Na Cmentarzu Powstańców Listopadowych w Kopnej Górze (Podlaskie) upamiętniono w piątek 190. rocznicę wybuchu tego zrywu. Spoczywają tam szczątki żołnierzy, którzy zginęli w walkach pod Sokołdą w 1831 r.
W skromnej - ze względu na pandemię koronawirusa - piątkowej uroczystości wzięli udział m.in. przedstawiciele władz samorządowych gminy Supraśl (na jej terenie leży cmentarz) i wojewoda podlaski Bohdan Paszkowski. Przy pomniku na cmentarzu złożono wieńce i zapalono znicze.
Wojewoda Paszkowski powiedział dziennikarzom, że to jedno z niewielu miejsc w regionie, które bezpośrednio odnoszą się do wydarzeń sprzed 190 lat. "Mając w tej chwili wolną, niezależną ojczyznę powinniśmy również pamiętać o tych wszystkich, których marzeniem było, żeby w takiej niepodległej, wolnej ojczyźnie, żyć ale im nie było dane, ale swoją daninę krwi złożyli" - mówił.
Powstanie listopadowe rozpoczęło się wieczorem 29 listopada 1830 r., kiedy grupa spiskowców ze Szkoły Podchorążych Piechoty na czele z Piotrem Wysockim próbowała zabić przebywającego w Belwederze Wielkiego Księcia Konstantego, brata cara Mikołaja I. Zamach się nie udał. Do wystąpienia przeciwko namiestnikowi cara przyłączyli się mieszkańcy stolicy.
W walce ze 115-tysięczną armią rosyjską uczestniczyło ok. 54 tys. polskich żołnierzy. Trwające przeszło rok powstanie zakończyło się klęską. Po upadku zrywu represjonowano jego uczestników i drastycznie ograniczono autonomię Królestwa Polskiego.
Powstanie Listopadowe
Cmentarz Powstańców Listopadowych – Miejsce Pamięci Narodowej – w Kopnej Górze powstał w 2013 roku. Spoczęły tam szczątki 46 powstańców z oddziału płk. Józefa Zaliwskiego – jednego ze współtwórców Sprzysiężenia Wysockiego i uczestnika Nocy Listopadowej. Żołnierze, którzy polegli w starciu z wojskiem rosyjskim nad rzeką Sokołdą w końcowej fazie powstania, zostali ekshumowani w roku 2010. Ich mogiły zdobią namalowane białe orły i żelazne krzyże.
Szczątki powstańców odkryto w czasie prac ekshumacyjnych jesienią 2009 r. w okolicach Sokołdy. Poddano je badaniom archeologicznym i antropologicznym. Z tego m.in. względu pochówek możliwy był dopiero w 2013 r.
Historia tego odkrycia ma swój początek w notatce odnalezionej kilka lat wcześniej w archiwum parafii rzymskokatolickiej w Szudziałowie. Sporządził ją duchowny po wydarzeniach, które miały miejsce 25 czerwca 1831 roku pod wsią Sokołda, koło Supraśla.
W nocy z 29 na 30 listopada 1830 r. wybuchło Powstanie Listopadowe
Z notatki wynikało, że w miejscu tym doszło do ataku wojsk rosyjskich na oddziały powstańcze, a ciała poległych polskich żołnierzy zostało pochowanych w jednej mogile. W notatce był też przybliżony opis miejsca.
Odkrycie możliwe było dzięki zaangażowaniu lokalnych miłośników historii ze stowarzyszenia Collegium Suprasliense w Supraślu.(PAP)
autor: Robert Fiłończuk
rof/ pat/
