Muzeum Górnictwa Węglowego rozpocznie starania o wpis na Listę UNESCO

Wpis miałby objąć trzy obiekty, które obrazują różne etapy rozwoju górnictwa węgla kamiennego na Górnym Śląsku. To wchodzące w skład Muzeum Górnictwa Węglowego: Kopalnia Królowa Luiza, Główna Kluczowa Sztolnia Dziedziczna i Kopalnia Guido, jedne z najpopularniejszych industrialnych atrakcji turystycznych w województwie śląskim.

"To świadectwo naszej historycznej roli jako awangardy przemysłowej w XIX i XX wieku. Dziś przemysłowy dorobek miasta z powodzeniem przekształcamy w unikatową atrakcję turystyczną" – wskazała Ewa Weber.

Zaznaczyła, że w 2024 r. Muzeum Górnictwa Węglowego odwiedziło prawie pół miliona turystów. Celem lokalnego samorządu jest osiągnięcie miliona zwiedzających rocznie.

Kopalnia Królowa Luiza to jedna z najstarszych kopalń na Górnym Śląsku, pochodzi z XVIII w. Główna Kluczowa Sztolnia Dziedziczna to najdłuższe zachowane w Europie górnicze wyrobisko transportowo-odwadniające, którego drążenie rozpoczęto pod koniec XVIII w. Natomiast Kopalnia Guido to założony w drugiej połowie XIX w. zakład, który był później kopalnią doświadczalną i szkoleniową, a obecnie jest najlepiej zachowaną trasą turystyczną górnictwa węglowego.

Sztolnia Królowa Luiza, która jest częścią Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu, 2017 r. Fot. PAP/Andrzej Grygiel

We wtorek delegacja, złożona z dyrektora Muzeum Górnictwa Węglowego Bartłomieja Szewczyka, p.o. prezydenta Zabrza Ewy Weber, marszałka województwa śląskiego Wojciecha Saługi i senatorki Haliny Biedy, ma złożyć do MKiDN wniosek o wpis na listę informacyjną UNESCO. Będzie to początek starań o wpis na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Lista informacyjna jest tworzona na podstawie zgłoszeń krajów, które informują Centrum Światowego Dziedzictwa UNESCO o zamiarze podjęcia starań o wpis na Listę Światowego Dziedzictwa.

Na poziomie międzynarodowym konieczna jest ocena wstępna, której dokonuje się najwcześniej po roku od wpisania na listę informacyjną. Ma ona charakter konsultacji eksperckiej. Po uzyskaniu pozytywnej opinii możliwe jest złożenie wniosku nominacyjnego. Ten ocenia Komitet Światowego Dziedzictwa, który decyduje, czy nominowane dobro "posiada wyjątkową uniwersalną wartość, spełnia warunek integralności i autentyczności", a dany kraj jest w stanie zapewnić mu niezbędną ochronę.

Marszałek Wojciech Saługa ocenił, że wpis na Listę Światowego Dziedzictwa to "zobowiązanie do dalszej ochrony i promocji naszego dziedzictwa oraz zaangażowania mieszkańców w jego rozwój".

Kopalnia Guido (kiedyś Zabytkowa Kopalnia Węgla Kamiennego Guido) to nieczynna kopalnia węgla kamiennego, udostępniona do zwiedzania. Wchodzi w skład Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu jako Kompleks Kopalnia Guido. Fot. PAP/Zbigniew Meissner

Muzeum Górnictwa Węglowego to instytucja Urzędu Miasta Zabrze i Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego. Obecnie głównym organizatorem muzeum jest samorząd miejski. Z powodu trudnej sytuacji finansowej w 2024 r. rozpoczęły się negocjacje zmierzające do przejęcia roli głównego organizatora przez samorząd regionalny.

W Zabrzu realizowano już pionierskie projekty z zakresu turystyki przemysłowej w Polsce. W 1965 r. w mieście otwarto Ośrodek Propagandy Górnictwa, czyli pierwszą podziemną trasę turystyczną w kopalni węgla kamiennego. Utworzono ją w jednym z pól dawnej Kopalni Królowa Luiza. Natomiast Muzeum Górnictwa Węglowego otwarto w 1981 r. Podlegało ono wówczas Ministerstwu Górnictwa i było jedyną placówką muzealną poświęconą tej branży w kraju.

Na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO w 2017 r. wpisano kopalnie rud ołowiu, srebra i cynku wraz z systemem gospodarowania wodami podziemnymi w Tarnowskich Górach. To wpis obejmujący 28 obiektów, które znajdują się przede wszystkim w Tarnowskich Górach, ale również w Bytomiu i Zbrosławicach.(PAP)

pato/ miś/