Film „Żydzi w Armii Andersa” Michała Szymanowicza został zaprezentowany w środę w Ambasadzie RP we Włoszech. Gościem rzymskiej projekcji i spotkania z okazji 80. rocznicy utworzenia Armii Andersa był między innymi ambasador Izraela we Włoszech Dror Eydar.
Obecna była także przewodnicząca rzymskiej wspólnoty żydowskiej Noemi di Segni.
Ambasador Anna Maria Anders powiedziała, że mało znanym faktem jest to, że w armii jej ojca było wielu żołnierzy pochodzenia żydowskiego, początkowo 4 tysiące. Jak dodała, przed dotarciem do Włoch, w czasie pobytu w Palestynie, wielu z nich opuściło polskie wojsko, by walczyć o powstanie państwa Izrael. W kampanii włoskiej walczyło 838 polskich Żydów, z których 18 jest pochowanych na cmentarzu II Korpusu Polskiego na Monte Cassino.
Ambasador Anders zauważyła, że w Rzymie mieszkało po wojnie dwóch weteranów armii, przyjaciół Jana Pawła II - Kurt Rosenberg i Jerzy Kluger.
W ambasadzie prelekcję i rozmowę poprowadził doktor Witold Mędykowski, historyk, współpracujący z Instytutem Yad Vashem w Jerozolimie, współautor albumu o żydowskich żołnierzach Armii Andersa. Współorganizatorem wydarzenia była Fundacja Towarzystwo Projektów Edukacyjnych.
Armia Andersa
W filmie zwrócono uwagę na dużą liczbę Polaków pochodzenia żydowskiego w armii generała Władysława Andersa, a także na aspekt trudnego wyboru między chęcią pozostania w Ziemi Izraela i walki na rzecz niepodległego państwa Izrael a zachowaniem wierności wobec państwa polskiego i kontynuacji walki z Niemcami w szeregach polskiego wojska.
Zauważa się zarazem, że temu zagadnieniu poświęcono niewiele badań naukowych i mało jest zbiorów archiwalnych.
Przypomniano między innymi postać byłego żołnierza Armii Andersa Menachema Begina (1913-1992), premiera Izraela w latach 1977–1983, laureata Pokojowej Nagrody Nobla za rok 1978 (razem z prezydentem Egiptu Anwarem as-Sadatem).
Z okazji spotkania w ambasadzie RP przygotowano też wystawę poświęconą Żydom w armii generała Andersa. Zaprezentowane zostały dwie publikacje: "Z Armii Andersa do armii Izraela. Drogi żydowskich żołnierzy wojska polskiego do niepodległego Izraela" oraz "Z Polski do Izraela. Żydowscy żołnierze Armii Andersa".
W czwartek uczestnicy spotkania pojadą na cmentarz wojskowy II Korpusu Polskiego na Monte Cassino, gdzie w obecności lokalnych włoskich władz złożą wieniec i zapalą znicze na grobach żydowskich żołnierzy.
Z Rzymu Sylwia Wysocka (PAP)
sw/ akl/
