Ławrientij Beria. Źródło: Wikipedia Commons
Rosyjski koncern Rosatom zamierza upamiętnić twórców radzieckiego projektu atomowego i planuje umieścić wśród nich postać szefa NKWD Ławrientija Berii; przeciwko temu pomysłowi zaprotestowali publicznie potomkowie naukowców - podała w piątek „Nowaja Gazieta”.
"My, dzieci i wnuki naukowców biorących udział w radzieckim projekcie atomowym, wyrażamy kategoryczny protest przeciwko tej idei. Beria jest jedną z najbardziej złowieszczych postaci w historii naszego kraju" - głosi list otwarty opublikowany przez niezależną gazetę.
Pod listem podpisało się ponad 20 osób - potomków radzieckich fizyków prowadzących badania w dziedzinie fizyki jądrowej i prace nad radziecką bombą atomową. "Imię Berii już dawno stało się słusznie symbolem bezprawia, nieograniczonego okrucieństwa i rozkładu moralnego" - napisali sygnatariusze.
Ławrientij Beria (1899-1953)
Ocenili oni, że dodanie figury Berii do planowanej przez Rosatom kompozycji plastycznej "faktycznie rehabilituje" postać szefa NKWD. Zażądali od koncernu zmiany tej decyzji.
O planach Rosatomu stało się głośno w ostatnich dniach, gdy koncern opublikował ogłoszenie na stronie internetowej przetargów państwowych. Zamówienie dotyczy ekspozycji w pawilonie Energia Atomowa na terenie kompleksu WDNCh (w ZSRR - Wystawa Osiągnięć Gospodarki Narodowej). Częścią ekspozycji miały stać się dwie realistyczne figury Berii wykonane z silikonu, na wzór figur woskowych. Inne postacie, które mają być przedstawione w kompozycji to Igor Kurczatow (uważany za ojca radzieckiej bomby atomowej), Julij Chariton (główny konstruktor tych bomb) oraz inni fizycy i konstruktorzy.
Służby prasowe Rosatomu oświadczyły, że Berii nie można w pawilonie pominąć, jako że sprawował on nadzór nad stworzeniem w ZSRR broni atomowej. Dzięki jego aktywności ZSRR zdołał "w szybkim tempie obalić monopol USA na broń jądrową" - oznajmił koncern. Przedstawiciele Rosatomu przekonywali też, że figury nie są rzeźbami, a częścią widowiskowej ekspozycji.
Prof. T. Wolsza: na Kremlu zapewne nadal jest ukryty tzw. pakiet nr 1 dokumentów katyńskich
Jednak autorzy listu, który publikuje "Nowaja Gazieta", uważają, że samo pokazanie Berii wśród postaci wybitnych uczonych jest próbą "wybielenia jego osoby".
Pawilon Energia Atomowa jest budowany od 2018 roku i ma być ukończony w bieżącym roku. Na terenie WDNCh - obecnie kompleksu wystawienniczo-rekreacyjnego - znajdują się pawilony tematyczne powstałe w czasach ZRRR, a także zbudowane we współczesnej Rosji, poświęcone różnym dziedzinom przemysłu i nauki.
Beria był jednym z najbliższych współpracowników Józefa Stalina, współodpowiedzialnym za zbrodnie i masowe represje. Krótko po śmierci Stalina w 1953 r. został aresztowany i rozstrzelany. W 2000 roku Kolegium Wojskowe Sądu Najwyższego Federacji Rosyjskiej odmówiło jego rehabilitacji.
Z Moskwy Anna Wróbel (PAP)
awl/ akl/
