiązane" - dodał.
Połączone komisje poparły poprawkę senatora Czerwińskiego oraz sam projekt ustawy. Jego sprawozdawcą został senator Jerzy Czerwiński. (PAP)
akn/ aszw/
