
Zabytkowe budynki należące do prywatnych właścicieli, a także zabytkowe świątynie różnych wyznań, siedziby muzeów i uczelni znalazły się wśród 31 zabytków, które otrzymają dotacje podlaskiego konserwatora zabytków. Łączna kwota dofinansowania to ponad 2 mln zł.
O rozstrzygnięciu konkursu dotacyjnego na prace przy zabytkach w tym roku poinformowano dziennikarzy w czwartek (6 marca) na konferencji prasowej w Wojewódzkim Urzędzie Ochrony Zabytków w Białymstoku. Kwota, jaką dysponował urząd na ten cel, to blisko 2,3 mln zł.
Jak podał podlaski konserwator zabytków Adam Musiuk, do urzędu wpłynęły 63 wnioski na łączną kwotę blisko 7 mln zł; przyznano 31 dotacji na kwotę ponad 2,2 mln zł. Konserwator dodał, że łącznie prace przy wybranych zabytkach warte są 6,5 mln zł.
Dotację przyznano 12 osobom prywatnym bądź wspólnotom mieszkaniowym, 11 - parafiom rzymskokatolickim, sześć - parafiom prawosławnym, po jednej dotacji przyznano też parafii ewangelicko-augsburskiej i muzułmańskiej gminie wyznaniowej.
Musiuk wskazał na zmianę przy rozdzielaniu dotacji, którą zapowiadał wcześniej. Mówił, że w poprzednich latach większość dotacji była przyznawana zabytkom sakralnym. „Widzę podlaskie zabytki, widzę też te miejsca, gdzie jest duży brak dofinansowania" - powiedział.
Ocenił, że podmioty takie jak kościoły, muzea czy urzędy mogą znacznie łatwiej znaleźć możliwość zdobycia środków na prace przy swoich zabytkach, natomiast - jak mówił - osoby prywatne, jeśli nie są majętne, mają olbrzymi problem, by przeznaczyć pieniądze na remont zabytków. „Wydaje mi się, że to jest ten czas, że powinniśmy też pokłonić się nad tymi obiektami" - podkreślił.
Konserwator zwrócił uwagę na - jak mówił - „wzorcową sytuację" wspólnot mieszkaniowych w Łapach, które zarządzają zabytkowym zespołem zabudowy osiedla mieszkalnego przy ul. Wygwizdowo. To budynki dawnego osiedla kolejowego, wybudowane w latach 20. XX wieku. Musiuk powiedział, że w ubiegłym roku wspólnoty złożyły wnioski na projekty, w tym roku - cztery wspólnoty otrzymały środki na wymianę dachów. Każda z czterech dotacji wynosi po 73 tys. zł.
Trzy obiekty, które otrzymały najwyższą liczbę punktów, to dom mieszkalny z początku XX wieku na Bojarach w Białymstoku, gdzie właściciele przeznaczą środki m.in. na odtworzenie kutego balkonu z wykorzystaniem oryginalnych elementów żeliwnych, parafia ewangelicko-augsburska z Suwałk, gdzie renowacji poddane zostaną drewniane balustrady i empory kościoła, natomiast muzułmańska gmina wyznaniowa otrzymała środki na projekt renowacji drewnianego meczetu w Kruszynianach.
Natomiast dwie najwyższe dotacje, wynoszące 100 tys. zł, otrzymały parafia pw. św. Wojciecha Biskupa Męczennika w Szczepankowie, gdzie w XVI-wiecznym kościele będzie kontynuowany remont elewacji, oraz zabytkowa cerkiew pw. św. Kosmy i Damiana w Rybołach, gdzie pieniądze zostaną przeznaczone na wymianę dachu dzwonnicy.
Dotację przyznano też m.in. na konserwacje elementów architektonicznych Pałacu Branickich w Białymstoku, gdzie swoją siedzibę ma Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, a także na remont części elewacji zabytkowej siedziby Muzeum Okręgowego w Suwałkach.
W ramach konkursu brane było pod uwagę m.in. stan zachowania zabytku, wartość i znaczenie obiektu dla dziedzictwa kulturowego i tożsamości społecznej, etap prac, czy była to kontynuacja, a także publiczna dostępność budynku. Wysokość dofinansowania wynosi do 50 proc. wartości wszystkich prac, w szczególnych sytuacjach dotacja może wynieść 100 proc.(PAP)
swi/ miś/