„Wolność zrodziła się w Polsce. „Solidarność” a rozwój sytuacji politycznej w Europie Środkowo-Wschodniej w latach osiemdziesiątych XX” - konferencja IPN. Fot. IPN
W Centralnym Przystanku Historia IPN w Warszawie we wtorek rozpocznie się międzynarodowa konferencja naukowa „Wolność zrodziła się w Polsce. „Solidarność” a rozwój sytuacji politycznej w Europie Środkowo-Wschodniej w latach osiemdziesiątych XX”. Patronat nad tym wydarzeniem objął serwis dzieje.pl PAP.
Organizatorzy poinformowali, że w ramach konferencji poruszone zostaną zagadnienia dotyczące kilku obszarów tematycznych. Wśród nich wymienili wpływ powstania „Solidarności” na ruchy opozycyjne i niezależne inicjatywy społeczne w innych krajach Europy Wschodniej w latach 1980–1989. Uczestnicy konferencji wskazać mają np. na podobieństwa i różnice w działalności opozycji w Polsce oraz innych krajach bloku wschodniego.
Poruszone zostaną też takie tematy jak kontakty opozycji solidarnościowej w Polsce z opozycjonistami w krajach Europy Wschodniej, a także stosunek rządów tych krajów do „rewolucji Solidarności”.
Dyskusja ma dotyczyć również roku 1989 - jako momentu, w którym dokonał się pokojowy demontaż systemu komunistycznego w Polsce oraz innych krajach.
Pretekstem do zwołania konferencji jest przypadająca właśnie 45. rocznica narodzin „Solidarności”, Organizatorzy podkreślili, że ta organizacja odegrała „decydującą rolę w procesie wychodzenia całej Europy Środkowo-Wschodniej z komunizmu, a jej narodziny w sierpniu 1980 r. były przełomowym momentem w najnowszej historii Polski.
„To właśnie „Solidarność” uruchomiła w 1980 r. proces największego pokojowego przewrotu po II wojnie światowej, który doprowadził do upadku symbolu podziału Europy – Muru Berlińskiego. Jesień Narodów 1989 r., choć różniła się od polskich negocjacji z lat 1988–1989, przypominała energię i ducha Sierpnia 1980 r. Wydarzenia w bloku sowieckim na przełomie lat 80. i 90. potwierdzały, jak istotny był polski Sierpień 1980 r. dla historii kontynentu” – przypomnieli w zaproszeniu na konferencję.
We wtorek, w pierwszym dniu konferencji, dr Sebastian Pilarski (IPN w Warszawie) ma przedstawić zarys dziejów „Solidarności” do roku 1989.
Dr Grzegorz Majchrzak (IPN w Warszawie) omówi Posłanie I Krajowego Zjazdu Delegatów NSZZ „Solidarność” do ludzi pracy Europy Wschodniej, a dr Michał Przeperski (Instytut Historii PAN w Warszawie) zajmie się pytaniem czy w latach 80. wolność Europy zrodziła się w Polsce.
W kolejnym panelu dr Andrzej Grajewski (publicysta historyczny tygodnika „Gość Niedzielny”) mówić będzie o wpływie ruchu „Solidarność” na postawy społeczeństw w ZSRR, a prof.
Nikołaj Iwanow (historyk z Uniwersytetu Opolski i autor takich opracowań jak „Komunizm po polsku: oraz „Ludzie Kremla nad Wisłą. Ideowcy czy zdrajcy?” ) poruszy temat kontaktów „Solidarności” z dysydentami w ZSRR.
Na koniec tego bloku dr Marzena Grosicka (z delegatury IPN w Kielcach) mówić ma o działaniach dezinformacyjnych agencji TASS wobec „Solidarności” w grudniu 1980 r.
Dr Burkhard Olschowsky (Federalny Instytut Kultury i Historii Europy Wschodniej w Oldenburgu) mówić będzie o tym, jak „Solidarność” była postrzegana z perspektywy robotników i władz NRD.
O propagandowych działaniach wobec „Solidarności” oraz opozycji w NRD i Czechosłowacji opowie dr Sebastian Drabik, a prof. Mirosław Szumiło (IPN w Warszawie/Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie), mówić ma o polityce władz Czechosłowacji wobec „Solidarności”.
W ostatnim bloku tematycznym wystąpią badacze z Czech, Słowacji i Węgier: Michal Klima (Instytut Studiów nad Reżimami Totalitarnymi w Pradze), dr Peter Jašek (Instytut Pamięci Narodu w Bratysławie), Attila Apor (Katolicki Uniwersytet Pétera Pázmánya w Budapeszcie), dr Peter Jašek (Instytut Pamięci Narodu w Słowacji), dr Réka Földváryné Kiss (przewodnicząca Komitetu Pamięci Narodowej na Węgrzech) i dr Kamil Nedvědický (zastępca Dyrektora Instytutu Badań nad Reżimami Totalitarnymi w Czechach).
W drugim dniu konferencji, w środę, dr Daniel Filip-Afloarei (Instytut Badania Zbrodni Komunistycznych i Pamięci Rumuńskiego Uchodźstwa) mówić ma o sytuacji w Rumunii w ostatniej dekadzie rządów Ceausescu.
Kolejny panelista - dr Klejd Këlliçi (Uniwersytet w Tiranie) przypomni, jak „Solidarność” była postrzegana przez władze Albanii.
Na koniec tego panelu dr Karolina Skobejko (Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie) mówić będzie o tym, jak „Solidarność” była przedstawiana w mediach jugosłowiańskich.
Dr hab. Patryk Pleskot, (Oddział IPN w Warszawie/Uniwersytet Rzeszowski) przypomni wizytę złożoną w 1981 r. przez delegację władz „Solidarności”.
O kontaktach działaczy „Solidarności” z Zachodem mówić będą dr Sebastian Pilarski (IPN w Warszawie) i dr Monika Komaniecka-Łyp (Oddział IPN w Krakowie).
W drugim dniu konferencji wystąpić też mają dr Arkadiusz Kazański, dr Monika Litwińska, Cecylia Kuta (prof. Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie), Filip Gańczak dr Artur Brożyniak, dr Adam Chmielecki oraz prof. Krzysztof Brzechczyn.
Konferencja została zaplanowana w siedzibie Centralnego Przystanku Historia im. Lecha Kaczyńskiego przy ul. Marszałkowskiej 107 w Warszawie. Rozpoczęcie - we wtorek i środę - o godz. 9.00, wstęp wolny.
Szczegółowy program konferencji znajduje się na stronie IPN. (PAP)
jkrz/
