Źródło: Wikipedia
Kardynał Robert Prevost został w czwartek wybrany na 267. papieża i przyjął imię Leon XIV. Wśród 13 poprzednich papieży noszących to imię był m.in. pierwszy w historii biskup Rzymu określany mianem "wielkiego", a także twórca katolickiej nauki społecznej. Za czasów imienników nowego papieża doszło też do schizmy wschodniej i reformacji.
Leon I był biskupem Rzymu w latach 440-461 i jako pierwszy papież w historii został nazwany "wielkim", zyskując przydomek tradycyjnie stosowany jedynie wobec trzech papieży z okresu późnej starożytności i wczesnego średniowiecza.
Leon I jest czczony jako święty w prawosławiu i Kościele katolickim, który wlicza go również w poczet Ojców Kościoła - grupy wybitnych teologów i duszpasterzy, którzy ukształtowali doktrynę tego wyznania.
Pierwszy historyczny imiennik nowo wybranego papieża rządził w niespokojnych czasach upadku Cesarstwa Zachodniorzymskiego, gdy Kościół mierzył się z licznymi herezjami, a biskup Rzymu walczył o prymat z innymi patriarchami. Leon I miał przekonać wodza Hunów - Atyllę, by nie najeżdżał Rzymu. Podniósł prestiż papiestwa i akcentował jego zwierzchność nad całym Kościołem. Przedstawił też doktrynę dotyczącą spornego wówczas tematu natury Chrystusa, która została przyjęta przez sobór chalcedoński jako oficjalna nauka Kościoła.
Pontyfikat Leona II w drugiej połowie VII wieku trwał niecały rok. Podobnie jak papieże Leon I, Leon III, Leon IV i Leon IX uznawany jest za świętego.
Rządzący od 795 do 816 papież Leon III koronował króla Franków Karola Wielkiego na cesarza rzymskiego, odradzając tradycję tego tytułu, ale pogłębiając też spór z mającym siedzibę w Konstantynopolu Cesarstwem Wschodniorzymskim i tamtejszym Kościołem.
Leon IV był benedyktynem i w czasie swojego ośmioletniego pontyfikatu w połowie IX wieku m.in. odbudowywał Rzym po najeździe Saracenów. Postawił m.in. pierwszy system murów otaczających Watykan i chroniących Bazylikę św. Piotra.
Do końca XI wieku rządziło jeszcze pięciu papieży o imieniu Leon, których pontyfikaty były zazwyczaj dość krótkie. Papież Leon IX zmarł w 1054 r., a za czasów jego panowania doszło do pogłębienia konfliktu między papiestwem a patriarchatem Konstantynopola, co doprowadziło do ostatecznego rozłamu na Kościoły zachodni i wschodni, znanego w historii jako schizma wschodnia.
Rządzący w latach 1513-1521 Leon X pochodził z wpływowego florenckiego rodu Medyceuszy i jest uznawany za czołowego papieża epoki renesansu. Był mecenasem i patronem artystów, uczynił z Rzymu kulturalne centrum Europy, rozbudowywał Bazylikę św. Piotra, zatrudniając m.in. Rafaela Santiego czy Michała Anioła. Słynął z wystawnego trybu życia i wydawania ogromnych sum pieniędzy z kieszeni własnej i Kościoła. Za jego pontyfikatu szerzył się proceder sprzedawania odpustów i kościelnych stanowisk. Była to jedna z przyczyn wystąpienia w 1517 r. niemieckiego księdza Marcina Lutra, co było początkiem reformacji.
Pontyfikat Leona XI na początku XVII wieku trwał niecały miesiąc i był jednym z najkrótszych w historii. Zmarł wskutek przeziębienia.
Leon XII rządził w latach 1823-1829. Uchodził za przeciwnika liberalizmu i modernizacji Kościoła oraz obrońcę tradycji.
Kluczowy dla współczesnego Kościoła był pontyfikat Leona XIII sprawowany w latach 1878-1903. Leon XIII był znany z wrażliwości społecznej, nazywano go "papieżem robotników". W 1891 r. wydał pierwszą w historii Kościoła encyklikę poświęconą tematyce społecznej, "Rerum novarum", która uznawana jest za podstawę nauki społecznej Kościoła katolickiego.
W dokumencie odwoływał się do solidaryzmu społecznego, pisał o godności pracy, konieczności zapewnienia praw socjalnych pracownikom i roli państwa w ich ochronie. Podkreślił prawo do własności prywatnej, zwracając równocześnie uwagę na rolę związków zawodowych. Encyklika była reakcją na rosnące w siłę ruchy socjalistyczne i komunistyczne. Leon XIII odrzucał te ideologie, krytykując również nieuregulowany kapitalizm i wyzysk pracowników.
Jerzy Adamiak (PAP)
adj/ mal/
