Kuzyn Stefana Szmakfefera Maciej Niemierko (3P), dyrektor Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa w Instytucie Pamięci Narodowej Adam Siwek (2L) oraz Prowincjał Prowincji Warszawskiej Zakonu Braci Mniejszych Kapucynów Łukasz Woźniak OFMCap (2P) podczas uroczystości odsłonięcia tablicy upamiętniającej kpt. Stefana Szmakfefera. Fot. PAP/T. Gzell
W Zakroczymiu (woj. mazowieckie) odsłonięto w niedzielę tablicę upamiętniającej Stefana Szmakfefera, odznaczonego pośmiertnie przez prezydenta Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski oraz awansowanego decyzją ministra obrony na stopień podpułkownika.
Uroczystość - jak przekazał w niedzielę Instytut Pamięci Narodowej – rozpoczęła się mszą w kościele pw. św. Wawrzyńca w Klasztorze Zakonu Braci Mniejszych Kapucynów w Zakroczymiu. Po mszy odsłonięto tablicę, a rodzinie przekazano order i akt mianowania na stopień podpułkownika.
W uroczystości – jak podał IPN - udział wzięli przedstawiciele Instytutu, Kancelarii Prezydenta RP, Ministerstwa Obrony Narodowej oraz Urzędu do spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, a także rodzina Stefana Szmakfefera, ojcowie kapucyni i mieszkańcy Zakroczymia.
Stefan Szmakfefer to – jak kontynuował prezydent - bohater, który symbolizuje dramatyczne polskie losy i niezłomność naszego narodu w walce o wolną Polskę.
Prezydent Andrzej Duda w liście skierowanym do uczestników uroczystości – którego treść dostępna jest na stronie jego kancelarii - wskazał, że Szmakfefer to "jedna z najwybitniejszych, a zarazem najbardziej tajemniczych postaci zbrojnego ruchu oporu w okupowanej Polsce i powojennej konspiracji niepodległościowej".
"W imieniu Rzeczypospolitej oddaję hołd Jego dokonaniom. Na zawsze pozostanie On wzorem wiernej służby Ojczyźnie, nieugiętości i heroizmu" – stwierdził Duda.
81 lat temu Związek Walki Zbrojnej przekształcono w Armię Krajową
Stefan Szmakfefer to – jak kontynuował prezydent - bohater, który symbolizuje dramatyczne polskie losy i niezłomność naszego narodu w walce o wolną Polskę.
"Wychowany w duchu patriotycznym, po przeszkoleniu wojskowym pełnił misję w administracji państwowej, powiązaną ze służbą wywiadowczą. We wrześniu 1939 roku podczas zmagań w obronie Warszawy współpracował z prezydentem stolicy Stefanem Starzyńskim. Po ucieczce z niemieckiej niewoli zmuszony był ukrywać się – a schronienia udzielili mu bracia kapucyni w zakroczymskim klasztorze" – wskazał prezydent.
"Obchodzimy w tych dniach osiemdziesiątą rocznicę powołania Armii Krajowej. Stefan Szmakfefer pełnił funkcję komendanta w mazowieckich strukturach ZWZ–AK, a następnie organizował sieć wywiadu sięgającego terenów Prus Wschodnich i Pomorza. Pamiętamy, jak znaczącą rolę w zwycięstwie obozu alianckiego nad III Rzeszą odegrały informacje wywiadowcze napływające z okupowanej Polski" - kontynuował Duda w liście.
"Wielokrotnie aresztowany, ocalał dzięki swemu konspiracyjnemu mistrzostwu. Mimo ciężkiego śledztwa władze komunistyczne nie były w stanie udowodnić stawianych mu zarzutów. Jednak i tak wydano na niego wyrok podwójnej kary dożywocia. Załamanie się reżimu stalinowskiego pozwoliło Stefanowi Szmakfeferowi wyjść na wolność. Nigdy nie zdołano odkryć prawdy o jego podziemnej działalności. Zmarł w 1976 roku, zabierając tę prawdę do grobu" - napisał prezydent.
Zaznaczył, że po rozwiązaniu AK Stefan Szmakfefer był jednym z głównych organizatorów niepodległościowego podziemia skierowanego przeciwko sowieckiemu okupantowi i komunistycznym władzom na północnym Mazowszu.
"Wielokrotnie aresztowany, ocalał dzięki swemu konspiracyjnemu mistrzostwu. Mimo ciężkiego śledztwa władze komunistyczne nie były w stanie udowodnić stawianych mu zarzutów. Jednak i tak wydano na niego wyrok podwójnej kary dożywocia. Załamanie się reżimu stalinowskiego pozwoliło Stefanowi Szmakfeferowi wyjść na wolność. Nigdy nie zdołano odkryć prawdy o jego podziemnej działalności. Zmarł w 1976 roku, zabierając tę prawdę do grobu" - napisał prezydent.
"Dzisiaj wspólnie oddajemy Mu cześć. Był mężnym żołnierzem i wybitnym Polakiem. Pozostaje Jego legenda nieugiętego, nieuchwytnego konspiratora o stu twarzach. (…)Chylimy czoła przed bohaterem naszej historii" – podkreślił.
Tablica upamiętniająca postać i zasługi Stefana Szmakfefera została zamontowana na murach klasztoru oo. Kapucynów w Zakroczymiu, w którym po kapitulacji Warszawy w 1939 r. mężczyzna ukrywał się przez blisko dwa lata. Tablica została ufundowana ze środków Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Warszawie. (PAP)
autor: Katarzyna Lechowicz-Dyl
ktl/ agz/
