Źródło: www.ipn.gov.pl
80. rocznicę przemianowania Związku Walki Zbrojnej na Armię Krajową uczczono w Zamku Królewskim w Warszawie. „Widzimy w państwu przewodników pośród dzisiejszych wyzwań i zagrożeń” – napisał prezydent Andrzej Duda w liście skierowanym do weteranów AK, odczytanym podczas uroczystości.
W liście, odczytanym w trakcie otwarcia ceremonii, prezydent zwrócił uwagę, że "obchodzimy 80. rocznicę doniosłego aktu naszej historii, który ma rangę symbolu". "14 lutego 1942 r. rozkazem naczelnego wodza gen. Władysława Sikorskiego siły zbrojne polskiego państwa podziemnego działające na ziemiach Rzeczypospolitej otrzymały miano Armii Krajowej. Utworzenie jednolitej formacji wojskowej o nazwie Armia Krajowa miało znaczenie w wielu wymiarach. Nastąpił proces zjednoczenia wysiłku wojskowego Polaków w okupowanym kraju" - napisał Duda.
81 lat temu Związek Walki Zbrojnej przekształcono w Armię Krajową
Prezydent podkreślił, że Armia Krajowa zapisała wspaniałe karty w historii polskiego oręża. "W skrajnych i trudnych warunkach jej dowódcy, żołnierze podjęli wysiłek budowy rozległej struktury konspiracyjnej, szkolenia, dywersji, sabotażu, egzekwowania wyroków polskich sądów podziemnych, pracy wywiadowczej, kontrwywiadowczej oraz walki partyzanckiej. Ukoronowaniem tych działań była akcja +Burza+ i Powstanie Warszawskie, gdy oddziały AK przystąpiły do otwartej, regularnej walki z niemieckim najeźdźcą" - przypomniał.
Prezydent wyraził największą wdzięczność wszystkim żołnierzom AK. "Dzisiejsza wolna i demokratyczna Polska to owoc państwa - czcigodni weterani - walki, odwagi i poświęcenia (…). Widzimy w państwu przewodników pośród dzisiejszych wyzwań i zagrożeń. Zwłaszcza teraz, gdy za naszą wschodnią granicą toczy się wojna, gdy brutalnie napadnięta przez Rosję Ukraina broni swojej niepodległości i tych samych wartości wolnego świata, których bronili żołnierze AK, szczególnie jasno widzimy, jak ważna dla przetrwania narodu i dla zwycięstwa jest niezłomna wiara i nieustępliwe męstwo" - podsumował.
Karol Nawrocki wspomniał, że „wśród podziemnych armii, które rzuciły wyzwanie nazistowskim Niemcom, polska AK należała do największych”. „Fenomen AK to nie tylko liczebność sięgająca w szczytowym okresie kilkaset tysięcy żołnierzy, lecz także różnorodność form prowadzonej walki. Od początku fundamentalnym zadaniem Armii Krajowej było przygotowanie powstania przeciwko Niemcom, ale już wcześniej polskie podziemie na dużą skalę prowadziło dywersję i sabotaż” – dodał.
List do uczestników obchodów skierował również prezes Instytutu Pamięci Narodowej Karol Nawrocki. Jak przypomniał, do podstawowych zadań IPN należą upowszechnianie faktów dotyczących najważniejszych dla narodu polskiego wydarzeń historycznych, popularyzacja najnowszej historii Polski jako elementu wychowania patriotycznego i promowanie wiedzy o udziale Polaków i ich formacjach wojskowych na frontach II wojny światowej. "Zadania te realizujemy m.in. poprzez wystawy, publikacje oraz konkursy. Dlatego jestem niezwykle dumny, że Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej objął patronatem honorowym konkurs IPN skierowany do młodzieży pt. +Podziemna armia. Ludzie, miejsca i walki Armii Krajowej+, którego finał celebrujemy dzisiaj razem w murach Zamku Królewskiego" - przyznał.
Nawrocki wspomniał, że "wśród podziemnych armii, które rzuciły wyzwanie nazistowskim Niemcom, polska AK należała do największych". "Fenomen AK to nie tylko liczebność sięgająca w szczytowym okresie kilkaset tysięcy żołnierzy, lecz także różnorodność form prowadzonej walki. Od początku fundamentalnym zadaniem Armii Krajowej było przygotowanie powstania przeciwko Niemcom, ale już wcześniej polskie podziemie na dużą skalę prowadziło dywersję i sabotaż" - dodał.
Prezes IPN zaznaczył, że etos Armii Krajowej przetrwał. "Jej walkę o wolność kontynuowało powojenne podziemie antykomunistyczne. Jeszcze wiele lat później był inspiracją dla licznych opozycjonistów PRL. Dziś, w wolnej Polsce, mamy obowiązek przypominać o dzielnych ludziach z AK i dbać o to, by zajmowali należne miejsce w historii. W IPN traktujemy to zadanie jako zaszczytną misję. Tym bardziej, jeżeli możemy współpracować z największą i najważniejszą organizacją kombatancką zrzeszającą weteranów Armii Krajowej – Światowym Związkiem Żołnierzy Armii Krajowej" - stwierdził.
Armia Krajowa
Podczas ceremonii wręczono okolicznościowe odznaczenia za zasługi w kultywowaniu pamięci o czynach AK. Trafiły one do: Komendy Głównej Policji, Komendy Głównej Straży Granicznej, WOT, dyrekcji generalnej Lasów Państwowych, Poczty Polskiej S.A., Polskiej Grupy Energetycznej S.A., Fundacji PGE, Związku Harcerstwa Polskiego, Związku Harcerstwa Rzeczypospolitej oraz Tomasza Morawskiego, naczelnika Centrum Edukacyjnego IPN "Przystanek Historia".
Część uroczystości stanowiły prelekcje historyczne, poświęcone m.in. tajnemu nauczaniu w okresie okupacji, roli kolejarzy w podziemiu niepodległościowym, pracownikom Poczty Polskiej w służbie Armii Krajowej i policjantom w strukturach Armii Krajowej.
Obchody odbyły się pod patronatem narodowym prezydenta RP Andrzeja Dudy w stulecie odzyskania niepodległości. (PAP)
autorka: Daria Porycka
dap/ pat/
