Mielec, 01.07.2020. Wystawa plenerowa "Tu rodziła się Solidarność” w 40. rocznicę narodzin „Solidarności". Fot. PAP/D. Delmanowicz
Wystawę „Tu rodziła się Solidarność” otwarto we wtorek w Ogrodach Bernardyńskich w centrum Rzeszowa. Wystawę będzie można oglądać w stolicy Podkarpacia do 13 sierpnia br.
„Wystawa jest modułowa, składa się z kilkudziesięciu plansz odsłanianych w kilkudziesięciu miastach. Często są to małe miejscowości, tam, gdzie nawet pamięć zawodzi i wszyscy zapomnieli, że zanim były +Porozumienia sierpniowe+ robotnicy w wielu miejscach w Polsce rozpoczęli akcje strajkowe” – przypomniał podczas uroczystości otwarcia dyr. oddziału IPN w Rzeszowie Dariusz Iwaneczko.
Iwaneczko podkreślił, że protesty te miały podłoże ekonomiczne, ale z czasem przeradzały się i „dokonywały wyłomu w strukturze komunistycznej”. „Te protesty przyczyniły się w efekcie do powstania fenomenalnego ruchu, jakim był NSZZ Solidarność” – stwierdził.
Ogólnopolskie otwarcie wystawy odbyło się w Mielcu, a z Rzeszowa wystawa pojedzie do Stalowej Woli. Dodał, że pod koniec sierpnia wszystkie wojewódzkie wystawy zostaną zaprezentowane w Warszawie. „W ten sposób ukazany zostanie fenomen i siła Solidarności, która składała się z małych części, ale urosła do potężnej organizacji, która dokonała wyłomu w całym systemie władzy komunistycznej” – zaznaczył Iwaneczko.
1 lipca 1980 r. władze PRL podjęły decyzję o podwyżkach cen artykułów spożywczych. W mieleckiej WSK-PZL miała jej towarzyszyć podwyżka płac. Stało się jednak inaczej. W tym czasie w Mielcu, podobnie jak w całej Polsce, brakowało mięsa i wędlin.
Tego dnia pracy odmówiło 270 pracowników WSK. Protesty rozszerzały się i 2 lipca strajkowało już dwa tysiące osób. W kolejnych dniach zasięg strajku został zmniejszany, a ostatecznie wyciszony przez dyrekcje zakładu. Strajk w WSK-PZL Mielec był pierwszym z największych wystąpień robotniczych w lecie 1980 r.
Kolejne wystąpienia robotnicze, także na Podkarpaciu, miało miejsce 15 lipca w Sanockiej Fabryki Autobusów „Autosan” w Sanoku.
Natomiast 16 lipca rozpoczęły się strajki w Lublinie. Po raz pierwszy pojawiły się tam postulaty polityczne. Do końca lipca strajkowało w całej Polsce ok. 80 tys. osób w ponad 170 zakładach pracy. Strajkowa fala wolności przybierała na sile, by zaowocować podpisaniem umów szczecińskich i gdańskich 30 i 31 sierpnia 1980 r. (PAP)
Autor: Wojciech Huk
huk/ dki/
