Widok perspektywiczny gmachu Muzeum Narodowego w Warszawie od strony północno-wschodniej, 1926, Proj. Tadeusz Tołwiński
Wystawa „Marzenie i rzeczywistość. Gmach Muzeum Narodowego w Warszawie” poświęcona historii planowania i budowy swojej siedziby jest - w intencji jej organizatorów - głosem w dyskusji na temat konieczności rozbudowy Muzeum. Obecnie placówka może pokazywać tylko 2 proc. zbiorów.
"Tą wystawą, przypomnieniem projektów budowy i rozbudowy Muzeum Narodowego w Warszawie chcemy uświadomić społeczeństwu, że Muzeum ma wielkie zbiory. Nie mamy Mony Lisy ani Nike z Samotraki, ale nie ma takiego tematu w humanistyce, którego nie moglibyśmy zilustrować naszymi zbiorami - powiedziała podczas środowej konferencji prasowej Agnieszka Morawińska, dyrektor Muzeum Narodowego w Warszawie. - Mamy bogate kolekcje, ale nie mamy wystarczającej przestrzeni wystawienniczej. Naszą wystawą chcemy zwrócić uwagę publiczności i decydentów na problemy, z którymi zmaga się największa narodowa instytucja kultury" - podkreśliła.
Dyrektor zauważyła, że poważne środki są kierowane do muzeów, które nie mają ani zbiorów, ani tradycji, a najstarsze na ziemiach polskich muzeum publiczne, którego historia rozpoczęła się w 1862 roku, nie ma możliwości rozbudowy.
Jednym z marzeń dyrektor Muzeum Narodowego jest też stworzenie Muzeum Dziecięcego. "W bliższych i dalszych planach należy to przewidzieć - powiedziała PAP Agnieszka Morawińska. - Najpierw, jako część dwupoziomowej podziemnej kondygnacji, która ma ewentualnie powstać pod dziedzińcem Muzeum, a w przyszłości, gdyby doszło do rozbudowy Muzeum od strony ul. Książęcej, jako samodzielną siedzibę".
"Jedno jest pewne - zaakcentowała Morawińska. - Muzeum Narodowe powinno mieć możliwość prezentowania swoich zbiorów, powinno te zbiory rozbudowywać o kolekcje sztuki współczesnej, aby być muzeum na skalę narodu, państwa, na skalę XXI wieku".
"Tą wystawą, przypomnieniem projektów budowy i rozbudowy Muzeum Narodowego w Warszawie chcemy uświadomić społeczeństwu, że Muzeum ma wielkie zbiory. Nie mamy Mony Lisy ani Nike z Samotraki, ale nie ma takiego tematu w humanistyce, którego nie moglibyśmy zilustrować naszymi zbiorami - powiedziała podczas środowej konferencji prasowej Agnieszka Morawińska, dyrektor Muzeum Narodowego w Warszawie.
Narracja wystawy "Marzenie i rzeczywistość” biegnie chronologicznie. Akt erekcyjny i akt oddania Muzeum narodowi polskiemu otwiera część poświęconą najciekawszym etapom budowy obecnej siedziby Muzeum. Jak zaznacza Piotr Kibort, kurator wystawy - niemal od razu po oddaniu do użytku gmachu muzeum, zamierzano przystąpić do rozbudowy, plany te przerwał jednak wybuch II wojny światowej. Później wielokrotnie powracano do tych zamierzeń, co zaowocowało dobudowaniem do gmachu głównego tzw. ryzalitu w 1972 roku. Jednak ta inwestycja nie zaspokoiła potrzeb na miarę zadań MNW i przybywających zbiorów.
Historia Muzeum Narodowego w Warszawie to losy kolekcji oraz osób, które przez dziesięciolecia gromadziły dzieła sztuki i dbały o ich bezpieczeństwo, ale również historia kolejnych siedzib muzealnych i starań, by zbiory pokazać publiczności w budynku funkcjonalnym i nowoczesnym. Na wystawie obejrzeć można przedwojenne projekty gmachu muzealnego, zobaczyć jak miało wyglądać warszawskie Muzeum Narodowe w wizjach ówczesnych architektów.
W nowo powstałym po studwudziestotrzyletniej niewoli państwie polskim już w 1919 roku zorganizowano konkurs na projekt dzielnicy rządowo-muzealnej na terenie Ujazdowa. "Idea wbudowania Muzeum Narodowego w kompleks gmachów rządowych świadczy - napisano w materiałach towarzyszących wystawie - o wybitnie państwowotwórczej roli, jaką przypisywano wówczas sztuce, nie dziwi zatem, że po rezygnacji z tego projektu, w 1924 roku, rozpisano kolejny konkurs na gmach Muzeum Narodowego w Alei 3 Maja".
Na wystawie pokazano prace konkursowe, wzbogacone o rysunki projektowe Jana Heuricha z 1925 roku oraz plansze projektowe z następnego, ogłoszonego rok później konkursu, w którym wyłoniono ostatecznie zwycięski projekt Tadeusza Tołwińskiego. Wystawa pokazuje obowiązujące w latach 20. i 30. trendy w architekturze gmachów publicznych. "Ekspozycja - mówił kurator - odpowiada też na pytanie, dlaczego spośród wielu koncepcji wygrał właśnie doskonale dziś znany projekt Tadeusza Tołwińskiego".
Autorzy wystawy ponownie otwierają dyskusję o konieczności rozbudowy MNW i stawiają pytania o miejsce muzeów w przestrzeni miasta.
W publikacji towarzyszącej wystawie znalazły się eseje poświęcone historii gmachu, najciekawsze projekty i zdjęcia z epoki oraz kompletny katalog obiektów pokazywanych na wystawie.
Wystawa „Marzenie i rzeczywistość. Gmach Muzeum Narodowego w Warszawie" będzie czynna od 12 maja do 31 lipca. (PAP)
abe/ agz/
