Wystawa "Truso - legenda Bałtyku" w Muzeum Archeologiczno-Historycznym w Elblągu
Wczesnośredniowieczne zabytki odkryte przez archeologów w dawnej osadzie Wikingów koło Janowa Pomorskiego można oglądać od wtorku na wystawie "Truso - legenda Bałtyku" w Muzeum Archeologiczno-Historycznym w Elblągu.
Udostępniona od wtorku zwiedzającym ekspozycja prezentuje świat Wikingów z Truso. Ten największy na południowym wybrzeżu Bałtyku wikiński port i ośrodek handlowo-rzemieślniczy istniał od VIII do XI wieku w okolicach dzisiejszej wsi Janów. Był położony u ujścia Wisły do Zalewu Wiślanego i został opisany przez anglosaskiego żeglarza Wulfstana ok. 890 roku. Na pozostałości historycznej osady, której istnienie uważano za legendę, natrafiono na początku lat 80. ub. wieku.
Jak powiedział PAP odkrywca Truso i jednocześnie kustosz wystawy dr Marek Jagodziński, na uwagę zasługuje zwłaszcza zbiór ponad 60 amuletów pochodzących z wykopalisk, związanych z mitologią skandynawską epoki Wikingów. Wśród nich jest unikatowy medalion z początku X wieku, złożony z dwóch rozdzielaczy pasa ze srebrnym pierścieniem wewnątrz. Przedmiot wyróżnia się bogatą symboliką, której znaczenie można odczytać w skandynawskich sagach. Znajduje się na nim m.in. magiczny znak valknuta, który - w ocenie archeologa - był związany z Odynem i może symbolizować olbrzyma Thrivaldiego, pokonanego przez Thora.
Na wystawie zgromadzono też eksponaty związane z wikińskimi grami planszowymi, takimi jak hnefatafl, czyli stół króla. "To nie były tylko zwykłe rozrywki i nauka strategii, ale też pewnego rodzaju wróżby. Pozwalały sprawdzić, czy dane przedsięwzięcie się powiedzie. Znajomość gry była jedną z siedmiu, obok walki, żeglarstwa czy wykonywania runów, umiejętności, które musiał posiąść każdy Wiking" - powiedział Jagodziński.
Prezentowane są też eksponaty, które w ub. roku pokazywano na wystawie w Muzeum Brytyjskim. Są wśród nich liczne ozdoby, m.in. rogowe grzebienie, kolia ze szklanych paciorków i srebrna zawieszka z wizerunkiem nordyckiej bogini Walkirii. Są również przedmioty z wikińskiej faktorii, w tym bezmian, czyli rodzaj wagi płatniczej oraz tygiel do przetapiania srebra z zachowanymi ułamkami monet.
Centralną częścią ekspozycji jest częściowa rekonstrukcja łodzi wikińskiej i przedmioty związane żeglugą i handlem. Odtworzono też wnętrze chaty z Truso. Dzięki tablicom multimedialnym można zobaczyć, jak zmieniały się okolice Elbląga na przestrzeni wieków i poznać trasy szlaków handlowych Wikingów. Inna animacja pokazuje życie osady od środka i umożliwia odbycie wirtualnego spaceru po niej. Plansze informacyjne na tej wystawie wykonano w konwencji kart gier RPG.
Elbląska wystawa została dofinansowana przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
(PAP)
mbo/ agz/
