Wybitni Żydzi, działacze miejscy są bohaterami wystawy „Budowali nowoczesny Kraków” w Starej Synagodze. To przypomnienie o tych, którzy od połowy XIX wieku do wybuchu II wojny światowej, przekształcali miasto w ośrodek z nowoczesną gospodarką i infrastrukturą.
Stara Synagoga jest oddziałem Muzeum Historycznego Miasta Krakowa.
Ekspozycja ”Budowali nowoczesny Krakw” opowiada o ludziach, których po reformie z 1866 r. połączyła praca w różnych formach samorządu: w Radzie Miejskiej Krakowa, Izbie Przemysłowo-Handlowej i Kasie Oszczędności Miasta Krakowa. Wnieśli do nich energię, pomysłowość, wykształcenie i wrażliwość społeczną. Współuczestniczyli w tworzeniu przepisów prawnych, nowoczesnej infrastruktury miejskiej, budowie wielu reprezentacyjnych gmachów publicznych oraz osiedli mieszkaniowych.
"Temat żydowski jest modny. Wiodąca jest problematyka Zagłady, albo tradycji religijnej i odrębności kulturowej, natomiast niewiele wiemy o tym, jak wyglądało życie i działalność Żydów, mieszkających poza dzielnicą Kazimierz. Zaczęło się w XIX wieku od około dwustu rodzin postępowych, zasymilowanych, a przed wybuchem II wojny światowej było to prawie trzy czwarte populacji żydowskiej” – mówiła PAP kurator wystawy Anna Jodłowiec-Dziedzic.
"Temat żydowski jest modny. Wiodąca jest problematyka Zagłady, albo tradycji religijnej i odrębności kulturowej, natomiast niewiele wiemy o tym, jak wyglądało życie i działalność Żydów, mieszkających poza dzielnicą Kazimierz. Zaczęło się w XIX w. od około dwustu rodzin postępowych, zasymilowanych, a przed wybuchem II wojny światowej było to prawie trzy czwarte populacji żydowskiej” – mówiła PAP kurator wystawy Anna Jodłowiec-Dziedzic.
„Ta wystawa i towarzyszące jej wydarzenia mają pokazać, z jakim rezultatem Żydzi krakowscy zaistnieli jako pełnoprawni obywatele miasta, czy w samorządzie miejskim, gospodarczym i finansowym reprezentowali partykularne interesy środowisk żydowskich, czy wszystkich mieszkańców i czy pozostały jakieś ślady po ich działalności” – powiedziała Jodłowiec-Dziedzic.
Jak podkreśliła takim działaczom żydowskim jak lekarz Jonatan Warszauer Kraków zawdzięcza rozwój wodociągów. Profesor prawa Józef Rosenblatt współtworzył ustrój prawny miasta. Dr medycyny Józef Oettinger, autor publikacji „Cholera nagminna w Krakowie” w dobie epidemii chorób zakaźnych walczył o poprawę higieny. Kasa Oszczędności Miasta Krakowa przeznaczała środki na odnowę zabytków m.in. Wawelu i Starej Synagogi, na budowę nowego gmachu Muzeum Narodowego i Domu im. Józefa Piłsudskiego na Oleandrach oraz na wykupienie Lasu Wolskiego z przeznaczeniem na park miejski.
Na wystawie pokazywane są m.in. archiwalne fotografie, publikacje, dokumenty. Do najciekawszych należy wykonany w 1910 r. plan budowy portu na Wiśle w krakowskich Dębnikach.
Jest też portret pierwszego Żyda na stanowisku wiceprezydenta Krakowa Józefa Sarego autorstwa Jacka Malczewskiego. Sare trzyma w ręce zieloną gąsienicę, która się przepoczwarza i symbolizuje miasto zmieniające swoje oblicze. Wiceprezydentem był później także Ignacy Landau, którego można zobaczyć na fotografii z 1934 r. podczas obchodów setnej rocznicy wydania „Pana Tadeusza”.
Ekspozycję zamykają fotografie tablic pamiątkowych, na których widnieją żydowskie nazwiska. Dwaj spośród bohaterów wystawy: Sare i Warszauer mają w Krakowie swoje ulice.
Zwiedzający będą mogli do księgi umieszczonej na stole, przypominającym wyposażenie sali obrad Rady Miasta Krakowa, wpisać swoje postulaty dotyczące rozwoju miasta. Zostaną one przekazane obecnym radnym.
Wystawa potrwa do 25 października.(PAP)
wos/ par/
