Prof. Ewa Chojecka laureatką Nagrody Kulturalnej Śląska

Nagrodę Kulturalną Śląska od 1977 r. przyznają władze Dolnej Saksonii, landu, w którym osiedliło się wiele osób o śląskich korzeniach. Ceremonia wręczenia tegorocznej, czterdziestej ósmej Nagrody Kulturalnej zorganizowana została w Brunszwiku.

Laudację na cześć laureatki wygłosiła Agnieszka Gąsior, dyrektor Muzeum Śląskiego w Görlitz. „To człowiek – instytucja. Swoją pracą i zaangażowaniem w debaty społeczne wywarła znaczący wpływ na zgłębienie historii kultury Górnego Śląska, zainspirowała niezliczoną liczbę absolwentów uczelni oraz wiele instytucji kultury” – mówiła o prof. Ewie Chojeckiej we wstępie do swojego wystąpienia. Przypomniała, że pochodząca z Bielska prof. Chojecka jest regionalistką sercem i duszą. „Ogromna fachowa wiedza stanowiła dla niej rękojmię w poznaniu różnorodnej górnośląskiej historii kultury, pomogła w jej analizie i upowszechnieniu w dzisiejszym społeczeństwie” – zaznaczyła Agnieszka Gąsior. „Będąc niestrudzoną ambasadorką Górnego Śląska wpłynęła decydująco na postrzeganie tego regionu i kształtowanie jego wizerunku aż do dziś. W Polsce była w tym zakresie z pewnością prekursorką” – dodała.

Pochodząca z górnośląskiego Bielska (wtedy jeszcze nie połączonego z małopolską Białą w jedno miasto) prof. Chojecka studiowała historię sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, a po obronie doktoratu w 1959 r. otrzymała stypendium Fundacji Forda w Instytucie Warburga Uniwersytetu Londyńskiego. Już wówczas była związana z Muzeum Uniwersyteckim w Krakowie i Instytutem Historii Sztuki, gdzie w 1969 r. uzyskała habilitację. Na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach stworzyła Zakład Historii Sztuki i kierowała nim przez 26 lat. Była współzałożycielką Związku Górnośląskiego, stowarzyszenia, na bazie którego po upadku PRL wyrosło wiele inicjatyw społecznych i kulturalnych. Jest członkiem Polskiej Akademii Nauk (PAN), działa w komisjach wielu instytucji, m.in. Ewangelickiej Komisji Badawczej w Hanowerze i różnych placówek muzealnych. Za swoje osiągnięcia i zaangażowanie została odznaczona m.in. Orderem Odrodzenia Polski.

„Uczestniczy w aktualnych debatach publicznych, zajmując w wielu sprawach zdecydowane stanowisko. Robi to jednak w spokojny i wyważony sposób. Praca naukowa nie jest dla niej wieżą z kości słoniowej, lecz okazją do otwartego dialogu w dyskursie społecznym, w który angażuje się niezmiennie do dziś, będąc w chlubnym wieku 91 lat” – mówiła o laureatce Nagrody Kulturalnej Śląska Agnieszka Gąsior. „Jest niezłomnym filarem budowy polsko-niemieckiego porozumienia we wspólnej Europie, nestorką badań nad historią kultury Górnego Śląska i wizjonerką, która niestrudzenie z duchem odkrywcy, entuzjazmem i ciekawością przyczynia się do pogłębienia i spopularyzowania wiedzy o jej rodzinnym regionie. Jest wielką damą Górnego Śląska” – powiedziała na zakończenie.

Prof. Chojecka nie mogła wziąć udziału w uroczystości, ale przysłała list z podziękowaniami. Zaznaczyła w nim, że Górny Śląsk jest „jednocześnie pomostem łączącym różne kultury jak i tyglem, w którym te różne kultury się mieszają”. „W dodatku – podkreśliła - jest regionem tragicznie doświadczonym przez historię – z dramatami wypędzonych i tych przypędzonych”.

Podczas tych samych uroczystości w Brunszwiku Nagrodą Kulturalną Śląska uhonorowano również Nicolę Remig, stojącą na czele Centrum dokumentacji i informacji w Haus Schlesien w Königswinter koło Bonn. Przyznawana początkowo artystom wywodzącym się ze Śląska lub nawiązujących w swojej twórczości do tego regionu od 1991 r. wręczana jest także osobom z Polski i Niemiec za szczególne zasługi dla zachowania, dalszego rozwoju i upowszechniania dóbr kultury Śląska. Laureatami Nagrody w ostatnich latach zostali m.in.: Olga Tokarczuk, Tadeusz Różewicz, Paweł Mykietyn, Jan Miodek, autor popularnych powieści kryminalnych, których akcja osadzona jest we Wrocławiu Marek Krajewski, reżyser Sylwester Chęciński, Kazimierz Kutz, Henryk Mikołaj Górecki, bp Alfons Nossol oraz światowej sławy śpiewaczka operowa Aleksandra Kurzak. (PAP)

Autor: Józef Krzyk

jkrz/ aszw/