Koncert w wykonaniu Zespołu Muzyki Cerkiewnej „Varslavia” – Warszawa pod dyrekcją lektora Miłosza Bogicia podczas koncertu inaugurującego 44. Międzynarodowy Festiwal Hajnowskie Dni Muzyki Cerkiewnej w Soborze św. Trójcy w Hajnówce. PAP/Artur Reszko
Koncert zespołu muzyki cerkiewnej "Varslavia" z Warszawy, zdobywcy Grand Prix ubiegłorocznej edycji imprezy, zainaugurował w poniedziałek wieczorem Hajnowskie Dni Muzyki Cerkiewnej w Hajnówce (Podlaskie). W części konkursowej festiwalu wezmą udział 23 chóry z siedmiu krajów.
Będą to chóry z Polski, Egiptu, Litwy, Łotwy, Rumunii, Serbii i Ukrainy. W związku z sytuacją międzynarodową i agresją rosyjską na Ukrainę nie ma - podobnie jak w trzech wcześniejszych latach - chórów z Rosji i Białorusi, czyli krajów tradycyjnie kojarzonych z prawosławiem.
Koncerty konkursowe odbywać się będą od środy do piątku, a ogłoszenie wyników i koncert laureatów odbędzie się w sobotę. Wśród imprez towarzyszących będą koncerty uczestników m.in. w Białymstoku, Krakowie i Bielsku Podlaskim.
Hajnowskie Dni Muzyki Cerkiewnej w Hajnówce (podlaskie) odbywają pod patronatem Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego (PAKP). Cechą charakterystyczną tego festiwalu jest liczny udział chórów parafialnych, na co dzień wykonujących muzykę cerkiewną podczas uroczystości religijnych.
Festiwal w Hajnówce ma już ponad 40-letnią tradycję; pod obecną nazwą organizowany jest od 2002 roku z błogosławieństwem zwierzchnika Cerkwi w Polsce metropolity Sawy. Tradycyjnie odbywa się w maju; w okresie pandemii był przenoszony na wrzesień.
"Troszcząc się o festiwal muzyki cerkiewnej pracujemy twórczo, wnosząc do ogólnoświatowej i narodowej kultury naszej ojczyzny skarb duchowy prawosławia, z jego bogatą kulturą. Śpiew cerkiewny, inaczej muzyka cerkiewna, uszlachetnia człowieka" - napisał w liście do uczestników, organizatorów i festiwalowej publiczności metropolita Sawa. List odczytał prawosławny bp hajnowski Paweł.
Metropolita Sawa podkreślał, że współczesny, podzielony, pełen nieporozumień i wojen świat wymaga od ludzi "chrześcijańskiego działania". "W czasach podziałów, egoizmu i nienawiści wspólna pieśń w Hajnówce posiada ważne znaczenie" - dodał. Napisał też, że brzmiący podczas tego festiwalu śpiew cerkiewny, z nutami w różnych językach, "staje się głosem całej ludzkości".
W liście do organizatorów marszałek Sejmu Szymon Hołownia napisał, że "piękno chóralnego śpiewu prawosławnego (...) pozostaje w harmonii z wielką urodą" regionu, z którego i on pochodzi. Jak podkreślał, każda edycja festiwalu to też "ukłon w stronę niezwykłego bogactwa, którego źródłem są zróżnicowanie kulturowe i dialog między religiami"; napisał też o ekumenicznym przesłaniu takiego spotkania ludzi "odmiennych narodowości, wyznań i języków, którzy wzajemnie dzielą się tym, co w ich tradycjach duchowych i artystycznych najcenniejsze".
Wśród gości poniedziałkowego koncertu inauguracyjnego w hajnowskim soborze św. Trójcy (gdzie będą się odbywały również przesłuchania konkursowe i koncert galowy) byli hierarchowie PAKP, Kościoła katolickiego, przedstawiciele władz państwowych, samorządowcy i służby mundurowe.
Festiwal ma honorowy patronat prezydenta RP Andrzeja Dudy. Minister i szef Biura Polityki Międzynarodowej w Kancelarii Prezydenta Wojciech Kolarski mówił, że festiwal jest "świadectwem naszej historii".
"Naszej tożsamości, tej muzyki cerkiewnej, która od setek lat rozbrzmiewa na polskiej ziemi, wzbogaca naszą narodową kulturę, która jest śpiewem i modlitwą obywateli RP. Jest świadectwem, że polskie prawosławie jest integralną częścią polskiej kultury, polskiej historii" - dodał.
Hajnowskie Dni Muzyki Cerkiewnej to nie jedyny festiwal tej muzyki, który odbywa się w województwie podlaskim, uważanym za centrum prawosławia w Polsce. W drugiej połowie maja w Białymstoku będzie miała miejsce tegoroczna edycja Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Cerkiewnej "Hajnówka 2025", który ponad 20 lat temu został przeniesiony z Hajnówki do stolicy regionu.(PAP)
rof/ aszw/
