Otwarcie wystawy pt. "Polska królowa na Kapitolu. Maria Kazimiera i rodzina królewskich Sobieskich w Rzymie" na rzymskim Kapitolu. Fot. PAP/Sylwia Wysocka
Na rzymskim Kapitolu otwarta została we wtorek (10 czerwca) wystawa poświęcona wizycie Marysieńki Sobieskiej i polskiego dworu królewskiego w Wiecznym Mieście na przełomie XVII i XVIII w. Ekspozycja wywołała ogromne zainteresowanie rzymskich historyków i działaczy kultury.
„Polska królowa na Kapitolu. Maria Kazimiera i rodzina królewskich Sobieskich w Rzymie” – to tytuł wystawy w Muzeach Kapitolińskich w Palazzo Caffarelli. Jej kuratorami są Francesca Ceci i profesor Jerzy Miziołek przy współpracy Franceski De Caprio.
Podczas wernisażu, w którym uczestniczyły dziesiątki osób, Francesca Ceci mówiła, że królowa Maria Kazimiera (1641-1716) była znana w całej Europie, także za sprawą Wiktorii Wiedeńskiej w 1683 roku, której bohaterem był jej mąż, król Jan III Sobieski, uważany wtedy za obrońcę chrześcijaństwa.
Jerzy Miziołek zaznaczył, że polski król był genialnym strategiem – jednym z największych na świecie, a jego sława była tak wielka, że był porównywany z cesarzem rzymskim Konstantynem Wielkim.
Organizatorzy ekspozycji podkreślili, że Rzym przez długie lata gościł polski dwór królowej Marii Kazimiery Sobieskiej, która przybyła z okazji Roku Świętego 1700, a następnie pozostała przez prawie 15 lat. Historycy przypominają, że w triumfalnym pochodzie królowa, wdowa po Janie III Sobieskim, przybyła do Rzymu w nocy z 23 na 24 marca 1699 roku. Towarzyszyło jej około 200 osób, wśród nich członkowie rodziny królewskiej oraz służba dworska z bogatym dobytkiem.
Królowa Marysieńka, nie mogąc zapewnić tronu swoim synom, gdyż Polska była monarchią elekcyjną, zdecydowała się opuścić kraj i przenieść do Rzymu, gdzie pamięć o jej zmarłym małżonku była wciąż żywa. Królowa została przyjęta z najwyższymi honorami przez papieża Innocentego XII i rzymską arystokrację.
„Dzisiaj, po ponad 300 latach, ponownie z okazji Roku Jubileuszowego w Kościele królowa wraca do Rzymu jako bohaterka wystawy poświęconej polskiej rodzinie królewskiej Sobieskich i jej związkom z Wiecznym Miastem” – zaznaczyła dyrekcja Muzeów Kapitolińskich w materiałach przygotowanych na ekspozycję.
Wystawa jest okazją do zaprezentowania licznych rzymskich pamiątek po rodzie Sobieskich, zarówno eksponatów, jak i dokumentów przechowywanych przez urząd nadzoru nad zabytkami i dobrami kultury stolicy Włoch. Wyjątkowym eksponatem ekspozycji jest wypożyczony z Zamku Królewskiego w Warszawie portret konny króla Jana III Sobieskiego. W przygotowaniach do wystawy uczestniczył Narodowy Instytut Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą Polonika, który sfinansował konserwację pięciu dzieł prezentowanych na wystawie. Są wśród nich popiersia Marii Klementyny Sobieskiej, wnuczki króla Jana III Sobieskiego, i papieża Klemensa XII – przechowywane w klasztorze urszulanek w Rzymie.
„Przez długi czas były nieznane szerzej badaczom, a obecnie ich autorstwo przypisywane jest Filippo della Valle – jednemu z czołowych rzymskich rzeźbiarzy epoki” – zaznaczył w rozmowie z PAP Piotr Ługowski z Instytutu Polonika. Dodał, że wystawiono także trzy XVII-wieczne obrazy: dwa portrety Jana III Sobieskiego oraz Marii Kazimiery Sobieskiej nieznanych autorów. Obrazy przekazał też polski kościół świętego Stanisława w Rzymie.
„To dla nas zaszczyt móc współtworzyć tak wyjątkowe wydarzenie w samym sercu Rzymu. Dzięki wspólnemu wysiłkowi, razem z włoskimi partnerami, przywracamy pamięć o związkach rodziny Sobieskich z Wiecznym Miastem i niezwykłej kobiecie – królowej, mecenasce sztuki, a zarazem jednej z najbardziej fascynujących postaci w historii obu krajów” – powiedziała Katarzyna Sokołowska, dyrektorka Instytutu Polonika.
Wystawie towarzyszy Międzynarodowy Festiwal Muzyczny – Sobieska 2025 – i program wydarzeń kulturalnych zapowiedzianych na czwartek, 12 czerwca, w Instytucie Polskim w Rzymie. Wśród nich są m.in.: wystawa „Między mitem a bibelotem. Sobiescy w wyobraźni współczesnej” i prezentacja książki „Polska królowa na Kapitolu. Maria Kazimiera i rodzina królewska Sobieskich w Rzymie” pod redakcją Franceski Ceci, Jerzego Miziołka i Franceski De Caprio oraz prezentacja mapy „Sobiescy w Rzymie”.
Wystawa na Kapitolu została zorganizowana przez Muzea Kapitolińskie w Rzymie we współpracy z Wydziałem Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego, Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie oraz Instytutem Polonika, który objął patronat nad wydarzeniem wraz z ambasadą RP we Włoszech, Instytutem Polskim i stacją PAN w Rzymie.
Z Rzymu Sylwia Wysocka (PAP)
