Białystok, 18.01.2023. Prezes IPN Karol Nawrocki (P) i wyróżniony Adam Mariusz Niebrzydowski (L) na gali w Pałacu Branickich wręczenia nagród IPN „Świadek historii”.
Sybiraczka, duchowny, inicjatorzy upamiętnienia lokalnych dziejów znaleźli się wśród uhonorowanych w środę nagrodami IPN „Świadek historii” w Białymstoku. Przyznawane są one za działania na rzecz upamiętniania i popularyzacji najnowszej historii Polski.
Spośród 30 zgłoszonych osób w tym roku kapituła pod przewodnictwem prezesa IPN dr Karola Nawrockiego wyłoniła sześciu laureatów. Są to: Barbara Sokólska, ks. Waldemar Sawicki, Jan Litwińczuk, Adam Niebrzydowski, 1. batalion zmechanizowany Szwoleżerów Mazowieckich 15 Giżyckiej Brygady Zmechanizowanej oraz Augustowsko-Suwalskie Towarzystwo Naukowe.
Uroczystość wręczenia nagród odbyła się w Pałacu Branickich w Białymstoku. Wzięli w niej udział przedstawiciele władz państwowych, samorządowych, służb mundurowych, a także bliscy nagrodzonych.
"Jesteście świadkami historii, świadkami prawdy, ludźmi, którzy mówią prawdę o polskiej historii" - mówił zwracając się do laureatów prezes IPN dr Karol Nawrocki.
Cztery osoby i dwie instytucje uhonorowane w Krakowie nagrodą „Świadek Historii” IPN
Podkreślał, że świadkowie są nam dzisiaj bardzo potrzebni, bo mówią o świecie, którego już nie ma. "Na świadkach ciąży ogromne brzemię odpowiedzialności, bo mówią głosem tych, którzy często zostali skrzywdzeni, głosem tych bohaterów, którzy mieli zostać zapomniani" - mówił. Zaznaczył, że nagrodzeni swoją codzienną działalnością dają wyraz "prawdy o historii narodu polskiego w XX wieku", a ich świadectwo jest też wsparciem działalności IPN.
"Przeżyliśmy po to, żeby właśnie po nas pozostał ślad, aby po nas nie zaginęła pamięć, aby dowiedział się o nas cały świat" - mówiła podczas odbierania nagrody jedna z wyróżnionych, Sybiraczka, Barbara Sokólska, która jako czterotygodniowe niemowlę została zesłana do Kazachstanu razem z całą rodziną, do kraju wróciła po sześciu latach. Nagrodzona została za wieloletnią działalność mającą na celu upamiętnienie losu osób deportowanych w głąb Związku Sowieckiego, udział w życiu środowiska sybirackiego związanego z białostockim oddziałem Związku Sybiraków, spotkania z młodzieżą i dziennikarzami, z którymi chętnie dzieli się swoimi wspomnieniami. Sokólska od początku też wspierała ideę powstania w Białymstoku Muzeum Pamięci Sybiru (otwarto je w 2021 roku).
Wyróżniono też ks. Waldemara Sawickiego, proboszcza parafii Matki Bożej Anielskiej w Lipsku. Dzięki jego staraniom we współpracy z IPN, w kościele umieszczono tablicę upamiętniającą ofiary Obławy Augustowskiej, wśród których było jedenastu mieszkańców Lipska. Ks. Sawicki propaguje też historię swojej parafii i dba o jej zabytki.
Nagrodzony Jan Litwińczuk jest jednym z inicjatorów powołania Stowarzyszenia "Olmonty". Z jego inicjatywy w podbiałostockich Olmontach zorganizowano m.in. uroczystości z okazji 250-lecia powstania konfederacji barskiej, jest on też inicjatorem odsłonięcia w tej miejscowości tablicy upamiętniającej żołnierzy podziemia niepodległościowego.
Wręczono Nagrody Honorowe IPN „Świadek Historii”
Laureatem został także burmistrz Jedwabnego, Adam Niebrzydowski. Dzięki jego inicjatywom upamiętniana i popularyzowana jest lokalna historia; m.in. powstał w Jedwabnem mural upamiętniający ok. 500 mieszkańców gminy zesłanych na Sybir, a także tablica upamiętniająca te osoby.
Za upamiętnianie historii Suwalszczyzny, wydawanie "Rocznika Augustowsko-Suwalskiego", organizowanie konferencji naukowych, wystaw i widowisk historycznych nagrodzono Agustowsko-Suwalskie Towarzystwo Naukowe założone w 1999 roku. Towarzystwo jest też inicjatorem budowy pomnika na tzw. "Górze Szubienicznej" upamiętniającego straconych powstańców styczniowych.
1. batalion zmechanizowany Szwoleżerów Mazowieckich, który jest pododdziałem 15 Giżyckiej Brygady Zmechanizowanej im. Zawiszy Czarnego wyróżniono za liczne przedsięwzięcia o charakterze patriotycznym, podczas których szczególnie upamiętnia dokonania 3. Pułku Szwoleżerów Mazowieckich z Suwałk z lat 1920—1939. Dzięki jego staraniom udało się m.in. odtworzyć przedwojenny pomnik patrona pułku płk. Jana Hipolita Kozietulskiego w jednostce wojskowej w Orzyszu.
Zainicjowana przez IPN w Białymstoku nagroda "Świadek historii" jest obecnie przyznawana także w innych regionach. W Białymstoku przyznano ją w tym roku po raz 13.(PAP)
autorka: Sylwia Wieczeryńska
swi/ aszw/
