Tadeusz Paolone (1909-1943). fot. IPN
11 października 1943 r. w KL Auschwitz Niemcy zamordowali 54 członków obozowej konspiracji. Jedną z ofiar był kapitan Tadeusz Paolone, współpracownik Witolda Pileckiego.
Związany z Tymbarkiem Tadeusz Paolone był wnukiem włoskiego imigranta, który w latach 80. XIX wieku pracował przy budowie linii kolejowej Chabówka – Nowy Sącz.
Po zakończeniu tej inwestycji nie wrócił do Włoch, założył rodzinę i zbudował dom w wiosce Piekiełko (pomiędzy Tymbarkiem a Limanową). Doczekał się dwóch synów i kilkorga wnuków, wśród nich urodzonego 23 lipca 1909 roku Tadeusza.
Pod koniec lat 20. XX wieku rodzice i rodzeństwo Tadeusza wyjechali do Argentyny, ale on sam postanowił zostać w Polsce. Skończył szkołę wojskową w Dębicy i służył w 4. Pułku Strzelców Podhalańskich w Cieszynie. Wziął udział w kampanii wrześniowej, a zaraz po jej zakończeniu zaangażował się w działalność konspiracyjną.
Wiosną 1940 r. postanowił się dostać do formowanych we Francji Polskich Sił Zbrojnych, ale podczas próby przekroczenia granicy został złapany przez Niemców.
Był przetrzymywany najpierw w Nowym Sączu, a potem w Tarnowie, skąd został wysłany – pierwszym polskim transportem – do KL Auschwitz.
Otrzymał tam numer 329 i szybko nawiązał kontakt z innymi więźniami – byłymi oficerami Wojska Polskiego. Poznał m.in. Witolda Pileckiego i ppłk. Kazimierza Rawicza, z którymi założył Związek Organizacji Wojskowej. Niemcy prawdopodobnie nie znali jego prawdziwych personaliów (w obozowej kartotece zapisali go jako Tadeusza Lisowskiego) i nie wiedzieli też co robił przed uwięzieniem. O osadzeniu Tadeusza Paolone w KL Auschwitz zdecydowała próba nielegalnego przekroczenia granicy.
Pod koniec września 1943 r. Paolone oraz kilkudziesięciu innych członków konspiracji w KL zostało aresztowanych. Niektórzy z nich, np. sławny rzeźbiarz Xawery Dunikowski i lekarz Rudolf Diem ocaleli, ale 54 osoby, wśród nich Paolone, 11 października 1943 r. zostały rozstrzelane.
74 lata temu Niemcy wpadli na trop konspiracji w obozie Auschwitz
W sporządzonym miesiąc po tej egzekucji akcie zgonu Niemcy zataili jednak prawdziwe okoliczności, a jako przyczynę śmierci podali zapalenie opłucnej i płuc.
Wiadomości o obozowej działalności Tadeusza Paolone przekazywała m.in. pisarka Zofia Posmysz, więźniarka KL Auschwitz od 1942 r.
Przed rocznicą tragicznej śmierci Tadeusza Paolone, w Tymbarku zorganizowano rajd poświęcony jego pamięci, konkurs i spotkanie w bibliotece. (PAP)
j/
