Wystawę prezentującą dokonania gdańskich medyków żyjących między XVI a XVIII wiekiem otwarto we wtorek w Muzeum Narodowym w Gdańsku. Ekspozycja prezentuje głównie postaci słynnych lekarzy, w tym ich wizerunki, oraz m.in. wydane przez nich dzieła.
Bohaterami wystawy są lekarze, praktycy i teoretycy, w tym Johann Philip Breyne, Laurentius Eichstaedt, Johannes Placotomus, Johann Adam Kulmus czy Joachim Oelhaf, który zasłynął z przeprowadzonej 27 lutego 1613 roku w Gdańskim Gimnazjum Akademickim pierwszej na ziemiach Rzeczypospolitej publicznej sekcji zwłok.
Oprócz kilkunastu portretów medyków wykonanych przez współczesnych im artystów w formie grafik oraz obrazów olejnych, na ekspozycję składa się prawie 40 starodruków, w tym dzieła prezentowanych lekarzy, ale też publikacje, z których medycy korzystali. Są to m.in. atlasy anatomiczne, zielniki, poradniki medyczne, ale też księgi astronomiczne, geograficzne czy opracowania historyczne.
Wśród starodruków znalazła się m.in. XVII-wieczna publikacja zawierająca sprawozdanie, w tym ryciny, ze wspomnianej publicznej sekcji przeprowadzonej przez Oelhafa oraz XVI-wieczny podręcznik farmaceutyczny autorstwa Placotomusa.
Publiczność może obejrzeć także atlas anatomiczny autorstwa Kulmusa. „Już po śmierci tego słynnego gdańskiego medyka atlas przyniósł mu bardzo dużą sławę na całym świecie, był m.in. pierwszą tego typu publikacją, jaka dotarła do Japonii i została przetłumaczona na język japoński” - powiedziała PAP jedna z kuratorek wystawy Małgorzata Buchholz-Todoroska z Muzeum Narodowego w Gdańsku.
Oprócz kilkunastu portretów medyków wykonanych przez współczesnych im artystów w formie grafik oraz obrazów olejnych, na ekspozycję składa się prawie 40 starodruków, w tym dzieła prezentowanych lekarzy, ale też publikacje, z których medycy korzystali. Są to m.in. atlasy anatomiczne, zielniki, poradniki medyczne, ale też księgi astronomiczne, geograficzne czy opracowania historyczne.
Ekspozycję uzupełniają też tablice dostarczające informacji o działalności gdańskich medyków i prezentujące kopie grafik ilustrujących ich pracę. Dzięki kopiom grafik zaczerpniętych najczęściej ze starodruków i tablicom goście ekspozycji mogą m.in. dowiedzieć się, jak przed wiekami wyglądały zabiegi chirurgiczne oraz narzędzia, którymi posługiwali się medycy.
Jak powiedziała PAP Buchholz-Todoroska, zarówno starodruki, jak i portrety medyków prezentowane na ekspozycji pochodzą w większości ze zbiorów Biblioteki Gdańskiej Polskiej Akademii Nauk, a pojedyncze eksponaty – z zasobów gdańskiego Muzeum Narodowego.
Obok Buchholz-Todoroskiej kuratorami wystawy „Uczniowie Hipokratesa nad Motławą” byli także Małgorzata Maria Otto z Biblioteki Gdańskiej PAN oraz Adam Szarszewski z Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego. Ekspozycja czynna będzie do 5 lutego przyszłego roku.
Wystawę urządzono w jednej z sal, która niegdyś służyła Gdańskiemu Gimnazjum Akademickiemu (Muzeum Narodowe działa w dawnej siedzibie szkoły). „Dwie sale dalej Oelhaf przeprowadził publiczną sekcję, o której opowiadamy na wystawie” – powiedziała PAP Buchholz-Todoroska przypominając, że z Gimnazjum Akademickiemu związana była większość medyków, o których traktuje ekspozycja.
Jak podaje gedanopedia.pl, Gdańskie Gimnazjum Akademickie w okresie staropolskim, było uznawane za jedną z najznakomitszych protestanckich szkół w Europie. Szkoła rozpoczęła działalność w 1558 roku, a swoją siedzibę miała w budynku dawnego klasztoru franciszkańskiego.
W efekcie reformy zapoczątkowanej w 1580 roku przez ówczesnego rektora Jacoba Fabriciusa, w szkole działały m.in. katedry teologii, filozofii, prawa i historii, retoryki, matematyki, medycyny z anatomią, greki, hebrajskiego i języków orientalnych. „Status absolwentów Gimnazjum można by porównać do obecnych licencjatów” – informuje gedanopedia.pl dodając, że od schyłku XVI wieku w szkole zatrudniano wielu wyróżniających się uczonych, absolwentów uniwersytetów europejskich (głównie niemieckich i niderlandzkich), posiadających stopień doktora.
Poza wieloma wybitnymi medykami tą uczelnię ukończył m.in. astronom Jan Heweliusz czy przyrodnicy Johann Reinhold Foerster i jego syn Georg Adam, którzy podczas wypraw z Jamesem Cookiem przeprowadzili ważne badania z zakresu biologii mórz tropikalnych. Z Gimnazjum związani byli także fizyk i inżynier Daniel Fahrenheit oraz twórca geografii historycznej Philipp Cluver. (PAP)
aks/ agz/
