"Sobieski pod Wiedniem" J. Matejko.
Jan Matejko będzie jednym z bohaterów wystawy "Książęta malarzy", która jesienią otwarta zostanie w Bonn. Będzie to prezentacja dzieł siedmiu europejskich malarzy i ich miejsca w kulturze i społeczeństwie XIX- wiecznej Europy. W niedzielę przypada 180. rocznica urodzin autora "Hołdu Pruskiego" i "Bitwy pod Grunwaldem".
Jesienią w Narodowym Centrum Wystaw Artystycznych Niemiec - Bundeskunsthalle w Bonn obrazy Jana Matejki będą prezentowane obok dzieł: angielskiego malarza i rzeźbiarza Frederica Leightona, Mihala Munkacskiego z Węgier, austriackiego artysty Hansa Makarta oraz niemieckich malarzy - Franza von Lenbacha, Friedricha Augusta von Kaulbacha i Franza von Stucka.
"Ta wystawa to projekt odważny. Przedstawia siedmiu malarzy, którzy z wyjątkiem Franza von Stucka są mało znani w Niemczech. Cieszymy się, że będziemy mogli przedstawić na niej twórczość Jana Matejki" – mówiła PAP Katarzyna Chrubasik z Bundeskunsthalle. Jak podkreśliła, wystawa pokazuje fenomen "książąt malarzy" czyli artystów, którzy w XIX wieku zajmowali wyjątkową pozycję w swoich krajach, a zarazem w umiejętny i świadomy sposób budowali swój wizerunek i pozycję społeczną.
"Wszyscy już za życia odnosili wielkie sukcesy, wystawiali prace na największych światowych wystawach, dostawali medale" – mówiła Chrubasik. "Jan Matejko był w tym gronie wyjątkowy. Był ogromnym autorytetem. Już za życia składano mu hołd, o czym świadczy choćby ofiarowanie artyście berła - symbol panowania w sztuce. To fenomen" – podkreśliła.
Ekspozycja przygotowywana w Bonn będzie złożona z ponad 400 eksponatów pochodzących m.in. z muzeów w Krakowie, Warszawie, Budapeszcie, Wiedniu, Salzburgu, Londynie oraz Monachium. Jej kuratorki chcą pokazać nie tylko twórczość, ale też role społeczne artystów. "Oni otwierali swoje pracownie dla wszystkich, prezentacje ich wielkoformatowych dzieł były wydarzeniami przyciągającymi tysiące osób, portrety ich rodzin nie miały wyłącznie charakteru prywatnego" – powiedziała kuratorka.
Wystawa będzie podzielona na części poświęcone m.in. autokreacji artystów, roli ich rodzin i domów, przyjaźniom i kontaktom towarzyskim, jakie nawiązywali, wreszcie sławie, jaka ich otaczała za życia i po śmierci.
W Bonn pokazywanych będzie ponad 60 obiektów związanych z Matejką. Będą to m.in. jego szkice olejne do obrazu "Dziewica Orleańska" i "Sobieski pod Wiedniem", portrety artysty i jego rodziny, autoportrety, rysunki, projekty polichromii do Bazyliki Mariackiej.
Wystawa "Książęta malarzy" będzie czynna od 27 września do 27 stycznia 2019 r.
Jan Matejko urodził się w Krakowie 24 czerwca 1838 r. W 2018 r. przypada także 125. rocznica jego śmierci i 120. otwarcia dla zwiedzających Domu Jana Matejki (obecnie to oddział Muzeum Narodowego w Krakowie) - najstarszego muzeum biograficznego w Polsce.
Artysta był absolwentem, a po latach także dyrektorem Szkoły Sztuk Pięknych w Krakowie. Jest najwybitniejszym polskim malarzem dzieł o tematyce historycznej - twórcą takich prac jak "Hołd pruski", "Bitwa pod Grunwaldem", "Wernyhora", "Konstytucja 3 Maja 1791 roku", "Stańczyk". Dużą popularność zyskał jego "Poczet królów i książąt polskich".
W 1878 r. malarzowi wręczono berło - symbol panowania w sztuce. Matejko był również kolekcjonerem i miłośnikiem zabytków - w szczególności Krakowa. Brał udział w pracach komisji konserwatorskich m.in. w Sukiennicach, Kościele Mariackim oraz na Wawelu, protestował przeciwko wyburzeniu zespołu kościoła św. Ducha. Uczestniczył w pracach naukowo-badawczych oraz wykonywał rysunki inwentaryzacyjne podczas otwarcia w katedrze wawelskiej grobów królewskich.
Matejko jest pochowany na cmentarzu Rakowickim w Krakowie.(PAP)
Małgorzata Wosion-Czoba
wos/ agz/
